علی طیب‌نیا

علی طیب نیا (زاده ۱۶ فروردین ۱۳۳۹ اصفهان) سیاستمدار، اقتصاددان، استاد دانشگاه تهران و مدیر ارشد اجرایی ایرانی است، که در دولت یازدهم به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران فعالیت می‌کرد. در پایان جلسات رأی اعتماد به کابینه روحانی، طیب نیا توانست ۲۷۴ رأی از مجموع ۲۸۴ رأی مأخوذه را کسب کند. وی در حال حاضر به عنوان استاد تمام (پروفسور) در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران به تدریس و پژوهش اشتغال دارد.

علی طیب‌نیا
علی طیب‌نیا
وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران
دوره مسئولیت ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ – ۲۹ مرداد ۱۳۹۶
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
پس از	سید شمس‌الدین حسینی
پیش از	مسعود کرباسیان
اطلاعات شخصی
زاده	۱۶ فروردین ۱۳۳۹ (۶۳ سال) اصفهان، ایران
ملیت	ایرانی
حزب سیاسی	مستقل
فرزندان	(۲ دختر ۱ پسر)
محل تحصیل	دانشگاه تهران دانشگاه لندن
پیشه	استاد دانشگاه تهران
تخصص	علوم اقتصادی
هیئت دولت	دولت یازدهم
جایزه‌ها	جایزه سنگاپور نوین
امضا

زندگی‌شخصی و تحصیلات

وی در دوران نوجوانی و جوانی به سبب آنکه در خانواده‌ای متدین و مذهبی رشد یافته بود، جذب فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی می‌شود و مسولیت تشکیل گروه‌های منسجم فرهنگی را درارتباط با انجمن‌های اسلامی اصفهان در مساجد برعهده می‌گیرد. وی سپس باحضور در دانشگاه تهران در کنار فعالیت‌های علمی به امور فرهنگی و مذهبی دانشجویی نیز می‌پردازد و نشریه داخلی جوان مسلمان را در دانشگاه تهران و با همکاری دانشجویان دیگر منتشر می‌کند. وی داماد غلامحسین امیدیان است.

تحصیلات

تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان (رشته ریاضی فیزیک) را در شهر اصفهان به اتمام رساند و به دانشگاه راه یافت. وی به دلیل علاقه شخصی به علوم اجتماعی و انسانی برای ادامه تحصیل رشته اقتصاد را انتخاب کرد. در اولین دوره دکترای اقتصاد دانشگاه تهران نیز پذیرفته شد که یک سال از دوره دکتری خود را در مدرسه اقتصاد لندن زیر نظر پروفسور لارنس هریس (به انگلیسی: Laurence Harris) گذراند. در حال حاضر وی در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران مشغول به فعالیت علمی است.

وی در آزمون ورودی به مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی بین تمامی داوطلبان رتبه اول را به دست آورد. همچنین در هر سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در بین تمامی دانشجویان رتبه اول را کسب نمود.

وزیر امور اقتصادی و دارایی دولت یازدهم

همچنین ببینید: دیدگاه‌های اقتصادی حسن روحانی و دیدگاه‌های حسن روحانی دربارهٔ یارانه

علی طیب نیا در انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری، از نمایندگان اقتصادی محمدرضا عارف بود و در مناظره‌ای با محمدباقر نوبخت، نماینده اقتصادی حسن روحانی شرکت کرد.

در انتهای مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری حسن روحانی، طی نامه‌ای به رئیس مجلس وقت، علی لاریجانی، اسامی ۱۸ وزیر پیشنهادی که نام طیب‌نیا نیز در میان آن‌ها بود، اعلام شد. طیب‌نیا روز بعد با حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، برنامه جامع خود را ارائه داد.

وی در نهایت توانست با رای قاطع ۲۷۴ رای از ۲۸۴ رای ماخوذه تصدی وزارت اقتصاد و دارایی را بدست بیاورد. وی با ۹۶٫۵ درصد آراء مثبت، توانست رکورددار بیشترین رای‌های مثبت نمایندگان مجلس در تأیید وزیر اقتصاد پیشنهادی، تا آن زمان در تاریخ سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران را بدست آورد. طیب‌نیا، خودش در خصوص میزان رای اعتمادش اینگونه نقل می‌کند: «در مجلس که با دوستان صحبت می‌کردیم، به نوعی پیش‌بینی می‌کردم که شاید رأی اول را بدست بیاورم، منتهی ذهنیتم روی رأی ۲۵۰ تا ۲۶۰ بود، اما وقتی شنیدم ۲۷۴ نفر از نمایندگان محترم مجلس به من رأی اعتماد دادند، واقعاً احساس مسئولیت عجیبی در خودم احساس کردم و آن شب برای من شب خاصی بود.»

طیب‌نیا در شرایطی به عنوان نفر اول تیم اقتصادی دولت یازدهم شروع به کار کرد که چالشهایی از قبیل تورم بیش از ۴۰ درصدی، نرخ بیکاری ۱۲٫۲ درصدی، رشد اقتصادی منفی، بی‌ثباتی بازار ارز و فشارهای ناشی از تحریم و…، از میراث تیم اقتصادی دولت قبل برای وی محسوب می‌شود.

سه کارت زرد

در ۱۷ آذر ۱۳۹۲ به دنبال سؤال نمایندگان مجلس، طیب نیا در مجلس حاضر شده و به سؤالات پاسخ داد، اما نمایندگان قانع نشدند و در نهایت او با کسب ۸۲ رأی موافق، ۱۰۱ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع، اولین کارت زرد مجلس خود را از مجلس شورای اسلامی دریافت کرد. طیب نیا، اولین وزیر دولت یازدهم بود که از مجلس کارت زرد گرفت.

در ۱۴ بهمن ۱۳۹۳، نیز طیب نیا برای پاسخگویی به سؤال حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس حضور یافت، اما نمایندگان قانع نشدند و او با کسب ۱۰۳ رای موافق، ۹۱ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۱۲ رای مأخوذه، دومین کارت زرد خود را از مجلس دریافت کرد.

در ۱۸ مرداد ۱۳۹۴ طیب نیا برای سومین بار برای پاسخ به سؤال مهرداد بذرپاش، در مورد مالیات اصناف در مجلس حاضر شد و پس از ارائه توضیحاتی دربارهٔ این سؤال نتوانست نمایندگان را قانع کند. در نهایت طیب نیا با کسب ۸۰ رأی موافق، ۱۰۵ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۱ رأی مأخوذه، نتوانست نمایندگان را قانع کند و سومین کارت زرد مجلس را دریافت نمود. پس از این اعلام رأی، سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، نایب رئیس مجلس در واکنش به اظهارات بذرپاش که معتقد بود پس از دریافت سه کارت زرد از سوی وزیر، استیضاح وی باید در دستور کار قرار گیرد گفت که چنین صراحتی در آیین‌نامه وجود ندارد و حتی با دریافت سه کارت زرد نیز استیضاح وزیر در دستور کار قرار نخواهد گرفت.

تالیفات

کتاب‌ها

ردیف	عنوان کتاب	ناشر	سال انتشار
۱	پول و تورم: با نگاهی به فرایند تورم در ایران	جهاد دانشگاهی تهران	۱۳۷۴
۲	مالیات بر ارزش افزوده: مروری بر ادبیات موضوع و تجربیات	سازمان امور مالیاتی کشور	۱۳۸۳
۳	بررسی اثرات اجرای مالیات بر ارزش افزوده بر تورم در ایران	سازمان امور مالیاتی کشور	۱۳۸۳
۴	بررسی اثرات احتمالی اجرای مالیات بر ارزش افزوده بر توزیع درآمد در ایران	سازمان امور مالیاتی کشور	۱۳۸۳

گزارش‌های علمی و طرح‌های تحقیقاتی

ردیف	عنوان گزارش	محل انجام فعالیت	سال پایان	سمت
۱	تاثیر سیاست‌های تعدیل بر بازار کار ایران	مؤسسه تحقیقات اقتصادی	۱۳۷۵	مجری
۲	توسعه پایدار و اندازه‌گیری شاخصهای آن در ایران	مجمع تشخیص مصلحت نظام	۱۳۸۰	مجری
۳	بررسی اثرات وضع مالیات بر ارزش افزوده بر تورم در ایران	مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران	۱۳۸۲	مجری
۴	بررسی اثرات مالیات بر ارزش افزوده بر توزیع درآمد در ایران	مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران	۱۳۸۲	مجری
۵	تحلیلی بر عملکرد نظام مالیاتی موجود و پیشنهاد یک الگوی مالیات ستانی غیر مستقیم	معاونت پژوهشی دانشگاه تهران	۱۳۸۳	مجری
۶	اصلاح ساختار صنعت بیمه کشور: با تأکید بر ساختار، تشکیلات و آموزش	وزارت امور اقتصادی و دارایی - بیمه البرز	۱۳۸۷	مجری
۷	برنامه ملی ارتقاء بهره‌وری ایران	سازمان بهره‌وری آسیایی	۱۳۸۶	مجری

مقالات علمی و پژوهشی

ردیف	عنوان مقاله	نام نشریه	سال
۱	ارزیابی ترجیحات افراد در خصوص گزینه‌های مختلف سیاستگذاری در حوزه خدمت وظیفه عمومی	مجلس و راهبرد	۱۴۰۱
۲	اقتصاد سیاسی نظام ارزی: مقایسه کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته	پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی	۱۴۰۱
۳	اندازه‌گیری آثار رفاهی پایه‌های مالیاتی مصرف و درآمد	پژوهشنامه مالیات	۱۴۰۱
۴	بررسی اثر ازادسازی تجاری و تغییرات ساختاری بر بهره‌وری کل عوامل در کشورهای منتخب(۲۰۰۰–۲۰۱۸).	پژوهش‌های رشد و توسعه	۱۴۰۰
۵	تاثیر سیاست‌های پولی و مالی بر حباب قیمت مسکن در اقتصاد ایران: با رویکرد مدل عامل بنیان	تحقیقات اقتصادی	۱۴۰۰
۶	مطالعه تأثیر شکاف‌های درآمدی خانوار بر شکاف‌های تحصیلی در فرزندان با تأکید بر نقش عوامل جمعیتی	پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی	۱۴۰۰
۷	ارزیابی وجود حباب ذاتی در نرخ غیررسمی ارز	پژوهش‌های پولی و بانکی	۱۳۹۹
۸	ادوار تجاری در ایران: شواهدی از عدم تقارن و همبستگی بین تکانه‌ها.	پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۹۹
۹	حباب سفته بازی عقلایی در نرخ غیررسمی ارز ایران و بحرانهای ارزی رویکرد تغییر رژیم مارکف با احتمالات انتقال متغیر	پژوهشنامه اقتصادی	۱۳۹۸
۱۰	پوشش ریسک درآمدهای نفتی ایران: رویکرد پوشش ریسک تجمیع یافته	فصلنامه اقتصاد مالی	۱۳۹۸
۱۱	تاثیر آموزش بر سرمایه اجتماعی	پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۹۸
۱۲	پاداش آتی و کاربرد آن در مدیریت ریسک نیروگاه‌ها در بورس انرژی و بازار برق ایران	بورس اوراق بهادار	۱۳۹۸
۱۳	کاربرد قراردادهای سلف موازی استاندارد بورس انرژی در پوشش ریسک قیمت بازار برق ایران	فصلنامه اقتصاد مالی	۱۳۹۷
۱۴	برخی حقایق ادوار تجاری در اقتصاد ایران	پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۹۵
۱۵	مدل‌سازی تقاضای پول و برآورد منحنی انگل ان در ایران با استفاده از سیستم‌های تقاضای EASE.	فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی	۱۳۹۴
۱۶	ارزیابی پیش‌بینی رشد اقتصادی با استفاده از مدل‌های سری زمانی یک متغیره و مدل‌های تک نماگر از شاخص‌های پیشرو.	دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۹۳
۱۷	براورد انباشت دی‌اکسید کربن در قالب مدل تعادلی رمزی پایدار در اقتصاد ایران	فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی	۱۳۹۳
۱۸	ساختار بازار داخلی و عملکرد صادراتی بنگاه‌های صنعتی ایران	پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۹۲
۱۹	مقایسه منحنی فیلیپس کینز گرایان جدید با الگوهای سری زمانی در پیش‌بینی تورم	فصلنامه برنامه‌ریزی	۱۳۹۲
۲۰	تحلیل نقش سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه داخلی و تجارت در ارتقای بهره‌وری کل عوامل اقتصاد ایران	راهبرد توسعه	۱۳۹۲
۲۱	عوامل کلان اقتصادی و شواهدی از تئوری قیمت گذاری آربیتراژ در بورس سهام تهران.	پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۹۲
۲۲	اقتصاد کینز و اقتصاد نهادگرا قرابت‌های فلسفی، نظری و عملی آن	مجله تحقیقات اقتصادی	۱۳۹۲
۲۳	نهادها و رشد اقتصادی	فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه	۱۳۹۲
۲۴	اقتصاد کینز و اقتصاد نهادگرا قرابت‌های فلسفی، نظری و عملی	مجله تحقیقات اقتصادی	۱۳۹۲
۲۵	بررسی عوامل تأثیر گذار بر تورم در اقتصاد ایران با استفاده از الگوی سری زمانی غیر خطی نوع STR.	مجله تحقیقات اقتصادی	۱۳۹۱
۲۶	تحلیل و آزمون نقش قانون و تشریک اطلاعات اعتباری در توسعه مالی	مجله تحقیقات اقتصادی	۱۳۹۱
۲۷	مدل راهبردی برای تقاضای پول در ایران با استفاده از مدل‌های انعطاف‌پذیر سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل و لئونتیف	راهبرد اقتصادی	۱۳۹۱
۲۸	محاسبه کارایی بانکهای ایران با استفاده از شکل تبعی انعطاف‌پذیر جامع فوریر و تحمیل شرایط نظم نظری	فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه	۱۳۹۰
۲۹	نقدی بر روش‌شناسی اقتصاد مرسوم	فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه	۱۳۹۰
۳۰	ارائه الگوی مناسب برای اجرای مالیات بر ارزش زمین در ایران	پژوهشنامه مالیات	۱۳۹۰
۳۱	سرمایه اجتماعی از دید رویکرد منفی فوکویاما در ایران	فرایند مدیریت و توسعه	۱۳۹۰
۳۲	تاملاتی نقادانه در ژرفای کاستیهای اقتصاد متعارف	پژوهشنامه اقتصادی	۱۳۸۹
۳۳	بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی	سیاست‌های اقتصادی	۱۳۸۹
۳۴	نظام تشخیص علی الراس در یک نظام آرمانی مالیات.	پژوهشنامه مالیات	۱۳۸۹
۳۵	اندازه‌گیری چرخه‌های تجاری در ایران.	تحقیقات اقتصادی	۱۳۸۹
۳۶	اندازه‌گیری تورم پایه در اقتصاد ایران مبتنی بر رویکرد آماری	پژوهشنامه اقتصادی	۱۳۸۹
۳۷	بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی:مطالعه موردی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا	سیاست‌های اقتصادی	۱۳۸۹
۳۸	پول و تورم در ایران:رویکرد خود رگرسیونی برداری	فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه	۱۳۸۹
۳۹	مالیات ستانی از تجارت الکترونیکی در ایران	پژوهشنامه مالیات	۱۳۸۸
۴۰	بررسی آثار افزایش قیمت‌های جهانی بر سطح قیمت‌های داخلی تراز تجاری و نرخ ارز با استفاده از یک مدل تعادل عمومی محاسبه ای	مجله تحقیقات اقتصادی	۱۳۸۸
۴۱	اثرات فرایند جهانی شدن بر تورم در ایران	فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران	۱۳۸۸
۴۲	ارایه یک سناریو از اخذ مالیات بر خودروهای سواری در چارچوب مالیات بر موارد خاص	پژوهشنامه مالیات	۱۳۸۷
۴۳	بررسی مقایسه ای از توسعه بازار پول و رشد اقتصادی در کشورهای گروه OECD و ECO.	دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۸۷
۴۴	تحلیل تجربیات مالیه خرد در ایران در جهت ارایه سازوکاری نوین	دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی	۱۳۸۷
۴۵	نقش تکانه‌های نفتی در چرخه‌های تجاری ایران	فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران	۱۳۸۵
۴۶	- بررسی استقرار مالیات بر ارزش افزوده در ایران در تطبیقی بین‌المللی	پژوهشنامه اقتصادی	۱۳۸۴
۴۷	بررسی اثرات احتمالی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در ایران بر نابرابری	مجله تحقیقات اقتصادی	۱۳۸۴
۴۸	مقایسه کارایی سرمایه‌گذاری در بخشهای خصوصی و دولتی در ایران رویکردی برای خصوصی‌سازی	فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه	۱۳۸۳
۴۹	تبیین پولی تورم: تجربه ایران	مجله تحقیقات اقتصادی	۱۳۷۴
۵۰	Reconsideration of behavioral biases in financial markets: comparison of the S&P500 index and TEPIX index of Tehran Stock Exchange.	Journal of Financial Services Marketing	۲۰۲۲
۵۱	The dismantling of reform policies in the Iranian energy sector	Energy Polocy	۲۰۲۲
۵۲	The ever-evolving trade pattern: a global VAR approach	Empirical Economics	۲۰۲۲
۵۳	Measuring Basel Credit Gap in Iran:Assesing Implication in Banking Supervision and Crisis Prediction	Iranian Journal of Economic Studies	۲۰۲۲
۵۴	How Much are Iranian Men Willing to Pay for Exemption from Military Service?	Peace Economics, Peace Science and Public Policy	۲۰۲۱
۵۵	Investigating the fluctuations of exchange rate based on monetary‐behaviour approach	International Journal of Finance & Economics	۲۰۲۱
۵۶	Investigating the Effect of Structural Changes and Trade Liberalization on Total Factor Productivity in Iran	Money and Economy	۲۰۲۱
۵۷	- The Fiscal Dominance through Banking System: A Case Study on the Relationship between Government and Banking System in Iran’s Economy	Iranian Economic Review	۲۰۲۰
۵۸	profit rate stickness and bank specific charasteristics: Empirical study of panel hidden cointegration	Money and Economy	۲۰۱۹
۵۹	Fiscal versus Monetary Dominance: Evidence from Iran	Money and Economy	۲۰۱۹
۶۰	the impact of oil price rise on industrial production	Iranian Economic Review	۲۰۱۲
۶۱	Business Cycle Features in the Iranian Economy	Iranian Economic Review	۲۰۱۱
۶۲	Exchange Rate Pass - Through to Domestic Prices in Iran (1990 - 2006)	Iranian Economic Review	۲۰۰۸
۶۳	Underground Economy and Tax Gap	Iranian Economic Review	۲۰۰۸

منابع

• پایگاه اطلاعات علمی: مقالات منتشره توسط طیب نیا علی
• فهرست کتاب‌های پدیدآور: علی طیب‌نیا بایگانی‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine خانه کتاب

پیوند به بیرون

• http://www.hamshahrionline.ir/details/227158
• https://en.mehrnews.com/news/123948/Minister-provides-solutions-laments-lack-of-will-in-implementation

مناصب سیاسی
پیشین: حسین شمس لاریجانی	معاون طرح و برنامه معاون امور اجرایی رئیس‌جمهور ۱۳۸۰–۱۳۷۶	ادغام معاونت امور اجرایی در معاونت اول ریاست‌جمهوری
عنوان جدید	معاون هماهنگی امور اقتصادی و فنی معاون اول رئیس‌جمهور ۱۳۸۴–۱۳۸۰	پسین: ؟
پیشین: غلامرضا تاجگردون	معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ۱۳۸۵–۱۳۸۴	پسین: علی عسگری
پیشین: سید شمس‌الدین حسینی	وزیر امور اقتصادی و دارایی ۱۳۹۶–۱۳۹۲	پسین: مسعود کرباسیان