معاون اول رئیس‌جمهور ایران
معاون اول رئیس‌جمهور ایران دومین مقام عالی‌رتبه در هیئت دولت است. او وظیفه اداره هیئت وزیران در غیاب رئیس جمهور و مسئولیت هماهنگی سایر معاونان رئیس جمهور را بر عهده دارد.[۱]
| معاون اول ریاست جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران | |
| اقامت‌گاه | تهران، خیابان پاستور، نهاد ریاست جمهوری |
| نامزدکننده | رئیس‌جمهور ایران |
| مدت دوره | تا زمان پایان حکم |
| بنیادگذاری | ۶ مرداد ۱۳۶۸ (قانونی‌شدن سمت) |
| نخستین دارنده | حسن حبیبی |
| وبگاه | fvpresident.ir |
معاون اول رئیس جمهور مانند دیگر معاونان وی از سوی رئیس جمهور انتخاب شده و احتیاج به رأی اعتماد مجلس ندارد. همچنین در صورت «فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس جمهور یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیس جمهور بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل» مسئولیت‌ها و اختیارات او برعهده معاون اول قرار می‌گیرد و او به همراه رؤسای مجلس و قوه قضائیه بایستی در مدت کمتر از ۵۰ روز انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کند.[۲]
این مقام در اصلاح قانون اساسی ۱۳۶۸ به قوه مجریه افزوده شد و حسن حبیبی اولین شخصی بود که معاونت رئیس جمهور را در دولت هاشمی رفسنجانی و بعد از آن محمد خاتمی به مدت ۱۲ سال در اختیار داشت. محمدرضا عارف در دوره دوم ریاست جمهوری خاتمی (از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴) به این مقام منصوب شد و پرویز داوودی هم معاون اول دولت اول احمدی‌نژاد (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸) و محمدرضا رحیمی معاون اول دولت دوم او بوده‌اند. همچنین حسن روحانی طی حکمی در ۱۷ مرداد ماه ۱۳۹۲ اسحاق جهانگیری را به معاونت اول خود منصوب کرد.[۳]
همچنین در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، با تغییراتی که در پروتکل‌های تشریفاتی ایران بوجود آمد، معاون اول رئیس جمهوری ایران هم‌رتبه نخست وزیر قرار گرفت و در پی آن مراسم استقبال از نخست وزیر کشورهای مختلف که به ایران سفر می‌کنند توسط معاون اول رئیس جمهوری برگزار می‌شود.[۴]
فهرست معاونان اولویرایش
| ر | نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | حزب سیاسی | هیئت دولت | رئیس‌جمهور | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | حسن حبیبی | 
|
۳۰ مرداد ۱۳۶۸[۵] | ۴ شهریور ۱۳۸۰[۶] | ن/م | دولت پنجم | اکبر هاشمی رفسنجانی | |
| دولت ششم | ||||||||
| کارگزاران سازندگی | ||||||||
| دولت هفتم | سید محمد خاتمی | |||||||
| ۲ | محمدرضا عارف | 
|
۴ شهریور ۱۳۸۰[۶] | ۱۹ شهریور ۱۳۸۴[۷] | جبهه مشارکت | دولت هشتم | ||
| ۳ | پرویز داوودی | 
|
۱۹ شهریور ۱۳۸۴[۷] | ۲۶ تیر ۱۳۸۸ | ن/م | دولت نهم | محمود احمدی‌نژاد | |
| ۴ | اسفندیار رحیم مشایی | 
|
۲۶ تیر ۱۳۸۸ | ۲ مرداد ۱۳۸۸ | ||||
| ۵ | محمدرضا رحیمی | .jpg)
|
۲۲ شهریور ۱۳۸۸ | ۱۷ مرداد ۱۳۹۲ | دولت دهم | |||
| ۶ | اسحاق جهانگیری | 
|
۱۷ مرداد ۱۳۹۲ | تاکنون | کارگزاران سازندگی | دولت یازدهم | حسن روحانی | |
| دولت دوازدهم | ||||||||
پانویسویرایش
- ↑ اصل یکصد و بیست و چهارم قانون اساسی
- ↑ اصل یکصد و سی و یکم قانون اساسی
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/6195390
- ↑ «محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری ایران شد» (فارسی). وبگاه بی‌بی‌سی، ۲۴ شهریور ۱۳۸۸. بازبینی‌شده در شهریور ۱۳۸۸.
- ↑ «پیشنهاد هاشمی به موسوی خوئینی‌ها / هاشمی حکم معاون اول خود را صادر کرد». پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، ۳۰ مرداد ۱۳۶۸. بازبینی‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۹۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «معاون اول رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی منصوب شدند». روزنامه همشهری. تهران: مؤسسه همشهری. سال دهم (۲۴۸۶): ص ۲. ۵ شهریور ۱۳۸۰. دریافت‌شده در ۹ خرداد ۱۳۹۷.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «انتصاب معاون اول و معاون رییس‌جمهور در امور اجرایی». ایسنا، ۱۹ شهریور ۱۳۸۴. بازبینی‌شده در ۱۵ فروردین ۱۳۹۷.