حمله اعراب به سیستان
حمله اعراب به سیستان در جریان حمله اعراب به ایران رخ داد. استان سیستان شاهنشاهی ساسانی در سده هفتم میلادی از استان سیستان ایران امروزی تا مرکز افغانستان و ایالت بلوچستان پاکستان گسترش یافته بود.[۱][۲] سیستان در زمان خلیفه عمر به تصرف درآمد و مانند دیگر استان‌های ایران در زمان عثمان در سال ۶۴۹ شورش کرد. عثمان، فرماندار بصری، عبدالله بن عامر را به فتح دوباره این استان روانه کرد. لشکری به فرماندهی رابعه بن زیاد به سیستان فرستاده شد و در پی آن سیستان تا زرنج در افغانستان امروزی دوباره فتح شد. رابعه بن زیاد والی سیستان شد. او سال‌ها در آنجا ماند سپس به بصری رفت و سیستان دوباره شورش بزرگی به خود دید.
عبدالله بن عامر عبدالرحمان بن سومرا را برای انجام عملیات به سیستان فرستاد. عبدالرحمن بن سومرا نیروهای مسلمان را به سیستان هدایت کرد و پس از عبور از مرز و غلبه بر مقاومت در شهرهای مرزی به سمت زرنج پیش رفت که در آن زمان زاهدان نام داشت. عبدالرحمن پس از فتح زرنج، به سوی رشته‌کوه هندوکش، زمین‌داور و کوه غور، که در آن زمان ماندش نامیده می‌شد، لشکر کشید و آن مناطق را تا کابل فتح کرد. وی در طی این کارزار برخی از بت‌های طلایی را نابود کرد و پادشاه محلی کوشان به نام سهی را به اسارت گرفت. وی به زرنج بازگشت و تا زمان مرگ عثمان در سال ۶۵۶ والی آنجا باقی ماند.[۳][۴][۵]
مقاومت ویرایش
در حمله اعراب به ایران، سیستانیان مقاومت بسیار و تازیان خشونت بسیار نمودند چندانکه ربيع بن زياد (سردار عرب) برای ارعاب مردم و کاستن از اشتیاق مقاومت آنان دستور داد:« صَدری(بُلندائی) بساختند از آن کشتگان (اجساد کشته شدگان را روی هم انباشتند)… و هم از آن کشتگان، تکیه‌گاه ها بساختند و رَبيع بن زياد بر شد و بر آن بنشست… بدین ترتیب اسلام در سیستان متمکن شد و قرار شد که هر سال از سیستان هزار هزار (یک میلیون) درهم به خلیفه دهند با هزار وَصيف (کنیزک و غلام)»…ولی سیستانیان -باز-«ردّت آوردند» و حاکمان عرب را از شهر بیرون کردند.[۶]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ محمدی خمک (سکایی سیستانی)، جواد. ماتیکان سیستان، از مقاله «سیستانی که بزرگ‌تر از خراسان بود.»، جلد نخست؛ و اژیران، ۱۳۷۸، ص ۵۷.
- ↑ مورتیزیو توزی ترجمه رضا مهرآفرین مشهد (۱۳۸۵)، پیش از تاریخ سیستان، انتشارات پاز مشهد
- ↑ Hist Afghanistan V 1 & 2 By Percy Sykes quoting Tabari and Baladhuri
- ↑ Campaigns in Seestan
- ↑ The 'Abbāsid Revolution citing Futuh Record by Baladhuri and At Tabari
- ↑ ملاحظاتی در تاریخ ایران،علی میرفطروس،نشر فرهنگ،کانادا،۱۹۸۸= ۱۳۶۶،صص۴۸ ،۷۴ و۸۰.