درگاه:ارمنستان/زندگی‌نامه برگزیده
درگاه:ارمنستان/زندگی‌نامه برگزیده/۱
لوون گریگوریویچ آرونیان (به ارمنی: Լևոն Գրիգորի Արոնյան) (۶ اکتبر ۱۹۸۲ در ایروان) شطرنج‌باز ارمنی که با ریتینگ ۲۸۱۶ در اوت ۲۰۱۲ نفر سوم رنکینگ جهانی این رشته است. وی در ماه مه ۲۰۱۲ ریتینگ ۲۸۲۵ را داشت که سومین ریتینگ برتر تاریخ است.
آرونیان در ۹ سالگی شطرنج را آموخت و قهرمانی شطرنج زیر ۱۲ سال و زیر ۲۰ سال جهان را در کارنامه دارد. در سال ۱۹۹۶ در سیزده سالگی استاد بین‌المللی و در سال ۲۰۰۰ استاد بزرگ شطرنج شد.
قهرمانی آرونیان در جام جهانی شطرنج ۲۰۰۵ که بدون شسکست در حتی یک بازی به دست آمد، برای وی حق شرکت در تورنمنت کاندیداتوری برای قهرمانی جهان ۲۰۰۷ را به ارمغان آورد و در این تورنمنت با پیروزی بر مگنوس کارلسن و الکسی شیروف به تورنمنت قهرمانی جهان صعود کرد. این آخرین باری بود که قهرمان این رشته در یک تورنمنت مشخص می‌شد اما آرونیان با ۶ امیتاز از ۱۴ بازی موفق نبود و ویسواناتان آناند به مقام قهرمانی این رشته رسید. آرونیان با توجه به ریتینگ بالای خود برای شرکت در تورنمنت کاندیداتوری قهرمانی جهان ۲۰۱۳ انتخاب شده است که برای تعیین رقیب آناند در قهرمانی جهان ۲۰۱۴ برگزار می‌شود.
آرونیان در سال ۲۰۰۵ بهترین ورزش‌کار سال ارمنستان شد و در سال ۲۰۰۹ لقب افتخاری استاد ورزش این کشور را دریافت کرد.
درگاه:ارمنستان/زندگی‌نامه برگزیده/۲
خاچاطور آبوویان (به ارمنی: Խաչատուր Աբովեան) (۱۵ اکتبر ۱۸۰۹ - ۱۸۴۸) یک نویسنده ارمنی و از مشاهیر ملی ارمنستان در اوایل سدهٔ ۱۹ میلادی بود که در سال ۱۲۶۴ قمری/۱۸۴۸ میلادی به‌طرز مرموزی مفقود شد.
آبوویان نخستین کسی بود که در نوشته‌هایش از زبان ارمنی امروزی به‌جای زبان ارمنی کلاسیک بهره گرفت و به‌این خاطر وی را اغلب آفرینندهٔ ادبیات مدرن ارمنی می‌نامند.
وی همچنین نویسندهٔ نخستین رمان سکولار ارمنی به نام «زخم‌های ارمنستان» بود. این رمان که در ۱۸۴۱ نوشته شده و در ۱۸۵۸ منتشر شد دربارهٔ سرنوشت اندوهناک مردم ارمنی در زمان جنگ‌های ایران و روس طی سال‌های ۱۸۲۶ تا ۱۸۲۸ میلادی است.
آبوویان داستان دختر ترک را بر اساس داستان قفقازی اصلی و کرم نوشته‌است.
در ارمنستان شهر آبوویان به نام او نامگذاری شده و نهادهای آموزشی و خیابان‌های گوناگونی نیز نام او را بر خود دارند.
درگاه:ارمنستان/زندگی‌نامه برگزیده/۳
دیانا آناهیت آبکار (یا دیانا آبگار یا آناهیت آقابگیان) ۱۸۵۹-۱۹۳۷ نخستین زنی است که نامش در جهان به عنوان سیاست‌مدار به ثبت رسیده است. او سفیر دولت ارمنستان در ژاپن بود.
وی در ۱۷ اکتبر ۱۸۵۹م، در یک خانوادهٔ ارمنی، در رانگون، متولد شد. پدرش هوُانس آقابِک از ارمنیان ایران بود که پس از ازدواج با زمروخت آوِتومیان، دختری از ارمنیان شیراز، برای گسترش فعالیتهای بازرگانی خود اصفهان را ترک و تجارتخانهٔ خود را در برمه تأسیس کرد.
دیانا، که هفتمین و آخرین فرزند خانوادهٔ آقابک بود، تحصیلات خود را در مدارس ارمنیان کلکته به پایان رساند و پس از بازگشت به خانه در ۲۹ سالگی با یک جوان ارمنی اهل جلفا به نام میکائیل آبکار، از بازرگانان جلفای اصفهان، که به کار تجارت ابریشم بین هندوستان و ژاپن اشتغال داشت، ازدواج کرد. آبگار نیز، در ۱۸۹۱م، به همراه دیانا و دختر چند ماههشان، رانگون را ترک گفتند و در کوبه ژاپن مستقر شدند و تجارتخانهٔ جدید خود را به همراه مهمانخانه‌ای در این شهر بندری تأسیس کردند.
پس از کشتار ارمنیان به دست حکومت عثمانی، حدود پانصد تن از ارمنیان، که توانسته بودند با گذشتن از سیبری در پایان ۱۹۱۰م خود را به شهر بندری ولادی وستوک برسانند، در شرایط بسیار وخیمی به سر می‌بردند. این گروه از ارمنیان زندگی خود را مدیون این زن نیکوکارند، او با استفاده از نفوذ خود در بین دولتمردان ژاپن توانست با جلب کمکهای دولتی به یاری آنان بشتابد، شماری را به ژاپن منتقل سازد و تحت سرپرستی خود قرار دهد و برای مابقی نیز امکانات زندگی فراهم آورد.
پس از استقلال ارمنستان دیانا آبکار، که نفوذ بسیاری در بین دولتمردان ژاپن داشت، آنان را ترغیب به شناسایی استقلال ارمنستان کرد و سرانجام در ۷ مارس ۱۹۲۰م ژاپن استقلال ارمنستان را به رسمیت شناخت و طی نامه‌ای رسمی این موضوع را به کشورهای شرکت کننده در کنفرانس صلح پاریس اعلان داشت. در ۲۱ ژوئیه ۱۹۲۰م، هامو اوهانجانیان، وزیر امور خارجهٔ وقت ارمنستان، طی حکمی دیانا آبکار را به سمت سفیر ارمنستان در ژاپن منصوب کرد. آبکار نخستین زنی است که به این سمت منصوب شد.
درگاه:ارمنستان/زندگی‌نامه برگزیده/۴
هوهانس تادئوسی تومانیان (به ارمنی: Հովհաննես Թադևոսի Թումանյան)، (زاده ۱۹ فوریه ۱۸۶۹ - درگذشته ۲۳ فوریه ۱۹۲۳) شاعر، داستان‌نویس فعال ادبی و اجتماعی برجستهٔ ارمنی است. وی بعداً لقب «شاعر تمام ارامنه» را دریافت کرد. وی یکی از چهره‌های برجسته ادبیات ارمنی در قرن ۱۹ و ۲۰ میلادی بوده‌است.
در سال ۱۹۲۰م از انقلاب ارمنستان و ایجاد اولین جمهوری ارمنستان به گرمی استقبال کرد و در سال ۱۹۲۱م به سمت دبیر اول (کمیته امداد ارمنستان) انتخاب گردید. در همین سال تومانیان (خانه هنر ارمنی) را پایه‌گذاری و رهبری کرد که نقش بزرگی در متحد کردن نویسندگان و هنرمندان ارمنی قفقاز ایفاء نمود.
تومانیان، شاعر انساندوست برجسته، در اعتلای ادبیات نوین ارمنی سهم عظیمی دارد. او از پایه گذاران شعر واقعگرایانه در ادبیات ارمنی است. شعرهایش از زندگی مردم مایه گرفته است و او را به مثابه ستایشگر و آفرینشگر بزرگ هنر راستین مردمی، در قلب خوانندگان آثارش جای داده است. دولت‌های ارمنستان و گرجستان به خاطر فعالیتهای پیگیر و خستگی ناپذیر تومانیان، لقب (شاعر مردمی) را به او اعطاء کرده‌اند.
درگاه:ارمنستان/زندگی‌نامه برگزیده/۵
ویکتور هامبارتسومیان (به ارمنی: Վիկտոր Համբարձումյան) از دانشمندان ارمنستان بود. او یکی از بنیان‌گذاران اخترفیزیک نظری به‌شمار می‌آید. او در زمینه فیزیک ستاره‌ها و سحابی‌ها، اخترشناسی ستاره‌ای، پویایی‌شناسی سامانه‌های ستاره‌ای، و کیهان‌زایی ستاره‌ها و کهکشان‌ها پژوهش می‌کرد.
وی در ۱۸ نوامبر ۱۹۰۸ در شهر تفلیس کشور گرجستان به دنیا آمد؛ و در ۱۲ اوت ۱۹۹۶ در شهر بیوراکان کشور ارمنستان چشم از جهان فروبست.
هامبورتسومیان از دانشگاه دولتی سن پترزبورگ فارغ‌التحصیل شد. وی در دانشگاه دولتی سن پترزبورگ، دانشگاه دولتی ایروان و رصدخانه اخترفیزیک بیوراکان به کار پرداخت.
ویکتور هامبارتسومیان بین سال‌های ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۵، معاون و در سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۴، رئیس اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی (IAU) بوده است. وی همچنین بین سال‌های ۱۹۴۷ تا ۱۹۹۳، ریاست فرهنگستان ملی علوم ارمنستان را برعهده داشت.