سیانوباکتر
| Cyanobacteria | |
|---|---|
| |
| Oscillatoria sp | |
| آرایه‌شناسی | |
| حوزه: | باکتری |
| شاخه: | Cyanobacteria |
سیانوباکتریها را همچنین به عنوان جلبک‌های فیروزه ای، باکتری‌های فیروزه‌ای یا سیانوفیتها می‌شناسند. سیانوباکتریها اتوتروف بوده و برای تولید مواد غذایی نیاز به نور و آب دارند. آن‌ها بی‌هوازی هستند یعنی نیازی به اکسیژن ندارند. در زمان پیدایش این باکتری‌ها اکسیژن در جو زمین وجود نداشت. آن‌ها دارای کلروفیل هستند و فتوسنتز می‌کنند. اغلب آن‌ها متحرکند. سیانوباکتریها قدیمی ترین پروکاریوتهای فتوسنتزکننده روی زمین می‌باشند. این میکروارگانیسم‌ها به‌طور گستردهای در خاکهای طبیعی، آبهای شیرین و زیستگاههای دریایی توزیع شده اند و دارای تنوع مورفولوژیکی قابل ملاحظه ای می‌باشند. تاریخچه تکاملی طولانی این میکروارگانیسم ها به صورت قابل توجه ای گواهی بر موفقیت سیانوباکتریها برای زنده ماندن در زیستگاههای متعدد و قدرت تحمل اکولوژیکی بالای آن‌ها میباشد. علاوه براین، سیانوباکتریها با یک قدرت تحمل اکولوژیکی بالا با دما، نور، شوری، رطوبت، شرایط قلیایی توسعه یافته اند و دارای بسیاری از خصوصیات و سازگاری ها می‌باشند که توزیع گسترده و موفقیت آن‌ها در بقا را توضیح می دهد. اصطلاح «متابولیسم سیال یا لغزنده»، کوتاه‌ترین و در عین حال گویاترین توجیهی است که برای این گستردگی به کار می‌رود. نوعی انعطاف‌پذیری متابولیک که شاید منحصر به فرد باشد و تنها در مورد زیستگاه‌ها صدق نمی‌کند. هنوز مکانیسم خوگیری و سازگاری‌های خاص سیانوباکتریها به شرایط محیطی و سیالیت‌هایی که به عنوان مثال در تغییر آرایش سیستم‌های فتوسنتزی و رنگیزه‌های این موجودات در مواجهه با تغییرات سریع شرایط محیطی به وقوع می‌پیوندد برای صاحبنظران روشن نیست. طبقه‌بندی تاکسونومیک سیانوباکتریها بسیار پیچیده است. سیانوباکتری ها در گذشته تنها براساس صفات مورفولوژی و بر طبق کدهای بین‌المللی نامگذاری گیاهی (ICBN) طبقه بندی میشدند. این طبقه بندی که تنها بر اساس خصوصیات موفولوژیکی میباشد، با وجود این واقعیت که موفولوژی سیانوباکتریها در مقایسه با بسیاری از میکروب های پروکاریوتی پیچیده است و صفات مورفولوژیک در پاسخ به شرایط زیست‌محیطی مختلف تغییر پذیرند، لزوماً نمیتواند یک طبقه‌بندی فیلوژنتیکی معتبر باشد. از سوی دیگرسیانوباکتریها هچنین براساس کدهای بین المللی نامگذاری پروکاریوتی (ICNP) نیز طبقه‌بندی شده‌اند. امروزه این طبقه‌بندی براساس روشهای مولکولی و خصوصیات فنوتیپی، شموتیپی و ژنوتیپی یک کشتخالص از سیانوباکتریها میباشد که به اصطلاح روش پلی فازیک نامیده میشود. ترکیب طبقه بندی مورفولوژکی گذشته و طبقه بندی براساس روشهای مولکولی به منظور دستیابی به کلیدهای شناسایی معتبر یک چالش مهم برای زیست شناسان محسوب میشود، بااین حال، تلاش برای متحد ساختن این دو سیستم طبقه بندی همچنان ادامه دارد. در حال حاضر سیستم نامگذاری باکتریولوژیکی سیانوباکتریها به‌طور گستردهای پذیرفته شده‌است.