سید جواد ذاکر طباطبایی

مداح اهل ایران

میر محمدجواد ذاکر طباطبایی خویی (زاده ۳۱ شهریور ۱۳۵۵ در خوی – درگذشته ۱۶ تیر ۱۳۸۵ در تهران) که با نام سید جواد ذاکر شناخته شده‌است، مداح ایرانی بود.[۱][۲] او یکی از پایه‌گذاران مداحی به سبک جدید شناخته می‌شود. سبک جدید مداحی او باعث جذب برخی جوانان به هیئت‌های عزاداری شد.[۳] سید جواد ذاکر پس از مرگ شهرت بسیاری یافت تا بدانجا که از او به عنوان «شاخص‌ترین مداح عامه‌پسند» یاد شد.[۴]

سید جواد ذاکر
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولدمیر محمدجواد ذاکر طباطبایی
نام(های) دیگرسید جواد ذاکر
زاده۳۱ شهریور ۱۳۵۵
خوی، آذربایجان غربی، ایران
درگذشته۱۶ تیر ۱۳۸۵ (۲۹ سال)
تهران، ایران
ژانرمداحی نو، شور
نوع صوتفارسی و ترکی
استاد(ها)میر حبیب ذاکری
شاگرد(ان)حمید علیمی-حسین عینی‌فرد

زندگی

ویرایش

تولد و کودکی

ویرایش

میر محمدجواد ذاکر طباطبایی خویی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۵ در خوی زاده شد.[۱] پدرش میرحبیب ذاکری از مداحان آذربایجان غربی و مادرش نیز از سادات بود که در همان دوران کودکی سید جواد ذاکر دار فانی را وداع می‌گوید.[۴]

فعالیت مداحی

ویرایش

سید جواد از همان کودکی مداحی را که در خاندانشان ریشه داشت در کنار تحصیلات دوران ابتدایی و متوسطه ادامه می‌دهد و نام او در اواخر دهه هفتاد سر زبان‌ها افتاد و عمدۀ فعالیتش در شهرهای قم، مشهد و کاشان بود.[۵] فعالیت او در هیئت دیوانگان حسین (ع) شهر کاشان به اعتراضاتی انجامید و او مجبور شد تا برای چند ماه در سال ۱۳۸۲ بر اثر اختلافات پیش آمده به اصفهان نقل مکان کند، اما مجدد و پس از مدتی کوتاه به کاشان بازگشت.[۴] ذاکر در آغاز جوانی و هم‌زمان با شروع فعالیتش طلبه علوم دینی یکی از حوزه‌های علمیه شهر قم بود و پس از بروز رفتارهایی نامعمول و غیر رایج در مداحی‌هایش مانند عوعوکردن، که با اعتراض شدید بزرگان حوزه مواجه شد، عذر وی خواسته شده و از حوزه اخراج گردید.[۴][۵] سال‌های ۱۳۸۰ الی ۱۳۸۵ اوج فعالیت‌های مداحی سید جواد ذاکر بود.[۶]

فتوای مراجع علیه او

ویرایش

ذاکر علاوه بر مداحی کردن اهل شعر گفتن نیز بود، او با سبک و سیاق جدیدی که در نحوه عزاداری و به اصطلاح امروزی شورخوانی به راه انداخت سبک جدیدی را در مداحی پایه گذاری کرد همین امر سبب شد در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ به شهرتی چشمگیر دست یابد و همین مضامین تازه، بحث‌ها و مناقشات فراوانی را به وجود آورد و موجب موضع‌گیری بزرگان حوزه علمیه قم و برخی از مراجع تقلید شد و حتی آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، در استفتائی راجع به عدم جواز گوش دادن به مداحی‌هایی که اشعار کفرآمیز می‌خوانند با این پرسش که آیا گوش کردن به نوارهای «سید جواد ذاکر» مورد اشکال است؟ پاسخ دادند «بلی، کسانی که در شورهایشان اشعار کفرآمیز با مطالب موهن و زننده است گوش کردن به نوارشان جایز نیست»[۴] که به بحث‌های متعدد و مجادلاتی میان وبلاگ‌نویسان دربارۀ آثار سید جواد ذاکر انجامید.

درگذشت

ویرایش
 
مزار سید جواد ذاکر در قبرستان نو در شهر قم

در سال ۱۳۸۵ بیماری سرطان حنجره او به اوج رسید و وی در اوایل خرداد ماه، در اثر مرگ سلولهای مغزی در کما فرو رفت و بعد از حدود ۴۰ روز، در ساعت ۲ بامداد شانزدهم تیرماه ۱۳۸۵ در بیمارستان میلاد تهران درگذشت.[۱] مراسم تشییع او برگزار شد و در قبرستان نو روبروی حرم فاطمه معصومه در قم به خاک سپرده شد.[۷]

اظهارات دیگران دربارۀ او

ویرایش

منصور ارضی و پاسخ مهدی مختاری

ویرایش

منصور ارضی سال‌ها بعد در گفتگویی دربارۀ سیدجواد ذاکر گفت: «من در آن دوران به مرحوم سیدجواد ذاکر نیز پیغام دادم که این کارها را نکن اما او گوش نداد. گفتم به او که این کارها و الفاظ شاید برای خودت مشکلی ایجاد نکند اما قطعا برای برخی مشکل‌ساز خواهد شد. هنوز هم که با برخی صحبت ‌می‌کنیم آن دوران را بر سرمان می‌کوبند».[۸] این اظهارات بعداً توسط مهدی مختاری، مداح و از دوستان نزدیک سید جواد ذاکر با نقل مطلبی از زبان او، به این نحو پاسخ داده شد:«یکی از حرف‌هایی که سیدجواد می‌زد این بود که با لهجه ترکی می‌گفت: چرا به‌اشتباه اخبار من را به حاج منصور ارضی می‌رسانند؟ من حاج منصور را خیلی دوست دارم و با روضه‌های او زندگی می‌کنم».[۶]

در فرهنگ عامه

ویرایش

شاخص‌ترین مداح عامه‌پسند

ویرایش

سید جواد ذاکر پس از مرگ شهرت بسیاری یافت تا بدانجا که از او به عنوان «شاخص‌ترین مداح عامه‌پسند» یاد شد.[۴]

تیم فوتسال سیدذاکر

ویرایش

سال‌ها پس از فوت سید جواد ذاکر، تیم فوتسالی با نام و یاد او در شهر قم تأسیس شد که در ۱۴۰۳-۱۴۰۴ لیگ فوتسال مناطق بزرگسالان کشور به مقام قهرمانی دست یافت.[۹]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «درگذشت یک مداح معروف». سایت بازتاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۰۷.
  2. «رویارویی نسل تازه مداحان با سوگواران سنتی». بی‌بی‌سی. ۱۸ فوریه ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۳.
  3. فیاض، ابراهیم؛ رحمانی، جبار (۱۳۸۵). «مناسک عزاداری و گفتمان کربلا در دین ورزی قشرها فرودست شهری». مطالعات فرهنگی و ارتباطات (۶): ۵۷–۸۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۲۲.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ «مهر گزارش می دهد: سید جواد ذاکر؛ شاخص‌ترین مداح عامه پسند». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۵.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «یادداشتی از محسن حسام مظاهری: اسطوره مداحی پاپ؛ به بهانه سیزدهمین سالگرد درگذشت سید ذاکر». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۵.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «مختاری: نان سیدجواد ذاکر را می‌خورند و وارونه روایتش می‌کنند/ ماجرای بدگویی‌ها از سید پیش حاج‌منصور [ارضی]». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۵.
  7. «سید جواد ذاکر؛ شاخص‌ترین مداح عامه پسند». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۱-۰۷-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۲۴.
  8. «پیامی که حاج منصور [ارضی] به سید [جواد] ذاکر داده بود». خبرگزاری ایسنا. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۵.
  9. ««سید ذاکر قم» قهرمان لیگ مناطق بزرگسالان [شد]». سازمان لیگ فوتسال ایران. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۵.

پیوند به بیرون

ویرایش