فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی

فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی یک فرهنگ لغت اختصاصی برای ریشه‌شناسی زبان فارسی تألیف محمد حسن‌دوست است که در سال ۱۳۹۳ در پنج جلد و از سوی انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی چاپ و منتشر شده‌است.[۱] این کتاب در سی‌وسومین دورهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، در گروه «زبان‌های باستانی»، به‌عنوان اثر برگزیده شناخته شد.[۲][۳][۴] پیشتر، در سال ۱۳۸۳، جلد نخست فرهنگی با همین نام، تألیف حسن‌دوست، شامل حروف «آ - ت»، از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده بود.[۵]

فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی
نویسنده(ها)محمد حسن دوست
موضوع(ها)زبان‌های باستانی
ناشرفرهنگستان زبان و ادب فارسی
تاریخ نشر
۱۳۹۳–۱۳۸۱

محتوای کتاب

ویرایش

متن اصلی فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی (آ - ی) در جلدهای اول تا چهارم قرار دارد و مشتمل بر ۲۹۵۵ صفحه و حاوی ۵۵۱۴ مدخل است. جلد پنجم ویژهٔ فهرست لغات زبان‌ها و گویش‌هاست.

محتوای پنج جلدِ این فرهنگ شامل مطالب و حروف زیر است:

۱. جلد اول: «آ - ب» (صص ۱–۵۸۵؛ مدخل‌های ۱–۱۰۰۳)، همراه با:

«سخنِ آغازی» (ص [هفت])،
«دیباچه» (صص نُه - پانزده)،
«اختصارات و منابع» (۱. به زبان‌های اروپایی: ص هفده - بیست‌ونه، ۲. به زبان‌های فارسی و عربی: صص سی‌ویک - پنجاه‌ونه)،
«پیوست اول: تحولات تاریخیِ واج‌های زبان فارسی دری» (صص شصت‌ویک - یکصدوبیست‌ونه)،
«فهرستِ ۱: فهرست واج‌های زبان فارسی دری و پیشینهٔ تاریخیِ آنها» (صص یکصدوسی‌ویک - یکصدوچهل‌وچهار)،
«فهرست ۲: فهرست واج‌های زبان ایرانی باستان و تحولات تاریخیِ آنها در زبان فارسی دری» (صص یکصدوچهل‌وپنج - یکصدوشصت)،
«فهرست ۳: فهرست واج‌های زبان فرضیِ هندواروپایی و تحولات تاریخیِ آنها در زبان فارسی دری» (صص یکصدوشصت‌ویک - یکصدوشصت‌وچهار)،
«پیوست دوم: جدول تطبیقیِ واج‌های زبان فرضیِ هندواروپایی و تحولات تاریخیِ آنها در برخی زبان‌های منشعب از هندواروپایی» (صص یکصدوشصت‌وپنج - یکصدونودوچهار)،
«منابعی که [مؤلف] در تهیه و تدوین پیوست دوم از آنها سود برده[است]» (ص یکصدونودوپنج)،
شابک جلد اول: ۱-۲۸-۷۵۳۱-۹۶۴.

۲. جلد دوم: «پ - د» (صص ۵۸۷–۱۴۱۰؛ مدخل‌های ۱۰۰۴–۲۵۱۴؛ شاملِ ۱۵۱۱ مدخل)؛ شابک جلد دوم: ۹-۵۶-۶۱۴۳-۶۰۰-۹۷۸.

۳. جلد سوم: «ر - ق» (صص ۱۴۱۱–۲۰۸۰؛ مدخل‌های ۲۵۱۵–۳۷۷۲؛ شاملِ ۱۲۵۸ مدخل)؛ شابک جلد سوم: ۶-۵۷-۶۱۴۳-۶۰۰-۹۷۸.

۴. جلد چهارم: «ک - ی» (صص ۲۰۸۱–۲۹۵۵؛ مدخل‌های ۳۷۷۳–۵۵۱۴؛ شاملِ ۱۷۴۲ مدخل)؛ شابک جلد چهارم: ۳-۵۸-۶۱۴۳-۶۰۰-۹۷۸.

۵. جلد پنجم: «فهرست لغاتِ زبان‌ها و گویش‌ها» (صص ۵–۱۵۴؛ pp. 1-403؛ pp. III-XII)؛ شابک جلد پنجم: ۰-۵۹-۶۱۴۳-۶۰۰-۹۷۸.

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. حسن‌دوست، محمد (۱۳۹۳). فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی. فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۵۵-۲.
  2. «فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، برگزیدهٔ جایزهٔ کتاب سال». فرهنگستان زبان و ادب فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۸ فوریهٔ ۲۰۱۶.
  3. «برگزیدگان جایزهٔ کتاب سال معرفی شدند». جام جم آنلاین. دریافت‌شده در ۸ فوریهٔ ۲۰۱۶.
  4. «برگزیدگان سی‌وسومین دورهٔ جایزهٔ کتاب سال». دریافت‌شده در ۸ فوریهٔ ۲۰۱۶.
  5. «فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی منتشر شد». آدینه‌بوک. دریافت‌شده در ۸ فوریهٔ ۲۰۱۶.

منابع

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش