تی-۶۲ نوعی تانک رزمی اصلی ساخت شوروی است که بر اساس پیشرفت طرح تانک‌های خانواده تی-۵۴/۵۵ طراحی شده و تولید آن از سال ۱۹۶۱ آغاز شد. این تانک به تدریج جای تانک‌های تی-۵۴ را در واحدهای زرهی و موتوری ارتش سرخ گرفته و تولید آن در شوروی تا سال ۱۹۷۵ ادامه یافت، تا اینکه در دهه ۱۹۸۰ با تانک‌های مدرن‌تر تی-۶۴، تی-۷۲ و تی-۸۰ در خطوط مقدم ارتش شوروی جایگزین شد.

تی-۶۲
تی-۶۲ در کیف
نوعتانک رزمی اصلی
خاستگاه اتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه خدمت
خدمت۱۹۶۱-اکنون
تاریخچه تولید
تاریخ طراحی۱۹۴۵
تاریخ تولیدروسیه: ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۵
چکسلواکی: ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۸
کره شمالی: دهه ۱۹۸۰
تعداد ساخته‌شدهبیش از ۲۲ هزار دستگاه
ویژگی‌ها
وزن۴۰ تن
طول۶٫۶۳ متر
عرض۳٫۳ متر
ارتفاع۲٫۴ متر
خدمه۴ نفر

تسلیحات
اصلی
توپ ۱۱۵ میلی‌متری ۲آ۵
تسلیحات
ثانویه
تیربار ۷٫۶۲ م‌م پی‌کاتی هم‌محور
تیربار ۱۲٫۷ م‌م دوشکا دفاع هوایی (در تی-۶۲آ)
موتوردیزلی ۱۲ سیلندر مدل وی-۵۵ ۳۸٫۸۸ لیتری
۵۸۱ اسب بخار (۴۳۳ کیلووات)
قدرت/وزن۱۴٫۵ اسب بخار به تن
ظرفیت سوخت۹۶۰ لیتر (باک سوخت اضافی: ۱۳۶۰ لیتر)
برد
عملیاتی
۴۵۰ کیلومتر در جاده (۶۵۰ کیلومتر با مخزن سوخت اضافی)
۳۶۰ کیلومتر در خاکی (۴۵۰ با مخزن سوخت اضافی)
بیشینهٔ سرعتجاده: ۵۰ کیلومتر در ساعت
خاکی: ۴۰ کیلومتر

تی-۶۲ نخستین تانکی بود که از توپ بدون خان استفاده می‌کرد. تفاوت‌های اصلی این تانک با تی-۵۴ شامل شاسی طولانی‌تر و عریض‌تر، توپ بلندتر و پرقدرت‌تر و بدون خان ۱۱۵ میلی‌متری می‌شوند.

ویژگی‌ها ویرایش

شنی‌های تی-۶۲ مثل تی-۵۴ از ۵ چرخ تشکیل می‌شود، اما برخلاف تی-۵۴ که بیشترین فاصله بین چرخ اول و دوم است در تی-۶۲ چرخ‌های سوم، چهارم و پنجم بیشترین فاصله را از یکدیگر دارند.

سلاح اصلی این تانک توپ بدون خان ۱۱۵ میلی‌متری است که مهمترین پیشرفت آن نسبت به تی-۵۴ محسوب می‌شد. این توپ اندازه طولانی‌تری از توپ ۱۰۰ میلی‌متری تی-۵۴ و قدرت و دقت بسیار بالاتری از آن داشت و همچنین نخستین توپ بدون خان در یک تانک بود که پس از آن مورد اقتباس تانک‌های دیگر قرار گرفت و امروزه تقریباً تمام تانک‌های مهم جهان، به جز تانک چلنجر ساخت انگلستان، از توپ‌های بدون خان استفاده می‌کنند. سلاح ثانویه تانک هم تیربار متوسط هم‌محور پی‌کاتی با ۲ هزار فشنگ و تیربار ضدهوایی دوشکا در مدل تی-۶۲آ است.

موتور مدل اصلی این تانک مثل تی-۵۵ موتور دیزلی وی-۱۲ با قدرت ۵۸۰ اسب بخار بود که حداکثر برد عملیاتی آن را در جاده به ۴۵۰ و در خاکی به ۳۲۰ کیلومتر می‌رساند. این برد با دو مخزن سوخت اضافی ۲۰۰ لیتری که در پشت تانک قرار داده می‌شد قابل افزایش به ۴۵۰ و ۶۵۰ کیلومتر در جاده بود.

معایب تی-۶۲ عمدتاً همان معایب تی-۵۴ یعنی فضای محدود سرنشینان تانک، زره ضعیف، تجهیزات کنترل آتش نامرغوب، میزان محدود خم شدن سلاح اصلی به سمت پائین، و آسیب‌پذیری مخازن سوخت و مهمات است.[۱]

تیراژ تی-۶۲ در طول ۱۵ سال تولید خود از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۵ به ۲۰ هزار دستگاه رسید. پس از توقف تولید در شوروی ۱۵۰۰ دستگاه دیگر در چکسلواکی فقط برای صادرات تولید شد. کره شمالی تنها کشور دیگری بود که در دهه ۱۹۸۰ دست به تولید یک مدل بومی از تی-۶۲ با نام چونماهو زد که تغییراتی در جهت بهتر کردن قدرت تحرک تانک در آن اعمال شده بود و ۱۵۰ دستگاه از آن هم در ابتدای جنگ ایران و عراق به ایران فروخته شد.

 
تی-۶۲های ارتش افغانستان در کابل، ۲۰۰۴.

مشخصات فنی ویرایش

مشخصات عمومی ویرایش

  • خدمه: ۴ نفر

ابعاد ویرایش

  • طول کلی: ۹۴۵ سانتی‌متر
  • طول بدنه: ۶۶۰ سانتی‌متر
  • عرض: ۳۳۵ سانتی‌متر
  • ارتفاع: ۲۲۰ سانتی‌متر
  • فاصله کف از سطح زمین: ۴۰ سانتی‌متر
  • عرض شنی: ۵۰ سانتی‌متر
  • فاصله دندانه‌های شنی: ۱۷٫۵ سانتی‌متر
  • تعداد قسمت‌های هر شنی: ۷۴

وزن ویرایش

  • وزن بارگیری شده: ۳۷٫۵ تن
  • فشار بر سطح: ۰٫۸۱ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع

پیشرانه ویرایش

زره ویرایش

  • بدنه:
    • جلو: ۱۰۰ میلی‌متر
    • اطراف: ۸۰ میلی‌متر
    • پشت: ۶۰ میلی‌متر
    • سقف: ۳۰ میلی‌متر
    • کف: ۲۰ میلی‌متر
  • برجک: ۳۰ تا ۱۲۰ میلی‌متر

عملکرد ویرایش

  • حداکثر سرعت:
    • در جاده: ۵۵ کیلومتر بر ساعت
    • خارج از جاده: ۳۰ کیلومتر بر ساعت
  • پایاسیر: ۲۵ کیلومتر بر ساعت
  • برد:
    • در جاده: ۳۰۰ تا ۴۸۰ کیلومتر
    • خارج از جاده: ۲۲۵ تا ۳۰۰ کیلومتر
  • دایره دور زدن: ۸٫۸ متر
  • عبور از موانع:
    • حداکثر عرض سنگر: ۲۷۰ سانتی‌متر
    • حداکثر ارتفاع مانع: ۸۰ سانتی‌متر
    • حداکثر شیب: ۳۰ درجه
    • حداکثر عمق آب: ۱۷۰ سانتی‌متر

تسلیحات ویرایش

  • یک توپ بدون خان کالیبر ۱۱۵ میلی‌متر: ۴۵ گلوله:
    • زاویه بالا و پایین شدن: ۵- تا ۲۰+
  • یک مسلسل DT کالیبر ۷٫۶۲ میلی‌متر: ۲۲۰۰ فشنگ[۲]

کاربران ویرایش

 
لاشه تی-۶۲ عراقی در خرمشهر
  •   الجزایر – ۳۳۰ عراده بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ از خط تولید چکسلواکی خریداری شد. ۳۰۰ عراده هم‌اکنون در خدمت فعال نظامی.
  •   آنگولا[۳] ۱۸ عراده هم‌اکنون در خدمت فعال نظامی.[۴]
  •   کوبا[۳] ۳۸۰ عراده هم‌اکنون در خدمت فعال نظامی.[۵] بهینه‌سازی شده به تی-۶۲ام.
  •   مصر – ۷۵۰ عراده بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۵ خریداری شد.[۳] حدود ۵۰۰ عراده همچنان فعال است.[۶]
  •   اریتره –تعدادی از اتیوپی دریافت شد.[۷]
  •   اتیوپی[۳] حدود ۱۰۰ عراده هم‌اکنون در خدمت فعال نظامی.
  •   ایران – ۶۵ عراده به عنوان کمک از لیبی در سال ۱۹۸۱ دریافت شد. ۱۰۰ عراده تی-۶۲ دست دوم در ۱۹۸۲ از سوریه خریداری شد؛ و ۱۵۰ عراده چونماهو تولید کره شمالی بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ از این کشور خریداری شد.[۳] ۱۷۵ عراده فعال است .[۸][۹]
  •   اسرائیل –۱۲۰ عراده تیران-۶ مدل بهینه‌سازی تی-۶۲های غنیمتی[۵][۱۰][۱۱]
  •   کردستان - ۱۰۰ تا ۱۲۰ عراده در اختیار اتحادیه میهنی و ۵۰ عراده در اختیار حزب دمکرات کردستان.
  •   قزاقستان –۷۵ عراده فعال در سال ۲۰۰۵.[۱۲]
  •   لیبی[۳] در یک دوره بیش از ۹۰۰ عراده فعال بود.[۵][۱۰] هم‌اکنون ۱۰۰ عراده فعال و ۷۰ عراده در ذخیره.[۱۳]
  •   مغولستان – ۲۵۰ عراده در سال ۲۰۱۱ در سرویس.[۳]
  •   کره شمالی[۳] تولید بیش از ۱۲۰۰ عراده چونما-هو.[۵][۱۰] ۲۰۰۰ عراده تی-۶۲ تولید شوروی و چونما-هو در سال ۲۰۱۰ فعال است.[۱۴]
  •   روسیه – حداقل ۲ هزار عراده از شوروی به ارث رسید. در سال ۲۰۰۸ تنها ۹۱ عراده فعال و بقیه در ذخیره بوده است.[۱۵]
  •   سوریه – حدود هزار عراده در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ از شوروی خریداری شد.[۳] در سال ۲۰۰۵ حدود هزار عراده فعال بوده است.[۱۶]
  •   ازبکستان –۱۷۰ عراده فعال در سال ۲۰۰۵.[۱۷]
  •   ویتنام –۲۲۰ عراده فعال در ۲۰۰۹.
  •   یمن – 150عراده[۷]
  •   جمهوری دموکراتیک عربی صحرا – 20عراده[۱۸]
  •   اوستیای جنوبی

کاربران سابق ویرایش

  •   افغانستان –۱۰۰ عراده تی-۶۲ در سال‌های ۱۹۷۵ و ۷۶ و ۱۵۵ عراده تی-۶۲ دست دوم بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۱ از شوروی خریداری شد.[۳] از مدل‌های تی-۶۲، تی-۶۲ام و تی-۶۲ام۱.[۱۸] همه از خدمت نظامی خارج و به یمن و آنگولا فروخته شد.
  •   بلاروس ۱۷۰ عراده در سال ۱۹۹۵ فعال بود.[۱۹]
  •   بلغارستان[۳][۱۸] حدود ۲ هزار عراده از شوروی دریافت شده بود.
 
تی-۶۲ منهدم‌شده عراقی در جنگ ۱۹۹۱ خلیج فارس

فقط ارزیابی ویرایش

  •   چین – یک عراده تی-۶۲ در درگیری مرزی چین و شوروی در سال ۱۹۶۹ به غنیمت درآمد.[۲۵] و برای مقاصد تحقیقاتی استفاده شد.
  •   چکسلواکی – تانک ارزیابی شده و مورد قبول قرار نگرفت اما ۱۵۰۰ عراده برای صادرات ساخته شد.
  •   لهستان – ارزیابی شده و تأیید نشد.

منابع ویرایش

  1. T62 Series Tanks
  2. Milsom 1970, p. 174.
  3. ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ ۳٫۱۳ SIPRI Arms Transfers Database
  4. Angolan army armyrecognition.com
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ "T62". softland (به لهستانی). Archived from the original on 15 June 2008. Retrieved 13 December 2009.
  6. "Czołgi Świata" (World's Tanks or Tanks Of The World) magazine issue 20
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «defenceindia.com». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۰ مارس ۲۰۱۲.
  8. Iranian Ground Forces Equipment
  9. Iranian army armyrecognition.com
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ Igor Witkowski. Czołgi Świata (به لهستانی). W-wa.
  11. "Israeli Army Equipment"
  12. Kazak Ground Forces Equipment
  13. Middle East Military Balance, (2005), "Libyan Military" بایگانی‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine, Libya, Accessed 24 April 2007
  14. Equipment Holdings - Korean People's Army
  15. "T-62 MBT". Warfare.ru. Retrieved 13 December 2009.
  16. Syria - Army Equipment
  17. Uzbek-Army Equipment
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ ۱۸٫۳ "JED The Military Equipment Directory"
  19. Belorussian Army equipment
  20. Iraqi Army equipment
  21. "Russian Army equipment"
  22. Tajikistan Army equipment
  23. Ukrainian army بایگانی‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine armyrecognition.com
  24. Ukrainian Army equipment
  25. "Type 69/79 Main Battle Tank". Sinodefence.com. Archived from the original on 5 September 2010. Retrieved 13 December 2009.