تگرگ
تَگَرگ ویا ژاله گونه‌ای بارش است. تگرگ قطره‌های یخ‌بسته باران است که از آسمان فرو می‌ریزد. تگرگ در اثر تغییرات ناگهانی هوا بر زمین فرو می‌ریزد و بیشتر در بهار موجب زیان سردرختی‌ها و دیگر محصول‌های کشاورزی می‌گردد و در شمار آفات آسمانی است.[۱]
| تگرگ (ژاله) | |
|---|---|
ویدئویی از یک تگرگ در هووورتشوویتسه در جمهوری چک | |
| نشانه | تکه‌های یخ که در جریان یک باران یا طوفان تندری از آسمان به زمین می‌بارد. |
| گونه | Severe |
| ابر سرچشمه | ابر کومه‌ای‌بارا |
| اثر | ایجاد آسیب شدید و غُرشدگی در فلز |
یک تگرگ درشت، با قطری در حدود ۶ سانتی‌متر.
علت ایجاد تگرگ برخورد سریع هوای نمناک به لایه‌های بالاتر و سردتر جو و یخ زدن ذرات بخار آب است. قطر تگرگ‌ها در حدود ۵ تا ۵۰ میلی‌متر است و بیشتر از ابرهای کومولونیمبوس (کومه‌ای‌بارا[۲]) که اغلب با رعد و برق همراه باشد، می‌بارد. تگرگ از یک هستهٔ مرکزی سفیدرنگ تشکیل شده که رشته‌های سفید زیادی دور آن را فرا گرفته‌است. این رشته‌ها نیز با پوستهٔ نازکی از یخ احاطه شده‌اند.[۳]
دانه‌های تگرگ ریز را سرماریزه می‌گویند.[۴]
درگویش محلی عرب‌های خوزستان «حالوب» گفته می‌شود.
در گویشهای محلیویرایش
| گویش | نام‌ها | |
|---|---|---|
| خراسان | ژَله، جلِه، سنبلک | |
| کردی | تگر، تگرگ (گویش اردلانی) ته رزه، تورگ (گویش سورانی)، تورک، تِگِر (کردی ایلامی) | |
| بلوچی | ترونگل | |
| گویشهای فرارودی | شَخلاسه، شَخلیز | |
| ترکی آذربایجانی | دُولی | |
| بوشهری | تِغِرق | |
| مازنی | تریگ، سِتِریک | |
| گیلکی | سنگ تیره | |
| یزدی | تغرسه |
منابعویرایش
- ↑ «لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ تگرگ، به نقل از منابع قدیمی‌تر». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «برابرنهادهٔ فرهنگستان زبان فارسی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ آوریل ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۵ آوریل ۲۰۰۸.
- ↑ جعفری، عباس، فرهنگ بزرگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیائی). تهران: انتشارات گیتاشناسی، چاپ اول، خرداد ۱۳۶۶.
- ↑ «فرهنگ فارسی معین». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ آوریل ۲۰۰۸.
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تگرگ موجود است. |