علی طیب‌نیا

اقتصاددان و نویسنده ایرانی

علی طیب‌نیا (زادهٔ ۱۶ فروردین ۱۳۳۹ در اصفهان) سیاستمدار، اقتصاددان و مدرس دانشگاه ایرانی است که در دولت یازدهم سمت وزیر امور اقتصادی و دارایی را برعهده داشت.[۱] او همچنین عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران است.

علی طیب‌نیا
پانزدهمین وزیر امور اقتصادی و دارایی
دوره مسئولیت
۲۴ مرداد ۱۳۹۲ – ۲۹ مرداد ۱۳۹۶
رئیس‌جمهورحسن روحانی
پس ازسید شمس‌الدین حسینی
پیش ازمسعود کرباسیان
اطلاعات شخصی
زاده۱۶ فروردین ۱۳۳۹ ‏(۶۳ سال)
اصفهان، ایران
حزب سیاسیبدون عضویت حزبی
فرزندان۳، (۲ دختر و ۱ پسر)
محل تحصیلدانشگاه تهران
دانشگاه لندن
پیشه
تخصصعلوم اقتصادی
هیئت دولتدولت یازدهم
جایزه‌هاجایزه سنگاپور نوین
امضا

زندگی‌شخصی و تحصیلات ویرایش

وی در دوران نوجوانی و جوانی به سبب آنکه در خانواده‌ای متدین و مذهبی رشد یافته بود، جذب فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی می‌شود و مسولیت تشکیل گروه‌های منسجم فرهنگی را درارتباط با انجمن‌های اسلامی اصفهان در مساجد برعهده می‌گیرد.[نیازمند منبع] وی سپس باحضور در دانشگاه تهران در کنار فعالیت‌های علمی به امور فرهنگی و مذهبی دانشجویی نیز می‌پردازد و نشریه داخلی جوان مسلمان را در دانشگاه تهران و با همکاری دانشجویان دیگر منتشر می‌کند.[نیازمند منبع] وی داماد غلامحسین امیدیان است.[نیازمند منبع]

تحصیلات ویرایش

تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان (رشته ریاضی فیزیک) را در شهر اصفهان به اتمام رساند و به دانشگاه راه یافت.[نیازمند منبع] وی به دلیل علاقه شخصی به علوم اجتماعی و انسانی برای ادامهٔ تحصیل رشته اقتصاد را انتخاب کرد.[نیازمند منبع] در اولین دورهٔ دکترای اقتصاد دانشگاه تهران نیز پذیرفته شد که یک سال از دورهٔ دکتری خود را در دانشگاه لندن زیر نظر پروفسور لارنس هریس (به انگلیسی: Laurence Harris) گذراند.[نیازمند منبع] در حال حاضر وی در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران مشغول به فعالیت علمی است.[نیازمند منبع]

طیب‌نیا در آزمون ورودی به مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی بین تمامی داوطلبان رتبهٔ اول را به دست آورد.[نیازمند منبع] همچنین در هر سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در بین تمامی دانشجویان رتبه اول را کسب نمود.[نیازمند منبع]

وزارت امور اقتصادی و دارایی ویرایش

علی طیب نیا در انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری، از نمایندگان اقتصادی محمدرضا عارف بود و در مناظره‌ای با محمدباقر نوبخت، نماینده اقتصادی حسن روحانی شرکت کرد.[۲]

در انتهای مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری حسن روحانی، طی نامه‌ای به رئیس مجلس وقت، علی لاریجانی، اسامی ۱۸ وزیر پیشنهادی که نام طیب‌نیا نیز در میان آن‌ها بود، اعلام شد. طیب‌نیا روز بعد با حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، برنامه جامع خود را ارائه داد.[۳]

وی در نهایت توانست با رای قاطع ۲۷۴ رای از ۲۸۴ رای ماخوذه تصدی وزارت اقتصاد و دارایی را بدست بیاورد.[۴] وی با ۹۶٫۵ درصد آراء مثبت، توانست رکورددار بیشترین رای‌های مثبت نمایندگان مجلس در تأیید وزیر اقتصاد پیشنهادی، تا آن زمان در تاریخ سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران را بدست آورد.[۵] طیب‌نیا، خودش در خصوص میزان رای اعتمادش اینگونه نقل می‌کند:[۶] «در مجلس که با دوستان صحبت می‌کردیم، به نوعی پیش‌بینی می‌کردم که شاید رأی اول را بدست بیاورم، منتهی ذهنیتم روی رأی ۲۵۰ تا ۲۶۰ بود، اما وقتی شنیدم ۲۷۴ نفر از نمایندگان محترم مجلس به من رأی اعتماد دادند، واقعاً احساس مسئولیت عجیبی در خودم احساس کردم و آن شب برای من شب خاصی بود.»

طیب‌نیا در شرایطی به عنوان نفر اول تیم اقتصادی دولت یازدهم شروع به کار کرد که چالشهایی از قبیل تورم بیش از ۴۰ درصدی، نرخ بیکاری ۱۲٫۲ درصدی، رشد اقتصادی منفی، بی‌ثباتی بازار ارز و فشارهای ناشی از تحریم و…، از میراث تیم اقتصادی دولت قبل برای وی محسوب می‌شود.[۷]

سه کارت زرد ویرایش

در ۱۷ آذر ۱۳۹۲ به دنبال سؤال نمایندگان مجلس، طیب نیا در مجلس حاضر شده و به سؤالات پاسخ داد، اما نمایندگان قانع نشدند و در نهایت او با کسب ۸۲ رأی موافق، ۱۰۱ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع، اولین کارت زرد مجلس خود را از مجلس شورای اسلامی دریافت کرد. طیب نیا، اولین وزیر دولت یازدهم بود که از مجلس کارت زرد گرفت.[۸]

در ۱۴ بهمن ۱۳۹۳، نیز طیب نیا برای پاسخگویی به سؤال حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس حضور یافت، اما نمایندگان قانع نشدند و او با کسب ۱۰۳ رای موافق، ۹۱ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۱۲ رای مأخوذه، دومین کارت زرد خود را از مجلس دریافت کرد.

در ۱۸ مرداد ۱۳۹۴ طیب نیا برای سومین بار برای پاسخ به سؤال مهرداد بذرپاش، در مورد مالیات اصناف در مجلس حاضر شد و پس از ارائه توضیحاتی دربارهٔ این سؤال نتوانست نمایندگان را قانع کند. در نهایت طیب نیا با کسب ۸۰ رأی موافق، ۱۰۵ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۱ رأی مأخوذه، نتوانست نمایندگان را قانع کند و سومین کارت زرد مجلس را دریافت نمود. پس از این اعلام رأی، سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، نایب رئیس مجلس در واکنش به اظهارات بذرپاش که معتقد بود پس از دریافت سه کارت زرد از سوی وزیر، استیضاح وی باید در دستور کار قرار گیرد گفت که چنین صراحتی در آیین‌نامه وجود ندارد و حتی با دریافت سه کارت زرد نیز استیضاح وزیر در دستور کار قرار نخواهد گرفت.[۹]

تالیفات ویرایش

کتاب‌ها[نیازمند منبع] ویرایش

ردیف عنوان کتاب ناشر سال انتشار
۱ پول و تورم: با نگاهی به فرایند تورم در ایران[نیازمند منبع] جهاد دانشگاهی تهران ۱۳۷۴
۲ مالیات بر ارزش افزوده: مروری بر ادبیات موضوع و تجربیات[نیازمند منبع] سازمان امور مالیاتی کشور ۱۳۸۳
۳ بررسی اثرات اجرای مالیات بر ارزش افزوده بر تورم در ایران[نیازمند منبع] سازمان امور مالیاتی کشور ۱۳۸۳
۴ بررسی اثرات احتمالی اجرای مالیات بر ارزش افزوده بر توزیع درآمد در ایران سازمان امور مالیاتی کشور ۱۳۸۳

گزارش‌های علمی و طرح‌های تحقیقاتی[نیازمند منبع] ویرایش

ردیف عنوان گزارش محل انجام فعالیت سال پایان سمت
۱ تاثیر سیاست‌های تعدیل بر بازار کار ایران[نیازمند منبع] مؤسسه تحقیقات اقتصادی ۱۳۷۵ مجری
۲ توسعه پایدار و اندازه‌گیری شاخصهای آن در ایران[نیازمند منبع] مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۳۸۰ مجری
۳ بررسی اثرات وضع مالیات بر ارزش افزوده بر تورم در ایران[نیازمند منبع] مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران ۱۳۸۲ مجری
۴ بررسی اثرات مالیات بر ارزش افزوده بر توزیع درآمد در ایران[نیازمند منبع] مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران ۱۳۸۲ مجری
۵ تحلیلی بر عملکرد نظام مالیاتی موجود و پیشنهاد یک الگوی مالیات ستانی غیر مستقیم[نیازمند منبع] معاونت پژوهشی دانشگاه تهران ۱۳۸۳ مجری
۶ اصلاح ساختار صنعت بیمه کشور: با تأکید بر ساختار، تشکیلات و آموزش وزارت امور اقتصادی و دارایی - بیمه البرز ۱۳۸۷ مجری
۷ برنامه ملی ارتقاء بهره‌وری ایران سازمان بهره‌وری آسیایی ۱۳۸۶ مجری

مقالات علمی و پژوهشی[نیازمند منبع] ویرایش

ردیف عنوان مقاله نام نشریه سال
۱ ارزیابی ترجیحات افراد در خصوص گزینه‌های مختلف سیاستگذاری در حوزه خدمت وظیفه عمومی[نیازمند منبع] مجلس و راهبرد ۱۴۰۱
۲ اقتصاد سیاسی نظام ارزی: مقایسه کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته[نیازمند منبع] پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۱۴۰۱
۳ اندازه‌گیری آثار رفاهی پایه‌های مالیاتی مصرف و درآمد پژوهشنامه مالیات ۱۴۰۱
۴ بررسی اثر ازادسازی تجاری و تغییرات ساختاری بر بهره‌وری کل عوامل در کشورهای منتخب(۲۰۰۰–۲۰۱۸)[نیازمند منبع]. پژوهش‌های رشد و توسعه ۱۴۰۰
۵ تاثیر سیاست‌های پولی و مالی بر حباب قیمت مسکن در اقتصاد ایران: با رویکرد مدل عامل بنیان[نیازمند منبع] تحقیقات اقتصادی ۱۴۰۰
۶ مطالعه تأثیر شکاف‌های درآمدی خانوار بر شکاف‌های تحصیلی در فرزندان با تأکید بر نقش عوامل جمعیتی پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۱۴۰۰
۷ ارزیابی وجود حباب ذاتی در نرخ غیررسمی ارز پژوهش‌های پولی و بانکی ۱۳۹۹
۸ ادوار تجاری در ایران: شواهدی از عدم تقارن و همبستگی بین تکانه‌ها. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۹۹
۹ حباب سفته بازی عقلایی در نرخ غیررسمی ارز ایران و بحرانهای ارزی رویکرد تغییر رژیم مارکف با احتمالات انتقال متغیر[نیازمند منبع] پژوهشنامه اقتصادی ۱۳۹۸
۱۰ پوشش ریسک درآمدهای نفتی ایران: رویکرد پوشش ریسک تجمیع یافته فصلنامه اقتصاد مالی ۱۳۹۸
۱۱ تاثیر آموزش بر سرمایه اجتماعی پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۹۸
۱۲ پاداش آتی و کاربرد آن در مدیریت ریسک نیروگاه‌ها در بورس انرژی و بازار برق ایران[نیازمند منبع] بورس اوراق بهادار ۱۳۹۸
۱۳ کاربرد قراردادهای سلف موازی استاندارد بورس انرژی در پوشش ریسک قیمت بازار برق ایران فصلنامه اقتصاد مالی ۱۳۹۷
۱۴ برخی حقایق ادوار تجاری در اقتصاد ایران پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۹۵
۱۵ مدل‌سازی تقاضای پول و برآورد منحنی انگل ان در ایران با استفاده از سیستم‌های تقاضای EASE.[نیازمند منبع] فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی ۱۳۹۴
۱۶ ارزیابی پیش‌بینی رشد اقتصادی با استفاده از مدل‌های سری زمانی یک متغیره و مدل‌های تک نماگر از شاخص‌های پیشرو. دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۹۳
۱۷ براورد انباشت دی‌اکسید کربن در قالب مدل تعادلی رمزی پایدار در اقتصاد ایران فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی ۱۳۹۳
۱۸ ساختار بازار داخلی و عملکرد صادراتی بنگاه‌های صنعتی ایران پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۹۲
۱۹ مقایسه منحنی فیلیپس کینز گرایان جدید با الگوهای سری زمانی در پیش‌بینی تورم[نیازمند منبع] فصلنامه برنامه‌ریزی ۱۳۹۲
۲۰ تحلیل نقش سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه داخلی و تجارت در ارتقای بهره‌وری کل عوامل اقتصاد ایران راهبرد توسعه ۱۳۹۲
۲۱ عوامل کلان اقتصادی و شواهدی از تئوری قیمت گذاری آربیتراژ در بورس سهام تهران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۹۲
۲۲ اقتصاد کینز و اقتصاد نهادگرا قرابت‌های فلسفی، نظری و عملی آن مجله تحقیقات اقتصادی ۱۳۹۲
۲۳ نهادها و رشد اقتصادی[نیازمند منبع] فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه ۱۳۹۲
۲۴ اقتصاد کینز و اقتصاد نهادگرا قرابت‌های فلسفی، نظری و عملی مجله تحقیقات اقتصادی ۱۳۹۲
۲۵ بررسی عوامل تأثیر گذار بر تورم در اقتصاد ایران با استفاده از الگوی سری زمانی غیر خطی نوع STR. مجله تحقیقات اقتصادی ۱۳۹۱
۲۶ تحلیل و آزمون نقش قانون و تشریک اطلاعات اعتباری در توسعه مالی مجله تحقیقات اقتصادی ۱۳۹۱
۲۷ مدل راهبردی برای تقاضای پول در ایران با استفاده از مدل‌های انعطاف‌پذیر سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل و لئونتیف راهبرد اقتصادی ۱۳۹۱
۲۸ محاسبه کارایی بانکهای ایران با استفاده از شکل تبعی انعطاف‌پذیر جامع فوریر و تحمیل شرایط نظم نظری[نیازمند منبع] فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه ۱۳۹۰
۲۹ نقدی بر روش‌شناسی اقتصاد مرسوم فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه ۱۳۹۰
۳۰ ارائه الگوی مناسب برای اجرای مالیات بر ارزش زمین در ایران پژوهشنامه مالیات ۱۳۹۰
۳۱ سرمایه اجتماعی از دید رویکرد منفی فوکویاما در ایران فرایند مدیریت و توسعه ۱۳۹۰
۳۲ تاملاتی نقادانه در ژرفای کاستیهای اقتصاد متعارف[نیازمند منبع] پژوهشنامه اقتصادی ۱۳۸۹
۳۳ بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی سیاست‌های اقتصادی ۱۳۸۹
۳۴ نظام تشخیص علی الراس در یک نظام آرمانی مالیات. پژوهشنامه مالیات ۱۳۸۹
۳۵ اندازه‌گیری چرخه‌های تجاری در ایران.[نیازمند منبع] تحقیقات اقتصادی ۱۳۸۹
۳۶ اندازه‌گیری تورم پایه در اقتصاد ایران مبتنی بر رویکرد آماری پژوهشنامه اقتصادی ۱۳۸۹
۳۷ بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی:مطالعه موردی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا سیاست‌های اقتصادی ۱۳۸۹
۳۸ پول و تورم در ایران:رویکرد خود رگرسیونی برداری فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه ۱۳۸۹
۳۹ مالیات ستانی از تجارت الکترونیکی در ایران[نیازمند منبع] پژوهشنامه مالیات ۱۳۸۸
۴۰ بررسی آثار افزایش قیمت‌های جهانی بر سطح قیمت‌های داخلی تراز تجاری و نرخ ارز با استفاده از یک مدل تعادل عمومی محاسبه ای مجله تحقیقات اقتصادی ۱۳۸۸
۴۱ اثرات فرایند جهانی شدن بر تورم در ایران[نیازمند منبع] فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران ۱۳۸۸
۴۲ ارایه یک سناریو از اخذ مالیات بر خودروهای سواری در چارچوب مالیات بر موارد خاص پژوهشنامه مالیات ۱۳۸۷
۴۳ بررسی مقایسه ای از توسعه بازار پول و رشد اقتصادی در کشورهای گروه OECD و ECO. دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۸۷
۴۴ تحلیل تجربیات مالیه خرد در ایران در جهت ارایه سازوکاری نوین دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی ۱۳۸۷
۴۵ نقش تکانه‌های نفتی در چرخه‌های تجاری ایران[نیازمند منبع] فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران ۱۳۸۵
۴۶ - بررسی استقرار مالیات بر ارزش افزوده در ایران در تطبیقی بین‌المللی پژوهشنامه اقتصادی ۱۳۸۴
۴۷ بررسی اثرات احتمالی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در ایران بر نابرابری[نیازمند منبع] مجله تحقیقات اقتصادی ۱۳۸۴
۴۸ مقایسه کارایی سرمایه‌گذاری در بخشهای خصوصی و دولتی در ایران رویکردی برای خصوصی‌سازی فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه ۱۳۸۳
۴۹ تبیین پولی تورم: تجربه ایران مجله تحقیقات اقتصادی ۱۳۷۴
۵۰ Reconsideration of behavioral biases in financial markets: comparison of the S&P500 index and TEPIX index of Tehran Stock Exchange.[نیازمند منبع] Journal of Financial Services Marketing ۲۰۲۲
۵۱ The dismantling of reform policies in the Iranian energy sector Energy Polocy ۲۰۲۲
۵۲ [نیازمند منبع]The ever-evolving trade pattern: a global VAR approach Empirical Economics ۲۰۲۲
۵۳ Measuring Basel Credit Gap in Iran:Assesing Implication in Banking [نیازمند منبع]Supervision and Crisis Prediction Iranian Journal of Economic Studies ۲۰۲۲
۵۴ How Much are Iranian Men Willing to Pay for Exemption from Military Service?[نیازمند منبع] Peace Economics, Peace Science and Public Policy ۲۰۲۱
۵۵ [نیازمند منبع]Investigating the fluctuations of exchange rate based on monetary‐behaviour approach International Journal of Finance & Economics ۲۰۲۱
۵۶ Investigating the Effect of Structural Changes and Trade Liberalization on [نیازمند منبع]Total Factor Productivity in Iran Money and Economy ۲۰۲۱
۵۷ - The Fiscal Dominance through Banking System: A Case Study on the Relationship between Government and [نیازمند منبع]Banking System in Iran’s Economy Iranian Economic Review ۲۰۲۰
۵۸ profit rate stickness and bank specific charasteristics: Empirical study of [نیازمند منبع]panel hidden cointegration Money and Economy ۲۰۱۹
۵۹ Fiscal versus Monetary Dominance: Evidence from Iran Money and Economy ۲۰۱۹
۶۰ [نیازمند منبع]the impact of oil price rise on industrial production Iranian Economic Review ۲۰۱۲
۶۱ Business Cycle Features in the Iranian Economy Iranian Economic Review ۲۰۱۱
۶۲ [نیازمند منبع]Exchange Rate Pass - Through to Domestic Prices in Iran (1990 - 2006) Iranian Economic Review ۲۰۰۸
۶۳ [نیازمند منبع]Underground Economy and Tax Gap Iranian Economic Review ۲۰۰۸

پانویس ویرایش

  1. معرفی سوابق و گرایش سیاسی وزیران پیشنهادی روحانی/ ۷ وزیر اصلاح‌طلب و ۲ وزیر اصولگرا در کابینه اعتدال خبرگزاری مهر
  2. نوبخت: طیب‌نیا نماینده عارف در دولت است تابناک
  3. برنامه‌ای جامع با یک نقص بایگانی‌شده در ۸ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine روزنامه شرق
  4. «مراسم تحلیف ریاست جمهوری دکتر حسن روحانی برگزار شد». تابناک. ۱۳ مرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۳ مرداد ۱۳۹۲.
  5. رتبه وزیران روحانی در میان ۱۰ کابینه قبل خبرگزاری فرارو
  6. اولین گزارش وزیر اقتصاد از واقعیت اوضاع اقتصادی کشور بایگانی‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine افکارنیوز
  7. معجزه اقتصادی طیب‌نیا ایسنا
  8. کارت زرد مجلس به دولت یازدهم/ طیب نیا از مجلس کارت زرد گرفت[پیوند مرده] خبرگزاری مهر
  9. کارت زرد مجلس به وزیر اقتصاد[پیوند مرده] خبرگزاری انتخاب

منابع ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش

مناصب سیاسی
پیشین:
حسین شمس لاریجانی
معاون طرح و برنامه معاون امور اجرایی رئیس‌جمهور
۱۳۸۰–۱۳۷۶
ادغام معاونت امور اجرایی در
معاونت اول ریاست‌جمهوری
عنوان جدید معاون هماهنگی امور اقتصادی و فنی معاون اول رئیس‌جمهور
۱۳۸۴–۱۳۸۰
پسین:
؟
پیشین:
غلامرضا تاجگردون
معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
۱۳۸۵–۱۳۸۴
پسین:
علی عسگری
پیشین:
سید شمس‌الدین حسینی
وزیر امور اقتصادی و دارایی
۱۳۹۶–۱۳۹۲
پسین:
مسعود کرباسیان