معاون اول رئیس‌جمهور ایران
معاون اول رئیس‌جمهور ایران دومین مقام عالی‌رتبه در هیئت دولت است. او وظیفه اداره هیئت وزیران در غیاب رئیس جمهور و مسئولیت هماهنگی سایر معاونان رئیس جمهور را بر عهده دارد. جمهور مي تواند براي انجام وظايف قانوني خود معاوناني داشته باشد. معاون اول رييس جمهور با موافقت وي اداره هيات وزيران و مسئولیت هماهنگي ساير معاونتها را به عهده خواهد داشت. [۱]
| معاون اول رئیس‌جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران | |
| اقامت‌گاه | تهران، خیابان پاستور، نهاد ریاست‌جمهوری |
| نامزدکننده | رئیس‌جمهور ایران |
| مدت دوره | چهار سال |
| بنیادگذاری | ۶ مرداد ۱۳۶۸ (قانونی‌شدن سمت) |
| نخستین دارنده | حسن حبیبی |
| وبگاه | fvpresident.ir |
معاون اول رئیس‌جمهور مانند دیگر معاونان وی از سوی رئیس‌جمهور انتخاب شده و احتیاج به رأی اعتماد مجلس ندارد. همچنین در صورت «فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس جمهور یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیس جمهور بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل» مسئولیت‌ها و اختیارات او برعهده معاون اول قرار می‌گیرد و او به همراه رؤسای مجلس و قوه قضائیه بایستی در مدت کمتر از ۵۰ روز انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کند.[۲]
این مقام در اصلاح قانون اساسی ۱۳۶۸ به قوه مجریه افزوده شد و حسن حبیبی اولین شخصی بود که معاونت رئیس‌جمهور را در دولت هاشمی رفسنجانی و بعد از آن محمد خاتمی به مدت ۱۲ سال در اختیار داشت. محمدرضا عارف در دوره دوم ریاست جمهوری خاتمی (از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴) به این مقام منصوب شد و پرویز داوودی هم معاون اول دولت اول احمدی‌نژاد (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸) و محمدرضا رحیمی معاون اول دولت دوم او بوده‌اند. همچنین حسن روحانی طی حکمی در ۱۷ مرداد ماه ۱۳۹۲ اسحاق جهانگیری را به معاونت اول خود منصوب کرد.[۳]
همچنین در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، با تغییراتی که در پروتکل‌های تشریفاتی ایران به وجود آمد، معاون اول رئیس‌جمهوری ایران هم‌رتبه نخست وزیر قرار گرفت و در پی آن مراسم استقبال از نخست وزیر کشورهای مختلف که به ایران سفر می‌کنند توسط معاون اول رئیس‌جمهوری برگزار می‌شود.[۴]
فهرست معاونان اولویرایش
| ر | نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | حزب سیاسی | هیئت دولت | رئیس‌جمهور | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | حسن حبیبی | 
|
۳۰ مرداد ۱۳۶۸[۵] | ۴ شهریور ۱۳۸۰[۶] | ن/م | دولت پنجم | اکبر هاشمی رفسنجانی | |
| دولت ششم | ||||||||
| کارگزاران سازندگی | ||||||||
| دولت هفتم | سید محمد خاتمی | |||||||
| ۲ | محمدرضا عارف | 
|
۴ شهریور ۱۳۸۰[۶] | ۱۹ شهریور ۱۳۸۴[۷] | جبهه مشارکت | دولت هشتم | ||
| ۳ | پرویز داوودی | 
|
۱۹ شهریور ۱۳۸۴[۷] | ۲۶ تیر ۱۳۸۸ | ن/م | دولت نهم | محمود احمدی‌نژاد | |
| ۴ | اسفندیار رحیم مشایی | 
|
۲۶ تیر ۱۳۸۸ | ۲ مرداد ۱۳۸۸ | ||||
| ۵ | محمدرضا رحیمی | .jpg)
|
۲۲ شهریور ۱۳۸۸ | ۱۷ مرداد ۱۳۹۲ | دولت دهم | |||
| ۶ | اسحاق جهانگیری | 
|
۱۷ مرداد ۱۳۹۲ | تاکنون | کارگزاران سازندگی | دولت یازدهم | حسن روحانی | |
| دولت دوازدهم | ||||||||
پانویسویرایش
- ↑ اصل یکصد و بیست و چهارم قانون اساسی
- ↑ اصل یکصد و سی و یکم قانون اساسی
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/6195390
- ↑ «محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری ایران شد». وبگاه بی‌بی‌سی. ۲۴ شهریور ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۵ شهریور ۱۳۸۸.
- ↑ «پیشنهاد هاشمی به موسوی خوئینی‌ها / هاشمی حکم معاون اول خود را صادر کرد». پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی. ۳۰ مرداد ۱۳۶۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «معاون اول رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی منصوب شدند». روزنامه همشهری. تهران: مؤسسه همشهری. سال دهم (۲۴۸۶): ص ۲. ۵ شهریور ۱۳۸۰. دریافت‌شده در ۹ خرداد ۱۳۹۷.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «انتصاب معاون اول و معاون رییس‌جمهور در امور اجرایی». ایسنا. ۱۹ شهریور ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۱۵ فروردین ۱۳۹۷.