علی لاریجانی

علی اردشیر لاریجانی (زاده ۱۳ خرداد ۱۳۳۶ در نجف، عراق) نظامی پیشین، مدرس دانشگاه و سیاستمدار اصول‌گرای ایرانی است، که از خرداد ۱۳۸۷ به‌عنوان رئیس مجلس شورای اسلامی فعالیت می‌کند. وی دانش‌آموخته کارشناسی علوم کامپیوتر از دانشگاه صنعتی شریف و کارشناسی ارشد و دکتری فلسفه از دانشگاه تهران است.

علی لاریجانی
پنجمین رئیس مجلس شورای اسلامی
متصدی
شروع به کار ۱۰ خرداد ۱۳۹۵ سرپرست: ۹–۱۰ خرداد ۱۳۹۵
نایب اول	مسعود پزشکیان
نایب دوم	علی مطهری عبدالرضا مصری
مشغول به کار ۱۶ خرداد ۱۳۹۱ – ۶ خرداد ۱۳۹۵ سرپرست: ۸–۱۶ خرداد ۱۳۹۱
نایب اول	سید محمدحسن ابوترابی‌فرد
نایب دوم	محمدرضا باهنر
مشغول به کار ۱۲ خرداد ۱۳۸۷ – ۶ خرداد ۱۳۹۱ سرپرست: ۸–۱۲ خرداد ۱۳۸۷
نایب اول	سید محمدحسن ابوترابی‌فرد محمدرضا باهنر
نایب دوم	محمدرضا باهنر سید شهاب‌الدین صدر
پس از	غلامعلی حداد عادل
نماینده مجلس شورای اسلامی دوره‌های هشتم، نهم و دهم
متصدی
شروع به کار ۸ خرداد ۱۳۹۵ همکار با امیرآبادی فراهانی و ذوالنوری
حوزه انتخاباتی	قم
اکثریت	۱۹۱٬۳۲۹ (۴۳٫۱۱٪)
مشغول به کار ۷ خرداد ۱۳۹۱ – ۶ خرداد ۱۳۹۵ همکار آشتیانی عراقی و امیرآبادی فراهانی
حوزه انتخاباتی	قم
اکثریت	۲۷۰٬۳۸۲ (۶۵٫۱۷٪)
مشغول به کار ۷ خرداد ۱۳۸۷ – ۶ خرداد ۱۳۹۱ همکار آشتیانی عراقی و بنایی
حوزه انتخاباتی	قم
اکثریت	۲۳۹٬۴۳۶ (۷۳٫۰۱٪)
دومین دبیر شورای عالی امنیت ملی
مشغول به کار ۲۴ مرداد ۱۳۸۴ – ۲۸ مهر ۱۳۸۶
رئیس جمهور	محمود احمدی‌نژاد
قائم‌مقام	عبدالرضا رحمانی فضلی
پس از	حسن روحانی
پیش از	سعید جلیلی
عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام
مشغول به کار ۲۷ اسفند ۱۳۷۵ – ۸ خرداد ۱۳۸۷
گمارنده	سید علی خامنه‌ای
رئیس	اکبر هاشمی رفسنجانی
پنجمین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
مشغول به کار ۲۰ مرداد ۱۳۷۱ – ۲۶ بهمن ۱۳۷۲ سرپرست: ۲۵ تیر–۲۰ مرداد ۱۳۷۱
رئیس جمهور	اکبر هاشمی رفسنجانی
پس از	سید محمد خاتمی
پیش از	سید مصطفی میرسلیم
سومین مدیرعامل/رئیس سازمان صدا و سیما
مشغول به کار ۲۴ بهمن ۱۳۷۲ – ۳ خرداد ۱۳۸۳
گمارنده	سید علی خامنه‌ای
پس از	محمد هاشمی رفسنجانی
پیش از	سید عزت‌الله ضرغامی
مشغول به کار ۲۵ بهمن ۱۳۵۹ – تیر ۱۳۶۰
گمارنده	شورای سرپرستی
پس از	سید علی‌اکبر محتشمی‌پور و عبدالله نوری (سرپرستان مشترک)
پیش از	محمد هاشمی رفسنجانی
اطلاعات شخصی
زاده	علی اردشیر لاریجانی ۱۳ خرداد ۱۳۳۶ (۶۲ ساله) نجف، عراق
ملیت	ایرانی
حزب سیاسی	مستقل
دیگر عضویت‌های سیاسی	جبهه متحد اصول‌گرایان (۱۳۹۰) ائتلاف فراگیر اصول‌گرایان (۱۳۸۶) شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی (۱۳۸۴) جمعیت مؤتلفه اسلامی (دهه ۱۳۷۰)
همسر(ان)	فریده مطهری
فرزندان	فاطمه، سارا، مرتضی و محمدرضا
پدر	میرزا هاشم آملی
محل تحصیل	دانشگاه صنعتی شریف دانشگاه تهران
تخصص	سیاست‌مدار، هیئت علمی
هیئت دولت	دولت پنجم، دولت ششم
رزومه	صفحه شخصی در دانشگاه
مذهب	اسلام (شیعه)
امضا
وبگاه	وبگاه رسمی
خدمات نظامی
وفاداری	ایران
خدمت/شاخه	سپاه پاسداران
سال‌های خدمت	۱۳۶۱–۱۳۷۱
درجه	سرتیپ پاسدار
موقعیت‌های علمی
موضوع‌ها	فلسفه
مؤسسه‌ها	دانشگاه تهران
پایان‌نامه	فلسفه ریاضی کانت (۱۳۷۴)
استاد راهنما	غلامعلی حداد عادل
سایر مشاوران علمی	کریم مجتهدی
تأثیرگذاری‌ها	ایمانوئل کانت

لاریجانی از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ رئیس واحد مرکزی خبر بود و از ۱۳۶۱ به عضویت سپاه پاسداران درآمد. او از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲ معاون امور مجلس وزیر کار و امور اجتماعی و در سال ۱۳۶۲ نیز برای مدتی معاون حقوقی و امور مجلس وزیر پست، تلگراف و تلفن بود. وی از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت سپاه پاسداران را برعهده داشت و از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱ بعنوان جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه پاسداران فعالیت می‌کرد. در دولت پنجم، از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۲ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و برای مدت بیش از یک دهه، در فاصله سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۳ ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده داشت. لاریجانی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ بعنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی فعالیت می‌کرد. لاریجانی که از ۱۲ خرداد ۱۳۸۷ در دوره هشتم ریاست و نمایندگی قم در مجلس شورای اسلامی را برعهده دارد در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۸ نامزد نشد.

زندگی‌نامه

علی لاریجانی در هفت‌سالگی

نوشتار اصلی: خانواده لاریجانی

علی اردشیر لاریجانی در تاریخ ۱۳ خرداد ۱۳۳۶ در شهر نجف، عراق زاده شد. وی فرزند روحانی شیعه میرزا هاشم آملی و داماد مرتضی مطهری می‌باشد. خانواده وی اهل منطقه لاریجان، آمل می‌باشند و پیش از تولد وی، پدرش مدتی برای تحصیل در حوزه علمیه نجف، به کشور عراق نقل مکان کرده بود و وی نیز در آن جا به دنیا آمد. او چهار برادر به نام‌های محمد جواد، صادق، باقر و فاضل دارد و خواهرش نیز همسر مصطفی محقق داماد می‌باشد. احمد توکلی نماینده ادوار پیشین مجلس؛ پسرِ دخترخالهٔ او است.

تحصیلات

علی لاریجانی تحصیلات ابتدایی و متوسطه تا دریافت مدرک دیپلم متوسطه را در شهر قم سپری کرد و پس از قبولی در آزمون کنکور سراسری، در سال ۱۳۵۴ تحصیل در مقطع کارشناسی رشتهٔ علوم کامپیوتر را در دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد و در سال ۱۳۵۸ موفق به دریافت کارشناسی کامپیوتر از این دانشگاه گردید. وی به توصیهٔ مرتضی مطهری برای ادامه تحصیل رشته فلسفه را انتخاب کرد و کارشناسی ارشد و دکتری خود را در رشتهٔ فلسفه از دانشگاه تهران اخذ نمود. لاریجانی دارای تألیفاتی در چند حوزه مختلف است که از جمله آن ۳ کتاب در زمینه فلسفه کانت و ۱۵ مقاله پژوهشی در موضوعات مختلف علمی می‌باشد. او اکنون استادیار رشته فلسفه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران است.

سِمَت‌های اجرایی

وی پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷ فعالیت در سازمان صدا و سیما را آغاز کرد و بلافاصله پس از ورود، به‌عنوان مدیرکل برون مرزی و دفتر مرکزی خبر سازمان صداوسیما مشغول به کار شد. او در فاصله سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ به عنوان رئیس واحد مرکزی خبر سازمان صدا و سیما فعالیت می‌کرد.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

در سال ۱۳۷۱ و در زمان ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی، در پی استعفای سید محمد خاتمی از وزارت ارشاد، لاریجانی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب شد و تا ۱۳۷۲ برای مدت بیش از یک سال، در این جایگاه فعالیت کرد. او در سال ۱۳۷۲ با حکم سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، به عنوان رئیس سازمان صدا و سیما منصوب گردید و تا سال ۱۳۸۳ برای مدت ۱۱ سال مدیریت این سازمان را برعهده داشت.

وی از مخالفان ممنوعیت خرید و فروش و نگهداری دستگاه ویدیو بود و در دوران کوتاه وزراتش، این ممنوعیت را با تأسیس مؤسسه‌ای برای توزیع فیلم‌های مجاز شکست.

ریاست صداوسیما

وی برای مدت بیش از ۱۰ سال، ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده داشت و در این مدت تغییرات زیادی را در این سازمان به‌وجود آورد. در طی این دوران تعداد شبکه‌های تلویزیونی، از ۳ شبکه، به ۷ شبکه رسید. در پایان دوران ریاست او بر این سازمان، ۷ شبکهٔ تلویزیونی، ۸ شبکهٔ رادیویی ملی و سراسری، ۳۰ شبکهٔ رادیویی استانی، ۴ شبکهٔ تلویزیونی استانی و ۷ شبکهٔ تلویزیونی جهانی، توسط صدا و سیما اداره می‌شد. علاوه بر این شبکه‌ها، روزنامهٔ جام جم و شرکت تولید فیلم سیما فیلم نیز در دوران مدیریت وی توسط سازمان صدا و سیما تأسیس گردید. با وجود آنکه رئیس سازمان صدا و سیما به عنوان یکی از اعضای هیئت دولت فعالیت می‌کرد، اما سیدمحمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت، در دولت‌های هفتم و هشتم، از ورود لاریجانی به جلسات هیئت دولت، ممانعت به عمل آورد.

ایجاد شبکه و سریال

در زمان فعالیت لاریجانی در صدا و سیما شبکه‌های استانی از جمله شبکه رادیوئی و تلویزیونی استانی قم، رادیو معارف، شبکه قرآن، العالم، الکوثر، شبکه خبر، شبکه‌های جهانی جام جم ساخته شد و سریال‌هایی نظیر ولایت عشق، تنهاترین سردار، مردان آنجلس، مریم مقدس، روشنتر از خاموشی، شیخ بهائی، کیف انگلیسی، شب دهم، در چشم باد و سریال به یاد ماندنی خانه سبز ساخته شد و همچنین همایش چهره‌های ماندگار، تأسیس روزنامه جام جم، توسعه فعالیت‌های چند رسانه‌ای شخصیت بخشی و گسترش مراکز صدا وسیما در استانها در زمان وی ایجاد شد و رخ داد.

منتقدان

منتقدان عملکرد لاریجانی در صدا و سیما معتقدند که دولت خاتمی و مجلس ششم در تمام دوران خود نه تنها از رسانه ملی محروم بودند بلکه آن را در مقابل خود می‌دیدند.

عبدالله رمضان زاده سخنگوی دولت خاتمی می‌گوید: «روزی آقای محمود احمدی‌نژاد که شهردار تهران بودند پل عابر پیاده برقی میدان هفت تیر را افتتاح کردند که حدود ۴۰ میلیون تومان در یک مدت زمان طولانی صورت گرفت که البته همین هم نیازمند انجام تحقیق و تفحص است و همان روز آقای دکتر عارف کارخانه توربین سازی نیروگاه‌های ما را در کرج با هزینه‌ای بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان افتتاح کردند و ایران به جمع ۱۰ کشور صاحب این فناوری پیوست؛ ولی صدا و سیما از پل عابر پیاده ۴۰ میلیون تومانی شهردار احمدی‌نژاد ۱۵ دقیقه در ۵ بخش خبری پخش کرد و پروژه ۲۰۰ میلیارد تومانی را که معاون اول رئیس‌جمهوری افتتاح کرد در ۴۵ ثانیه و در ۴ بخش خبری پوشش داد… از این مصادیق بسیار است و به‌طور مثال در عسلویه ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه شد که تمام آن در دولت آقای خاتمی اتفاق افتاد ولی چه کسی از آن اطلاع دارد.»

برنامه هویت

در سال ۱۳۷۵ برنامه هویت از شبکه ۱ سیما پخش شد و در آن بسیاری از اندیشمندان، مورد افتراء قرار گرفتند و اعترافات تلویزیونی بسیاری از آنان در این برنامه، پخش گردید. علی لاریجانی در پاسخ به انتقادات مطرح شده از این برنامه در دوران ریاستش بر صداوسیما گفت:

اولاً بحثی که ما در این مجموعه مطرح کردیم، بر اساس توهین و تهدید نیست. ثانیاً بسیاری از شخصیت‌های مطرح شده، افراد مذهبی و اندیشمند نیستند، هر چند ممکن است به آن تظاهر کنند. ثالثاً در مورد اینکه می‌گویند چرا به این افراد مجال صحبت داده نمی‌شود، باید گفت؛ مگر اینها تاکنون مجال صحبت نداشتند؟ یعنی این حضرات فکر می‌کنند ما اطلاع نداریم که از کدام سفارتخانه پول می‌گیرند، که این مطالب را بنویسند.

تحقیق و تفحص مجلس ششم

نمایندگان مجلس ششم که اکثریت آن را اصلاح طلبان تشکیل می‌دادند، خواستار تحقیق و تفحص از سازمان صدا و سیما شدند، اما شورای نگهبان با این تفسیر که رهبر فوق همه قواست، مانع از تحقیق و تفحص مجلس ششم گردید. با اصرار نمایندگان، سیدعلی خامنه‌ای نهایتاً تحقیق و تفحص را پذیرفت و مجلس توانست تنها در ۳ موضوع شامل: میزان و نحوه هزینه کردن درآمدهای آگهی‌ها، خریدهای خارج از کشور و اهدای هدایا، تحقیق کند. گرچه به گفته نمایندگان، طرح تحقیق با کارشکنی‌های متعدد سازمان صداوسیما مواجه گردید و بیش از یکسال بطول انجامید، صداوسیما و قوه قضائیه نمایندگان را تهدید به محاکمه کرده و سرانجام پرونده تخلفات صداوسیما در مجلس هفتم، بدون پیگیری، بسته شد.

گزارش تحقیق و تفحص مجلس تنها از ۵ حساب بانکی صدا و سیما (از مجموع بیش از ۲۰۰ حساب بانکی) حاکی از تخلفات مالی به ارزش ۵٫۲۵۰ میلیارد ریال در این سازمان بود. لاریجانی تحقیق و تفحص نمایندگان را به تمسخر گرفت و آن را «کَشکی» خواند. سیدمحمد خاتمی؛ رئیس‌جمهور وقت و اکبر اعلمی؛ رئیس هیئت نظارت بر صداوسیما، در بیانیه‌های جداگانه‌ای، به این اقدام لاریجانی اعتراض کردند.

نمایندگان در بیانیه‌ای که در آخرین روزهای عمر مجلس ششم منتشر گردید، خواستار پیگیری و رسیدگی به گزارش تحقیق و تفحص، توسط یک قاضی «خداترس، عادل و بی‌طرف» شدند. قوه قضائیه هیچگاه به این گزارش رسیدگی نکرد و مجلس اصولگرای هفتم نیز علاقه‌ای به پیگیری آن نداشت.

انتخابات ریاست‌جمهوری نهم

علی لاریجانی در انتخابات نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران که در سال ۱۳۸۴ برگزار گردید، بعنوان نامزد رئیس‌جمهوری شرکت کرد. او در این انتخابات شکست خورد و در بین ۷ کاندیدا، در رتبه ششم قرار گرفت.

ولادیمیر پوتین و علی لاریجانی

شورای عالی امنیت ملی

لاریجانی که پس از پایان دوران ریاستش بر صداوسیما، همچنان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی بود، در خردادماه ۱۳۸۳ با حکم سید علی خامنه‌ای به‌عنوان نمایندهٔ رهبر در شورای عالی امنیت ملی منصوب گردید. وی کمتر از ۲ ماه بعد، در مردادماه ۱۳۸۴ به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی انتخاب شد. در سال ۱۳۸۶ پس از چندین بار درخواست او برای استعفاء از دبیری شورای عالی امنیت ملی، در مهرماه ۱۳۸۶ این درخواست پذیرفته شد و مسئولیت ۲۶ ماههٔ او در این جایگاه، پایان یافت. در آن زمان که محمود احمدی‌نژاد پرونده هسته‌ای ایران را در شورای امنیت سازمان ملل پایان یافته دانسته بود، علی لاریجانی در میان راه مذاکرات خود با خاویر سولانا قرار داشت. ماجرای استعفای او پس از دیدار ولادمیر پوتین از ایران و دیدار او با سیدعلی خامنه‌ای رخ داد. برخی رسانه‌ها، فشار احمدی‌نژاد به برکناری لاریجانی را علت استعفای وی می‌دانند. فشاری که به دلیل ارتباط بدون هماهنگی لاریجانی با سولانا، بدون اطلاع احمدی‌نژاد، ایجاد شده بود.

لاریجانی بعدها دربارهٔ استعفای خود گفت:

من حس می‌کردم یک نوع اختلاف جدی مدیریتی با آقای احمدی‌نژاد دارم. مسائل استراتژیک کشور با تانی و حساب شده پیش برود و احتیاج دارد همه بخش‌های مختلف همگرایی داشته باشد. کارهای لحظه‌ای نمی‌تواند صدق کند و برای کشور مشکلاتی ایجاد می‌کند. تا یک مدتی تحمل بود و بحث می‌کردیم اما از یک زمانی به بعد، من دیدم به هر حال ایشان رئیس‌جمهور است و حق دارد و لزومی ندارد که بنده مزاحم ایشان باشم.

استعفای وی بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت.

ریاست مجلس

لاریجانی در جایگاه ریاست مجلس

مجلس هشتم

علی لاریجانی در انتخابات مجلس هشتم، بعنوان نماینده قم به مجلس شورای اسلامی راه یافت و در چهارمین جلسه علنی مجلس هشتم، با کسب اکثریت آرا برای یک سال، به عنوان رئیس هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی انتخاب شد. او که تنها نامزد ریاست مجلس بود، موفق به کسب ۲۳۷ رأی، از مجموع ۲۶۰ رأی مأخوذه شد. در این انتخابات، از مجموع آرای ریخته شده به گلدان‌ها، شمار ۲۲ رأی، سفید بود. او پیش از این از سوی اصولگرایان، جناح اکثریت مجلس، برای نامزدی ریاست مجلس برگزیده شده بود. لاریجانی توانسته بود رقیبش؛ غلامعلی حداد عادل؛ رئیس مجلس هفتم را، در انتخابات داخلی فراکسیون اصول‌گرایان مجلس، با اخذ ۱۶۱ رأی، در مقابل ۵۰ رأی، شکست دهد.

لاریجانی در دوره ریاست خود بر مجلس هشتم، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی را در شهر قم تأسیس کرد. این مرکز، نهادی پژوهشی، وابسته به مجلس شورای اسلامی است، که با هدف تطبیق قوانین مصوب مجلس، با دستورها و احکام شرعی، فعالیت می‌کند.

مجلس نهم

علی لاریجانی به عنوان نماینده اول قم، وارد مجلس نهم شد و توانست با کسب ۱۷۳ رای، از مجموع ۲۷۵ به ریاست مجلس نهم برسد. در این دوران، تنش میان او و دولت محمود احمدی‌نژاد بالا گرفت.

مجلس دهم

لاریجانی در انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی، به‌عنوان نامزد مستقل، اما با حمایت اصول‌گرایان میانه‌رو و گروهی از اصلاح‌طلبان، از حوزه انتخابیه قم شرکت کرد و با ریزش آراء نسبت به دوره نهم، پس از احمد امیرآبادی فراهانی، به عنوان نفر دوم از قم، به مجلس راه یافت. برخی معتقدند حمایت‌های ویژه او از دولت تدبیر و امید به‌ویژه در تصویب برجام و قرار گرفتن نام او در صدر لیست امید سبب اصلی کاهش آرای او در این دوره از انتخابات مجلس بوده‌است.

لاریجانی پس از آغاز بکار مجلس دهم، در رقابت با محمدرضا عارف و با کسب ۱۷۳ رای، از مجموع ۲۸۱ رای، به عنوان رئیس موقت مجلس دهم تعیین شد. در این رقابت، عارف نیز ۱۰۳ رای به دست آورد. او همچنین در انتخابات هیئت رئیسه دائمی مجلس دهم، با کسب ۲۳۷ رای، رئیس مجلس ماند. لاریجانی در دوره ریاست مجلس دهم، تصویب طرح‌ها و لوایح برای حمایت از کشاورزان، دامداران، قالی‌بافان، بیمه بیکاری، طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و برنامه پنجم توسعه را در دستور کار قرار داد.

لاریجانی در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ثبت نام نکرد.

دیدار علی لاریجانی با کریستین دوفرین

دیدگاه‌ها

ایران پیش از اسلام

به نوشتهٔ روزنامه دانشگاه صنعتی شریف، وی که ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده داشت، در سال ۱۳۸۲ طی سخنانی در دانشگاه صنعتی شریف گفت:

ایرانیان قبل از اسلام مردمانی کم سواد بودند و خود نیز علاقه داشتند بی‌سواد بمانند.

به نوشتهٔ روزنامهٔ دانشگاه صنعتی شریف، وی همچنین تمامی پیشرفت‌های فرهنگی و علمی ایرانیان قبل از اسلام را دروغ خوانده و اندک فعالیت‌هایی نظیر تأسیس دانشگاه جندی شاپور را حاصل تلاش عده‌ای از مسیحیان دانست. با این حال، او در مراسم اختتامیهٔ بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال ۱۳۸۸، در شرایطی که ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت، با اشاره به فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی، گفت:

کشور ما قبل و بعد از دوران اسلام دارای تمدنی فرهنگی و ارزشمند است. از سنگ‌نوشته‌های قبل از اسلام برمی‌آید که ساختار سیاسی و اجتماعی ایران در آن زمان نیز مبتنی بر فرهنگ بود، در ساختار قدرت نیز از فرهنگ به عنوان یک رکن نام می‌بردند.

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸

نوشتار اصلی: انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)

پس از حمله به دانشگاه و خوابگاه دانشجویان دانشگاه تهران، که در اعتراض به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ رخ داد، علی لاریجانی کمیته ویژه‌ای برای تحقیق پیرامون این حوادث تشکیل داد. پارلمان نیوز، به نقل از کوچک‌زاده که از نمایندگان فراکسیون طرفدار محمود احمدی‌نژاد در مجلس بود، نوشت:

مسیر قانونی برای شکل‌گیری کمیته تحقیق طی نشده و البته نتایج تحقیق این کمیته هم به درد خود لاریجانی می‌خورد.

دویچه‌وله در خصوص عملکرد لاریجانی در زمان اعتراضات مردمی به نتیجه انتخابات سال ۱۳۸۸ نوشت:

علی لاریجانی در ماه‌های گذشته یکی از منتقدان سیاست‌های دولت احمدی‌نژاد بوده‌است. وی ابتدا به لایحه بودجه دولت انتقاد کرد و طرح هدفمند کردن یارانه‌ها را از آن زدود، سپس نامه‌هایی در اعتراض به قانون‌شکنی‌های دولت، به احمدی‌نژاد نوشت و سرانجام در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری، حاضر به پشتیبانی از وی نشد. لاریجانی پس از برگزاری انتخابات نیز، هنگامی که سرکوب معترضان آغاز شد، خواستار رسیدگی به شکایات نامزدها گردید.

دیدار علی لاریجانی با فرانک والتر اشتاین‌مایر

برجام

علی لاریجانی با تلاش خود در جایگاه ریاست مجلس نهم، توانست طرح اجرایی برنامه جامع اقدام مشترک را در زمانی کوتاه، در مجلس تصویب نماید. وی در مصاحبه‌ای با روزنامه هفت صبح، دربارهٔ برجام گفت:

برجام در کل به نفع ملت و کشور است.

شورای نگهبان

لاریجانی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فرارو، در مورد رد صلاحیت‌های شورای نگهبان، پیش از انتخابات مجلس دهم گفت:

مردم نباید احساس کنند دستگاهی به صورت سازمان‌یافته در انتخابات دخالت می‌کند، چون کاندیداها یک حقوقی دارند که باید رعایت شود. کاندیداها نباید تهدید شوند که اگر چنین حرفی بزنید ردصلاحیت می‌شوید.

لاریجانی در این دوره از انتخابات مجلس، در فهرستی تحت عنوان؛ جامعتین و نیز در لیست امید حضور داشت. وی در انتخابات مجلس دهم نیز در جایگاه دوم قرار گرفت و بعنوان نماینده قم، راهی مجلس شد.

گرایش سیاسی

علی لاریجانی در دولت پنجم به عنوان عضو جمعیت مؤتلفه اسلامی حضور داشت. مهدی مسلم در کتاب جناح‌بندی‌های سیاسی ایرانِ پساخمینی که در سال ۲۰۰۲ منتشر کرد، لاریجانی را عضو مؤتلفه اسلامی و متعلق به جناح راست سنتی دانسته‌است. پیام محسنی پژوهشگر اندیشکده بلفر، لاریجانی را در کنار سید محمود هاشمی شاهرودی و محمدرضا مهدوی کنی از چهره‌های شاخص جناح راست مذهبی برشمرده است.

او یکی از رهبران ائتلاف فراگیر اصول‌گرایان در انتخابات مجلس هشتم و نیز جبهه متحد اصول‌گرایان در انتخابات مجلس نهم بوده و در مجلس نهم، هدایت فراکسیون رهروان ولایت را برعهده داشت. در جریان انتخابات مجلس دهم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از وی حمایت کرد اما نام او در فهرست انتخاباتی ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان قرار نگرفت. همچنین از سوی فهرست امید مورد حمایت قرار گرفت اما خود را مستقل یاد کرد. مرتضی حاجی معتقد است حمایت لاریجانی از دولت روحانی و برنامه جامع اقدام مشترک باعث تضعیف جایگاه وی نزد اصول‌گرایان شده‌است. با این حال لاریجانی همچنان خود را یک اصول‌گرا می‌داند.

از وی با تعابیری نظیر «اصول‌گرای اعتدالی» و «یک سیاستمدار راست میانه که به آرامی در حال فاصله گرفتن از اردوگاه اصول‌گرایان می‌باشد» نیز یاد شده‌است.

زندگی شخصی

علی لاریجانی در سن ۲۰ سالگی، با فریده مطهری، دختر مرتضی مطهری ازدواج کرد. وی دارای ۴ فرزند است، که ۲ دختر با نام‌های فاطمه و سارا و ۲ پسر با نام‌های مرتضی و محمدرضا دارد.

به نوشته واشینگتن تایمز در سال ۲۰۱۸، فاطمه لاریجانی در حال تحصیل در دوره رزیدنسی پزشکی داخلی، در بیمارستان‌های دانشگاهی کلیولند در آمریکاست.

در ۱۴ فروردین ۱۳۹۹، علی لاریجانی به بیماری کروناویروس مبتلا شد و تحت قرنطینه قرار گرفت.

کتاب‌شناسی

لاریجانی ۲ کتاب علمی با عناوین متافیزیک و علوم دقیقه در فلسفهٔ کانت و روش ریاضی در فلسفهٔ کانت و کتابی دیگر با عنوان دولت مدرن؛ پیمانی با مردم، همچنین ۱۵ مقالهٔ پژوهشی در موضوعات مختلف علمی نگاشته‌است.

• روش ریاضی در فلسفه کانت، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۸۳
• متافیزیک و علوم دقیقه در فلسفه کانت، تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۳
• شهود و قضایای تألیفی ماتقدم در فلسفه کانت، تهران: انتشارات هرمس، ۱۳۸۳
• هوای تازه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۴
• دولت مدرن؛ پیمانی با مردم.

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی علی لاریجانی؛
• خاطرات لاریجانی، وبگاه رسمی
• نظرات خبرنگاری آمریکایی دربارهٔ لاریجانی، وبگاه آفتاب‌نیوز.
• بخش‌هایی از گزارش تحقیق و تفحص مجلس ششم از صداوسیما در دوران مدیریت لاریجانی (۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۲ در آخرین روزهای مجلس ششم در صحن مجلس قرائت شد)
• پاسخ صداو سیما
• وبگاه رسمی دانشگاه صنعتی قم