تازه‌آباد (ثلاث باباجانی)
تازه آباد یکی از شهرهای استان کرمانشاه و مرکز شهرستان ثلاث باباجانی است.
| تازه آباد | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | کرمانشاه |
| شهرستان | ثلاث باباجانی |
| بخش | مرکزی |
| سال شهرشدن | ۱۳۷۲[۱] |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۴٬۷۰۱ نفر (۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ۲۲٪+ (۵سال) |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۶۰۰ میلیمتر |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | جمال عظیم‌زاده[۲] |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۸۳ |
  تازه آباد | |
مردم
ویرایشمردم تازه آباد به زبان کردی سورانی با لهجه جافی تکلم می کنند.[نیازمند منبع]
دین مردم این شهر اسلام و مذهب سنی می باشد.[نیازمند منبع]
جمعیت
ویرایشبر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۱۴٬۷۰۱ نفر (۴٬۰۳۹ خانوار) بوده‌است.[۳] این شهر تا سال ۱۳۷۵ یک روستا به حساب می‌آمد چون در سرشماری سال ۱۳۶۵ جمعیت آن ۸۱۸ نفر، در سرشماری سال ۱۳۷۰، ۱۶۶۱ نفر بود اما در سال ۱۳۷۵ جمعیت آن به ۵۰۸۴ نفر فزونی یافت. در آذر ۱۳۷۲، به موجب تصویب‌نامه شماره ۳۴/۳/۱/۱۴۲۲۴ آبادی تازه آباد شهر شد (ایران. قوانین و احکام ، ص ۵۴۱).
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۶۵ | ۸۱۸ | — |
| ۱۳۷۰ | ۱٬۶۶۱ | ۱۰۳٫۱٪+ |
| ۱۳۷۵ | ۵٬۰۸۴ | ۲۰۶٫۱٪+ |
| ۱۳۸۵ | ۷٬۴۷۹ | ۴۷٫۱٪+ |
| ۱۳۹۰ | ۱۲٬۰۸۰ | ۶۱٫۵٪+ |
| ۱۳۹۵ | ۱۴٬۷۰۱ | ۲۱٫۷٪+ |
تاریخچه
ویرایشدر طی سال‌های ۱۳۶۴ به بعد مسکن سازی برای آوارگان جنگ ایران و عراق آغاز شد و تازه آباد بنا شد. تازه آباد قبل از آن قلعه سلیمان خان نام داشت، سلیمان خان از حاکمان بنام قلخانی بود که در دشت حر و در جایی در حدود مرکز شهر (یعنی اطراف محل قدیم سپاه) صاحب قلعه ایی بود اما بعد از آمدن باباجانی‌ها به آنجا، نام قلعه سلیمان خان از روی منطقه برداشته شد و نام تازه آباد جایگزین آن شد.
ریشه‌شناسی نام تازه آباد
ویرایشدر شرفنامه و عالم آرای عباسی در کنار اسامی تپه قلعه چکران (جیگیران)، ارکله (ازگله)، خرخره (قلقله) و کرند اسم مکانی به نام «تاف آباد» هم ذکر شده‌است که به نظر می‌رسد اصل آن «تاف ئاوه» یا «تاف آباد» به معنی آبشار یا (به صورت استعاره ای) آباد شده در اثر وجود آب فراوان است که:
الف) بنابه تسلط رسم‌الخط عربی الف آن به صورت مقصوره مکتوب گشته مانند رحمن (رحمان)، موسی و..
ب) چیزی که امروزه هم مرسوم هست؛
بنابراین با لحاظ کردن این دو نکته تف آباد می‌شود تاف ئاوا یا تافاوا که دقیقاً بروزن تازاوا یا تازه ئاوا (تلفظ بومی و اصلی تازه آباد) هست. بعلاوه در این متن تف آباد یا تاف آباد در کنار درنه، جیگیران و خرخره یا قلقله ذکر شده که اکنون هم موجودند و در ثلاث باباجانی واقع هستند و اتفاقاً درنه و قلقله هم تنها چند کیلومتر از تازه آباد فاصله دارند، بعلاوه کرند (به ویژه منطقه ڕێژاو (ریجاب) که آن هم نه تنها نزدیک ثلاث باباجانی واقع شده بلکه مسکن تعداد زیادی از اهالی این شهرستان هم می‌باشد. در این باره هم مستندات بسیاری وجود دارد.
برای نمونه در مرکز تازه آباد تا همین چند سال پیش چشمهٔ بسیار پرآبی به نام سراب قلعه (احتمالاً قلعه سلیمان خان گوران) وجود داشت که داستان‌های شگفت بسیاری در مورد آن نقل می‌شود از جمله اینکه می‌گویند یک گاو که در بالای کوه مشرف به شهر به نام کوه نور (که ژی نووره که) در داخل چاله عظیم بالای آن کوه افتاد که پس از مدتی از سراب قلعه بیرون آمد، قابل ذکر است که این چشمه اکنون پر شده بر روی آن خانه سازی شده‌است![۴]
آب آشامیدنی
ویرایشبخشی از آب آشامیدنی شهر تازه‌آباد از چشمۀ میرهومر تأمین می‌شود. در دی‌ماه ۱۴۰۱ به دلیل افزایش میزان منگنز محلول در آن رنگ آب چشمه تغییر کرد که باعث کدورت آب آشامیدنی منازل تازه‌آباد شد و هم اکنون آب گل‌آلود میخورند.[۵]
منابع
ویرایش- ↑ «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ مرداد ۱۳۹۲.
- ↑ https://www.irna.ir/news/85137546
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ محمد سلماسی زاده، برهان عباسی. «درنه، شهری فراموش شده در ثلاث باباجانی» [Derne, the Lost City in Salas-e Babajani]. پژوهش در هنر و علوم انسانی. تهران: سامانه نشریات شباک. تابستان (سه (پنج پیاپی)): ۱۰۹. شاپا 2538-6298.
- ↑ خبرگزاری فارس: بالا بودن منگنز موجب تغییر رنگ آب شرب شهر «تازه‌آباد» شده‌است، نوشته‌شده در ۲۷ دی ۱۴۰۱؛ بازدید در ۲۷ دی ۱۴۰۱.
- بختیاری، سعید (۱۳۸۳)، اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، شابک ۹۶۴-۳۴۲-۱۶۵-۱
 | این یک مقالهٔ خرد یک مکان جغرافیایی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |