رضوانشهر
رضوانشهر (نام پیشین: رزوندی به تالشی) بعدها فارسی و رسمی شده رضوانده [۱][۲] نام شهر و مرکز شهرستان رضوانشهر در استان گیلان در ایران است. در رضوانشهر به ترتیب زبان های تالشی ، محدود گیلکی رایج است. [۳][۴][۵][۶][۷]
| رضوانشهر نام پیشین (رزوندی) | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | گیلان |
| شهرستان | رضوانشهر |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | رزوندی |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۹٬۵۱۹ نفر(۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ۲۸٪+ (۵سال) |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۷۱۴ کیلومترمربع |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۱۳ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۵۶ ن |
| کد آماری | ۱۱۲۲ |
  رضوانشهر | |
نام رضوانشهر
نام قدیم رضوانشهر از دیر باز به زبان باستانی تالش که بومیان اصلی این منطقه بزرگ هستند رزوندی بوده، به گفته کهنسالان منطقه و تاریخ شناسان تالش وجه تسمیه این شهر از دو کلمه رز به معنی درخت انگور و دی در زبان تالشی به معنی ده ، روستای رز یا دهستان درخت رز یا به فارسی انگور،مثل بداغ محله که از نام گل محلی منطقه تالش و شمال ایران گرفته شده،و برخی نیز نام قدیم را به درخت رزدار که بومی منطقه هست نسبت میدهند، پسوند دی در بسیاری از روستاهای منطقه باستانی تالش دیده میشود، مثل ییلاق روشنده که به تالشی رشوندی گفته میشود، معمولا تغییر کلمه ای از زبان محلی منطقه ای به زبان دیگری سوتفاهمات و تغییراتی انجام میشود، مثلا تغییر نام مناطق تالش از تالشی به فارسی به طور کل معنی و اسم اصلی مناطق را تغییر داده و باعث شده که نام رضوانشهر به اشتباه دچار تغییراتی شود.در همین راستا زمانیکه اسمهای منطقه بصورت رسمی وارد وزارت کشور شدند اسم رزوندی به زبان فارسی رضوانده نامیده شد.
تاریخچه
در سال ۱۳۰۳ اولین مدرسه شش کلاسه در رضوانشهر تأسیس شد. رضوانشهر در گذشته با نام تالشی رزوندی و بعدا فارسی شده به رضوانده از روستاهای ولایت تالش دولاب بود.[۱] ولایات تالشدولاب و گیلدولاب امروزه در محدوده شهرستان رضوانشهر می‌باشند. رضوانده به روی جاده شوسه شاه عباسی قرار داشت. راه شوسه چهارشنبه بازار-طاهر گوراب-رشت با گذر از رضوانده، رشت و گسگرات را به‌آبادی ساحلی شفارود پیوند می‌داد. پیرامون سال ۱۳۱۵ نیز جاده شوسه بندر انزلی به آستارا ساخته شد و مسیر شاه عباسی رضوانده را در محل کنونی چهارراه رضوانشهر قطع کرد. چهارراه و تقاطعی که به این‌صورت پدید آمد و امروزه نیز به همین نام در میان قدیمی‌ها شهرت دارد تبدیل به مرکز اصلی و تجمع رضوانشهر برای ایست مسافران و حمل بار و بنه و داد و ستد آنان شد. در نتیجه این محل به سرعت پیشرفت کرد و جنبه شهری به خود گرفت. مانند اکثر شهرهای گیلان، بازار هفتگی رضوانشهر چهارشنبه بازار است که با گذر زمان چهارشنبه‌بازار از بیگزادمحله رضوانشهر به چهارراه و خیابان سردار جنگل منتقل گردید.[۲] آرامگاه شاعر و عارف نامدار تالش و اهل سنت و مذهب حنفی پیر شرفشاه دولایی در روستای دارسرا بخش مرکزی رضوانشهر قرار دارد.[۳] ايشان شاعر دربار و دامادامير ساسان ديلمى بودن،كه بعد از مرگش درزمان حكومت شيعى صفوى براى محافظت از قبر ايشان نام سيد بر روى قبرش نوشتن درضمن اسم همسر ايشان خورى سو خانم بود كه بعدها نوشتن سيده خروسه و الان شده سيده كلثوم خانم. رضوانشهر در صدسال اخیر بخاطر گسترش صنعت کشاورزی بسیار مهاجر پذیر بوده و بافت جمعیتی سی درصدی گیلک زبان از شهرهای دیگر به این زیاد بوده و بابت همین مهاجرتها روستاهای زیادی مثل ساسانسرا، بیگزاده محله، گیل چالان، دارسرا، و... به وجود آمدند. رضوانشهر هم مانند خیلی از روستاهای تالش پسوند دی داشته که در زمانیکه به فارسی تبدیل شد تغییر کرد و از رزوندی به رضوانده و هم اکنون به رضوانشهر نامگذاری و رسمی شد، همانند همین نام میتوان به روستاهای باستانی مثل روشنده ( در قدیم رشوندی) اشاره کرد.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۱۹٬۵۱۹ نفر (۶٬۲۱۲ خانوار) بوده‌است.[۸] اغلب مردم رضوانشهر تالش هستند و به زبان تالشی تکلم میکنند .
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۶۵ | ۶٬۵۸۰ | — |
| ۱۳۷۰ | ۷٬۲۲۴ | ۹٫۸٪+ |
| ۱۳۸۵ | ۱۲٬۳۵۵ | ۷۱٪+ |
| ۱۳۹۰ | ۱۵٬۲۶۷ | ۲۳٫۶٪+ |
| ۱۳۹۵ | ۱۹٬۵۱۹ | ۲۷٫۹٪+ |
مشاهیر
- پیر شرفشاه دولایی، شاعر و عارف بزرگ اهل سنت و مذهب حنفی قرن هشتم
- یاسر بختیاری، خواننده رپ فارسی
- مرحوم استاد قسمت خانی (متولد ۱۳۲۳ رضوانشهر) خواننده تالشی
- استاد صمد حبیبی خواننده تالشی
- پروفسور پرویز یگانی (متولد رضوانشهر و استاد دانشگاه)
- محمد غلامی (متولد ۲۴ بهمن ۱۳۶۱ رضوانشهر) بازیکن فوتبال
- پژمان نوری (زاده ۲۲ تیر ۱۳۵۹ رضوانشهر) بازیکن فوتبال
- مهدی کاظمی ورزشکار بین‌المللی در رشته دو و میدانی و پرتاب دیسک و دارای قهرمانی در سطح آسیا و جهان
- دکتر خسرو تحویلداری جراح خبره دست در کشور و بنیان‌گذار درمانگاه رضوانشهر (هم‌اکنون بیمارستان)
- پرویز خانجانی عضو تیم ملی و قهرمان دو میدانی جهان
- دکتر فرهت حسینی نژاد پونلی متخصص و جراح ریه در کشور سوئد
دانشگاه‌ها
منابع
- ↑ http://geonames.nga.mil/geonames/GNSHome/services.html#lookupsearchhook
- ↑ امینی، کرانه‌های جنوبی دریای خزر
- ↑ Gernot L. Windfuhr- Central Dialects in Encyclopædia Iranicaگویشهای مرکزی ایران- گ.ل. ویندفهر- دانشنامه ایرانیکاhttp://www.iranicaonline.org/newsite/index.isc?Article=http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/unicode/v5f3/v5f3a001.html[پیوند مرده]
- ↑ https://gsi.ir/guilan/fa/page/3522/شهرستان-رضوانشهر
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۲۱.
- ↑ http://rezvan.gilan.pnu.ac.ir/Portal/home/?759525/درباره-رضوانشهر
- ↑ http://gazak.ir/map-of-the-villages-of-rezvanshahr-city/
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ | وبگاه = دانشگاه پیام نور رضوانشهر |تاریخ بازبینی=2019-03-31
- ↑ «وبگاه = دانشکده فنی کاسپین |تاریخ بازبینی=2019-03-31». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۱۹.
پیوند به بیرون
