سُرخَک (به انگلیسی: measles) نوعی عفونت سیستم تنفسی است که یک ویروس آر.ان. آ از خانواده پارامیکسوویریده آن را ایجاد می‌کند. علائم سرخک شامل تب، سرفه، آبریزش بینی، و راش پوستی در نقاط مختلف بدن است.

سرخک
ویروس سرخک
تخصصبیماری عفونی (تخصص پزشکی) ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰B05
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام055
دادگان بیماری‌ها7890
مدلاین پلاس001569
ئی‌مدیسینderm/۲۵۹ emerg/389 ped/1388
پیشنت پلاسسرخک
سمپD008457

سرخک از طریق تنفس منتقل می‌شود و به‌شدت واگیردار است. در واقع ۹۰٪ افراد فاقد ایمنی که با بیمار مبتلا به سرخک زندگی می‌کنند این بیماری را از او می‌گیرند. دورهٔ نهفتگی به‌طور میانگین ۱۴ روز است و چهار روز پس از بروز راش‌ها قابلیت سرایت دارد.

احتمال مرگ بر اثر سرخک در کشورهای توسعه‌نیافته با سوء تغذیه شایع و شرایط بهداشتی نامناسب تا ۲۸٪ است، اما در مناطق دیگر بسیار پائین است و در ایالات متحده از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ فقط ۰٫۳٪ (۱۷۷ مرگ از ۶۷٬۰۳۲ مورد) بوده‌است.

علائم

ویرایش

بیمار مبتلا به سرخک تب‌دار بوده و بدحال به نظر می‌رسد. بیمار معمولاً دچار سرفهٔ خشک بوده و ملتحمه چشم بیمار قرمز می‌باشد.[۱] دانه‌های پوستی در سرخک در حدود روز چهارم پس از شروع تب نمایان می‌شوند دانه‌های پوستی و سرخی پوست (راش) از محل رویش موها در پیشانی شروع شده و به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابد. گاهی کف دست‌ها و پاها هم دانه می‌زند این دانه‌ها چهار تا شش روز پس از پدیدار شدن شروع به همان ترتیبی که نمایان شده‌اند شروع به از بین رفتن می‌کنند. (دانه‌ها از محل رستنگاه موها در پیشانی به پایین از بین می‌روند).[۲] لکه کوپلیک از مشخصه‌های بیماری است.

 
لکه کوپلیک در داخل گونه بیمار مبتلا به سرخک

عوارض

ویرایش

سرخک در مبتلایانی که سن کمی داشته باشند، نوزادان، کودکان دچار سوءتغذیه، افراد که سیستم ایمنی بدنشان خوب کار نمی‌کند، منجر به عوارض جدی از جمله کوری، التهاب مغز یا آنسفالیت، اسهال شدید، عفونت گوش و ذات‌الریه می‌شود. مجموعه این عوارض می‌تواند منجر به مرگ شوند.[۳]

واکسیناسیون

ویرایش

واکسیناسیون نقش مهمی در کاهش شدید موارد ابتلا به این بیماری داشته‌است. در کشورهای توسعه‌یافته معمولاً واکسن دو بار یکی در ۱۲–۱۵ ماهگی (کودکان زیر ۱۲ ماه معمولاً ایمنی بالایی نسبت به بیماری دارند) و یکی در ۴ یا ۵ سالگی زده می‌شود. در صورت مشاهدهٔ سرخک در یک مدرسهٔ شبانه‌روزی یا جایی شبیه به آن نیز تمام افراد واکسیناسیون می‌شوند.

 
ویروس سرخک

سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده که در کشورهای توسعه‌نیافته‌ای که سرخک بسیار شایع است، واکسن دو بار در سنین ۶ و ۹ ماهگی تزریق شود.[نیازمند منبع] انجام واکسیناسیون سرخک در این سنین معمولاً برای آن است که خدمات بهداشتی دیگر مانند پشه‌بند برای جلوگیری از مالاریا، داروهای ضد انگل و مکمل‌های ویتامین آ نیز به کودکان داده شود.[نیازمند منبع]

درمان

ویرایش

سرخک درمان خاصی ندارد. اما برای کاهش تب بیمار از استامینوفن و ایبوپروفن استفاده می‌شود. برخی تحقیقات هم تأثیر خفیف ویتامین آ در کاهش علایم و کاهش مرگ و میر مبتلایان به سرخک را نشان داده‌است. برخی افراد هم ممکن است به سینه‌پهلو و بیماری‌های عفونی مبتلا شوند که در آن صورت داروهای آن بیماری‌ها برایشان تجویز خواهد شد.

نگارخانه

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۳.
  2. http://www.aafp.org/afp/2000/0815/p804.html
  3. سازمان بهداشت جهانی نگران گسترش بیماری سرخک است، رادیو زمانه