جنگ داخلی افغانستان (۱۹۲۹–۱۹۲۸)

جنگ داخلی ۱۹۲۹ افغانستان
	; نقشهٔ جنگ داخلی ۱۹۲۸–۱۹۲۹ افغانستان. سرخ = سقاویان، آبی= ضد سقاویان. این نقشه دخالت همزمان شوروی علیه باسماچی‌ها در شمال افغانستان را نشان نمی‌دهد.
تاریخ	۱۴ نوامبر ۱۹۲۸ – ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹; (۱۱ ماه/۳۳۴ روز)
موقعیت	پادشاهی افغانستان
نتایج	پیروزی ضد سقاوی‌ها سقوط دولت امان‌الله شاه در ژانویهٔ ۱۹۲۹ و تأسیس دولت سقاوی.; فروپاشی سقاویان در اکتبر ۱۹۲۹ و شاه‌شدن محمد نادر شاه;
طرف‌های درگیر
شینواری‌ها; (۱۴ نوامبر–دسامبر ۱۹۲۸); سقاوی‌ها; (نوامبر ۱۹۲۸ – ۱۷ ژانویه ۱۹۲۹); امارت افغانستان; (۱۸ ژانویه– ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹); در همکاری با:; باسماچی‌ها; (۱۹۲۹)	امان‌الله شاه; (تا ۱۴ ژانویه ۱۹۲۹ و همچنین از ۲۲ مارس تا ۲۳ مه ۱۹۲۹); عنایت‌الله شاه; (۱۴–۱۷ ژانویه ۱۹۲۹); علی احمد خان; (۱۷ ژانویه – ۹ فوریه ۱۹۲۹) قبایل مختلف ضد سقاوی وردک; میدان; جلزیز; سنگلاخ; محمد نادر شاه; (مارس-اکتبر ۱۹۲۹); اتحاد جماهیر شوروی; (مداخله ارتش سرخ در افغانستان (۱۹۲۹) را ببینید)
فرماندهان و رهبران
محمد علم خان حبیب‌الله کلکانی ; حمیدالله کلکانی ; ابراهیم بک; فیض‌الله	امان‌الله شاه; علی احمد خان عنایت‌الله شاه علی احمد خان (اسیر); ملک قیص (Defected)کریم خان; عبدالکریم (اسیر); حضرت‌محمد خان محمد نادر شاه
قوا
۲٬۰۰۰; (۱۴ دسامبر ۱۹۲۸); ۲۸; (۱۵ ژانویه ۱۹۲۹، جنگ دوم کابل) ۲۰٬۰۰۰; (۱۴ آوریل ۱۹۲۹، سراسری)	۸۰; (۱۶ ژانویه ۱۹۲۹); ۲٬۰۰۰; (۱۸ ژانویه ۱۹۲۹); ۱۲٬۰۰۰; (۱۸ سپتامبر ۱۹۲۹، حمله نهایی به کابل); ۱٬۰۰۰
تلفات و خسارات
۷۵۰۰ کشته	۷۵۰۰ کشته

جنگ داخلی افغانستان از ۱۴ نوامبر ۱۹۲۸ تا ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹ ادامه یافت. در جریان این جنگ سقاوی‌ها به فرماندهی حبیب‌الله کلکانی شورش کردند و با قبایل مخالف و شاهان رقیب در پادشاهی افغانستان جنگیدند که سرانجام محمد نادر شاه در میان آن‌ها به برتری رسید. سقاویان با وجود موفقیت‌های اولیه، مانند تصرف کابل و شکست امان‌الله خان در ۱۷ ژانویهٔ ۱۹۲۹ با تصرف قندهار در ۳ ژوئن، سرانجام توسط نیروهای ضدسقاوی به رهبری نادر در ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹ از قدرت برکنار شدند و نادر نیز تا زمان ترور خود در ۳ نوامبر ۱۹۳۳ به عنوان پادشاه افغانستان حکومت کرد.

جنگ هنگامی آغاز شد که قبیلهٔ شینواری در جلال‌آباد قیام کرد و بیانیه‌ای را از ۱۰ شکایت که ۵ مورد از آن‌ها مربوط به دخالت امان‌الله در جایگاه زنان بود، اعلام کرد. اگرچه این شورش توسط نیرویی به رهبری علی احمد خان سرکوب شد، اما همزمان قیام سقاوی‌ها در شمال موفق شد شهر محاصره‌شدهٔ جبل‌السراج را پیش از حمله به کابل در ۱۴ دسامبر ۱۹۲۸ تصرف کند. اگرچه اولین حملهٔ سقاوی‌ها به کابل دفع شد، حملهٔ دوم آن‌ها مؤثر واقع شد و کابل در ۱۷ ژانویهٔ ۱۹۲۹ تصرف شد. دولت در آن زمان متمرکز بر اصلاحات اجتماعی مانند گسترش حقوق زنان و تصویب پیش‌نویس نظامی بود که پیش‌تر به شورش‌های ناموفق علیزی و خوست منجر شده بود. کلکانی مخالفان خود را به عنوان کفار محکوم کرد،^[۱۳] در حالی‌که نیروهای وی مرتکب تجاوز جنسی^[۱۴] و غارت شدند.^[۱۵]

پس از تصرف کابل، سقاویان در ۹ فوریه یک دولت رقیب را در جلال‌آباد به رهبری علی احمد خان شکست دادند. سقاویان با وجود اینکه در جنگ شیخ‌آباد در اوایل ماه مارس از قندهار عقب‌نشینی کرده بودند، پس از مدت کوتاهی با محاصره توانستند قندهار را نیز تصرف کنند. با این حال، آن‌ها نتوانستند نادر خان را در درهٔ لوگر، که همراه با امان‌الله در ماه مارس به آن وارد شده بود، شکست دهند، گرچه امان‌الله در ۲۳ مه کشور را ترک کرد. نادر خان پس از یک بن‌بست چند ماهه، سرانجام موفق شد سقاوی‌ها را مجبور به عقب‌نشینی به کابل در اکتبر ۱۹۲۹ و سپس به ارگ کند. با تصرف ارگ در ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹ جنگ داخلی پایان یافت، اگرچه فعالیت سقاوی‌ها تا سال ۱۹۳۱ ادامه داشت. جنگ داخلی همزمان با عملیات شوروی در شمال افغانستان برای مبارزه با جنبش باسماچی صورت گرفت.

نیروهای نادر در جریان تسخیر کابل، بر خلاف دستورهای وی شهر را غارت کردند. پس از جنگ داخلی، نادر تاج‌وتخت را به امان‌الله واگذار نکرد و این منجر به چند شورش، از جمله شورش شینواری، شورش کوهستان، شورش غلجی و شورش مزرک شد. امان‌الله در طول جنگ جهانی دوم با کمک نیروهای محور برای به دست آوردن دوبارهٔ تاج‌وتخت تلاش کرد که ناکام ماند.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

↑ Ritter, William S. (1990). "Revolt in the Mountains: Fuzail Maksum and the Occupation of Garm, Spring 1929". Journal of Contemporary History. 25 (4): 547–580. doi:10.1177/002200949002500408. ISSN 0022-0094. JSTOR 260761. S2CID 159486304.
↑ Ali, Mohammed (1933). Progressive Afghanistan. Punjab Educational Electric Press. pp. 19.
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 128. ISBN 978-1-55876-155-1.
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. pp. 70, 71, 72. ISBN 9781558761544.
↑ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 174. ISBN 978-1-55876-155-1.
↑ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. pp. 35, 36, 37. ISBN 9781558761551.
↑ ^۷٫۰ ^۷٫۱ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. pp. 42, 43. ISBN 9781558761551.
↑ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 163. ISBN 978-1-55876-155-1.
↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 54. ISBN 978-1-55876-154-4.
↑ "6. Afghanistan (1919-present)". uca.edu (به انگلیسی). Retrieved 2019-08-17.
↑ "Lessons for Leaders: What Afghanistan Taught Russian and Soviet Strategists | Russia Matters". www.russiamatters.org. Retrieved 2019-12-24. In 1929 Stalin sent 1,000 Red Army soldiers into Afghanistan disguised as Afghan soldiers to operate jointly with some of Khan's loyalists, according to Lyakhovsky's book and a 1999 article in Rodina by Pavel Aptekar. The joint Soviet-Afghan unit took Mazar-i-Sharif in April 1929, but Stalin then had to recall his troops after learning that Khan had fled to India.
↑ ^۱۲٫۰ ^۱۲٫۱ Sarkees, Meredith Reid; Wayman, Frank Whelon (2010-07-01). Resort to war: a data guide to inter-state, extra-state, intra-state, and non-state wars, 1816-2007 (به انگلیسی). CQ Press. p. 402. ISBN 9780872894341.
↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 265. ISBN 9781558761544.
↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 142. ISBN 9781558761544.
↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 203. ISBN 9781558761544.

[1] Ritter, William S. (1990). "Revolt in the Mountains: Fuzail Maksum and the Occupation of Garm, Spring 1929". Journal of Contemporary History. 25 (4): 547–580. doi:10.1177/002200949002500408. ISSN 0022-0094. JSTOR 260761. S2CID 159486304.

[2] Ali, Mohammed (1933). Progressive Afghanistan. Punjab Educational Electric Press. pp. 19.

[Account128-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 128. ISBN 978-1-55876-155-1.

[:10-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. pp. 70, 71, 72. ISBN 9781558761544.

[5] Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 174. ISBN 978-1-55876-155-1.

[:0-6] Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. pp. 35, 36, 37. ISBN 9781558761551.

[:2-7] ۷٫۰ ^۷٫۱ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. pp. 42, 43. ISBN 9781558761551.

[8] Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 163. ISBN 978-1-55876-155-1.

[9] Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising. Markus Wiener Publishers. p. 54. ISBN 978-1-55876-154-4.

[10] "6. Afghanistan (1919-present)". uca.edu (به انگلیسی). Retrieved 2019-08-17.

[11] "Lessons for Leaders: What Afghanistan Taught Russian and Soviet Strategists | Russia Matters". www.russiamatters.org. Retrieved 2019-12-24. In 1929 Stalin sent 1,000 Red Army soldiers into Afghanistan disguised as Afghan soldiers to operate jointly with some of Khan's loyalists, according to Lyakhovsky's book and a 1999 article in Rodina by Pavel Aptekar. The joint Soviet-Afghan unit took Mazar-i-Sharif in April 1929, but Stalin then had to recall his troops after learning that Khan had fled to India.

[resorttowar-12] ۱۲٫۰ ^۱۲٫۱ Sarkees, Meredith Reid; Wayman, Frank Whelon (2010-07-01). Resort to war: a data guide to inter-state, extra-state, intra-state, and non-state wars, 1816-2007 (به انگلیسی). CQ Press. p. 402. ISBN 9780872894341.

[13] Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 265. ISBN 9781558761544.

[14] Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 142. ISBN 9781558761544.

[:12-15] Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 203. ISBN 9781558761544.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]