درگاه تاریخ


تاریخ پژوهش در رخدادها و کارهای آدمی در گذشته‌است. هرچند غالباً این رشتهٔ مطالعاتی را در زیرگروهی از علوم انسانی یا علوم اجتماعی قرار داده‌اند، با این حال می‌توان آن را به عنوان پلی بین این دو شاخه تلقی کرد؛ زیرا روش‌های مطالعاتی مختلف آن از هر دو شاخه وام گرفته شده‌اند. تاریخ نگاران غالبا به اهمیت نوشته‌های تاریخی اشاره می‌کنند. این تأکید باعث ایجاد اصطلاح پیش از تاریخ شده که به دورانی که هنوز خط ساخته نشده بود اشاره می‌کند. تقسیم تاریخ به شکل پیش از تاریخ و پس از تاریخ بستگی زیادی به موضوع مورد مطالعه دارد زیرا خط در هر جای دنیا در زمان خاصی پدید آمده‌است. تاریخ به عنوان یک رشتهٔ مطالعاتی دارای شاخه‌ها و گرایش‌های جانبی زیادی است که از آن میان می‌توان به تاریخ‌شماری، تاریخ‌نگاری، تبارشناسی، تاریخ اقتصاد و خط‌شناسی قدیمی اشاره کرد.
ادامه...

نوشتار برگزیده

غزوهٔ بدر یا بدر الکبرینخستین نبرد بزرگ دوران محمد میان مسلمانان و اهل مکه بود که در هفدهم رمضان سال دوم پس از هجرت در شهر بدر روی داد. پس از هجرت مسلمانان به مدینه بقای اقتصادی ایشان به حمله به کاروان‌های مکه وابسته بود. وقتی خبر حرکت کاروان ثروتمند صخر بن حرب‎ از مکه، به محمد رسید، قریب به سیصد تن از مسلمانان برای حمله به آن آماده شدند و در این میان، سپاه هزارنفری مکه برای مقابله با آنان وارد عمل شد و با وجود برتری در شمار نفرات، پیروزی کامل از آنِ مسلمانان شد و بسیاری از مکیان کشته و اسیر شدند. پیروزی مسلمانان در این نبرد نفوذ مکه را تا حد زیادی کاهش داد و جایگاه سیاسی مسلمانان را در مدینه مستحکم کرد. در قرآن از این پیروزی به عنوان رویدادی الهی یاد شده‌است.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده

رضاشاه ملقب به رضاخان یا رضاشاه، شاه ایران (از ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰) و بنیانگذار دودمان پهلوی بود. سلطنت رضا شاه پایان فرمانروایی قاجاریان و آغاز دوران حکومت پهلوی بود که با انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ به پایان رسید.سلطنت رضا شاه شاهد ایجاد نظم نوین بود.وی در سال ۱۳۲۰، پس از اشغال‌شدن ایران بر دست متفقین، تحت فشار بریتانیا مجبور به ترک سلطنت گردید و سه سال بعد در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی به مرگ طبیعی درگذشت.
بیشتر...

دوره‌های تاریخی

ماشین بخار
ماشین بخار

انقلاب صنعتی عبارتست از دگرگونی‌های بزرگ در صنعت، کشاورزی، تولید و حمل و نقل که در اوسط قرن هجدهم از ایتالیاآغاز شد. در اینکه این رشته تحولات را می‌توان انقلاب صنعتی نامید اختلاف نظر وجود دارد. واژهٔ انقلاب به دگرگونیهای ناگهانی اطلاق می‌شود، در حالی که این تحولات صنعتی به هیچ وجه ناگهانی نبودند. حتی بعضی از محققین تنها این تحولات را مختص به صنعت نمی دانند و معتقدند که این تحولات دارای جنبه‌های اجتماعی و فکری نیز بوده‌اند. انقلاب صنعتی در ایتالیا در سه زمینه بافندگی، زغال سنگ و ذوب آهن بیشتر نمود یافت. گاهی سخن از دو انقلاب صنعتی برده می‌شود که یکی در قرن هجدهم و دیگری در قرن نوزدهم است. دو نتیجه مهم انقلاب صنعتی، گسترش استعمار اروپایی‌ها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود.

تمدن‌ها

یک نقاشی از باغهای معلق بابل (حدائق معلقه)(و آسمان خراش بابل در دورنمای تصویر) که در قرن شانزدهم میلادی به تصویر کشیده شده‌است.
یک نقاشی از باغهای معلق بابل (حدائق معلقه)(و آسمان خراش بابل در دورنمای تصویر) که در قرن شانزدهم میلادی به تصویر کشیده شده‌است.

تمدن بابل (به اکدی: باب-ایلی، آوانگاری: به معنی دروازهٔ خدا) یکی از تمدن‌های باستانی حوزهٔ میان‌رودان است. بابل در میان‌رودان در حوضهٔ رود فرات قرار داشت. تمدن بابل و شاهان آن کمابیش به افسانه‌ها راه یافته‌اند. بابلیان را مبدع و مخترع بسیاری چیزها می‌دانند و فراوان کرده‌های بابلیان است که تا امروز به جا مانده‌است. از جمله ۱۲ بخش کردن روز و وضع هفته به عنوان بخش زمان. نام بابل در تورات به زشتی یاد شده و بر آن نفرین رفته‌است.باغ‌های معلق بابل از عجایب هفتگانه‌ی دنیای قدیم بوده و کنارش دیوارهای حصار بابل از شهرتی همطراز برخوردار است. دیوارهایی که چنان عریض بود که ارابه‌ای را می‌شد بر فراز آنها راند.

نوشتارهای برگزیده

نوشتارهای برگزیده:
آرامگاه کورش بزرگپرچم ایرانپاکسازی قومینسل‌کشی یونانیانجنگ اسرائیل و لبنانجنگ غزه ۲۰۰۹–۲۰۰۸غزوه بدراسپهبد خورشیدمحمدخیامکوروش بزرگداعی کبیردیاکوفرورتیشتمدن مایاتاریخ ژاپن
نوشتارهای خوب:
محمد زکریای رازییوهان سباستیان باخ
تاریخ شیمیمحمد فضولیصفویانشاه صفیواقعه آملرضاشاهمحمدرضا شاهاحتمال تقلب در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)اردشیر بابکانمرعشیانخان احمد خانمارکو پولو

یادبودهای برگزیده

رویدادها
زادروزها
درگذشت‌ها

نگارهٔ برگزیده

تاریخ بر پایه مکان

زمان نصب سنگهای استون هنج، ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تخمین زده می‌شود.
زمان نصب سنگهای استون هنج، ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تخمین زده می‌شود.

تاریخ انگلستان با عبور نخستین مهاجران از تنگه دوور و ورود آن‌ها به جزایر بریتانیا در هزاران سال پیش آغاز می‌گردد. این نوشتار به تاریخ انگلستان به معنای عامی که واژه انگلستان در منابع فارسی دارد- صرف نظر از معانی خاص انگلستان و بریتانیا در منابع غربی- می‌پردازد. نخستین ساکنان شناخته شده انگلستان، شکارچیان پارینه سنگی بودند. پس از اتمام آخرین عصر یخبندان، اولین گروههای کشاورز در این جزیره ساکن شدند. در آخرین هزاره پیش از میلاد، اقوام مهاجمی به نام سلت‌ها از نوردیک به انگلستان حمله کردند و با غلبه بر ساکنان بومی، در این سرزمین سکنی گزیدند. نخستین گروههای سلت، حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد و آخرین آن‌ها (بلژها) ۷۵ سال پیش از میلاد وارد انگلستان شدند. به نظر می‌رسد نخستین بار در انگلستان، سلت‌ها از آهن در ساخت ابزارآلات بهره گرفته باشند.

تاریخ بر پایه موضوع

درس آناتومی
درس آناتومی

تاریخ پزشکی، تمامی اقوام انسانی از ابتدایی‌ترین دوران‌های خود عقاید پزشکی خاصی در مورد تولد و مرگ و بیماری‌ها داشته‌اند. به طوری که بیماری را ناشی از اراده الهی، قدرت جادوگران یا سایر منابع ماوراء الطبیعه می‌دانستند و لذا درمان را از آن دیدگاه دنبال می‌کردند. برخی از این عقاید تا دوران معاصر در غالب ایمان درمانی و مقبره‌های مقدس باقی مانده‌است. گرچه خیزش پزشکی علمی در هزاره اخیر بسیاری از این روش‌ها را ضعیف کرده‌است. گرچه پیشینه ثبت شده‌ای از گیاهانی که برای مقاصد دارویی استفاده می‌شدند وجود ندارد اما شواهدی وجود دارد که انسان اولیه پس از طی نسل‌ها و در پی آزمون و خطا به خواص دارویی برخی گیاهان پی برد.

آیا می‌دانستید؟

آیا می‌دانستید...
آیا می‌دانستید...
  • ... که سلسله اشکانیان، طولانی ترین سلسله در طول تاریخ ایران بوده است؟
  • ... که دانشگاه تهران، اولین دانشگاه مدرن در ایران بود؟
  • ... که شباهت واژه مادر در زبان فارسی(مادر) و انگلیسی(Mother) به این دلیل است که در دوره قبل از ماد، انگلیسی ها و ایرانیان امروزه در یک مکان می زیستند؟
  • ... که خانه شهریار (صائب تبریزی) در شهرستان تبریز، هم اکنون مقابل کوچه شهریار، قابل بازدید عموم میباشد؟
  • ... که اولین باغ وحش ایران بدست ناصرالدین شاه افتتاح شد؟
  • ... که اولین رادیوی ایران، بدست پروفسور محمود حسابی و شاگردانش ساخته شد؟


آن‌چه می‌توانید انجام دهید

ویکی‌پروژه‌ها

گفتار برگزیده

«جلوگیری از تکرار تاریخ کاری بیهوده است زیرا شخصیت آدمی طوری است که اجتناب از تکرار را غیر ممکن می‌سازد.»

مارک توین

رده‌ها

رده:تاریخرده:سال‌هارده:تاریخ بر پایه مکانرده:تاریخ بر پایه موضوعرده:تاریخ بر پایه گروه نژادیرده:تاریخ‌نگاریرده:باستان‌شناسیرده:کتاب‌های تاریخیرده:اسناد تاریخینقشه‌هانگاره‌هامجله‌هاموزه‌هاسازمان‌هاداستان‌هارده:مقاله‌های خرد تاریخرده:گاه‌شمارهارده:گاه‌نگاریرده:افراد

موضوعات

دوره‌های تاریخی

تندیس الهه باروری

پیشاتاریخ - (ر)

تاریخ باستان - (ر)

قرون وسطی - (ر)

رنسانس - (ر)

تاریخچه ملل

تاریخچه قاره‌ها

پرچم

تاریخ کشور

تاریخ منطقه‌ای و محلی

تاریخ تمدن

بومیان استرالیا

تاریخ بر پایه موضوع - (ر)

تاریخ سیاسی و نظامی

نبرد سالامیس

تاریخ اقتصادی و اجتماعی

لودویگ وان بتهوون

تاریخ فرهنگ و مذهب

برادران رایت

تاریخچه علم و فن آوری

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا

حافظهٔ نهان سرور را پاکسازی کنید