لوشان
لوشان از جمله شهرهای بخش مرکزی شهرستان رودبار در استان گیلان است. جمعیت لوشان در سال ۱۳۹۵برابر ۱۱،۰۰۰ نفر برآورد شده‌است[۳]. لوشان در میانه راه قزوین به رشت قرار دارد و اولین شهر استان گیلان می‌باشد.
| لوشان | |
|---|---|
.jpg) | |
| کشور |  ایران |
| استان | گیلان |
| شهرستان | رودبار |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | شهر آفتاب گیلان |
| سال شهرشدن | ۱۳۶۰ خورشیدی |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۳،۰۳۲ نفر[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۴۹۱ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | نورمحمد چابوک[۲] |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۱۳ |
  لوشان | |
تاریخچه ویرایش
لوشان در پیش از نیمه اول قرن نهم هجری محل سکونت ایل شاملو که منشعب شده از ایل بیگدلی بودند؛ بوده است.[۴] به دلیل عدم دسترسی به اسناد تاریخی و صرفاً با بررسی گفته‌های مردمی مشخص شده‌است که زندگی در این منطقه به صورت شهری تنها پس از ساخت کارخانه سیمان لوشان در حدود سال ۱۳۳۰ آغاز گردیده‌است. البته به دلیل وجود چند امامزاده معلوم می‌گردد که سابقه حضور جمعیت در این منطقه طولانی است. یکی از دلایل دیگر پیشینه تاریخی شهر لوشان، وجود پل تاریخی آن است که به گفته برخی به دوره قاجار بر می‌گردد. همچنین وجود کاروانسرای شاه عباسی خرزان که در نزدیکی لوشان قرار دارد دلیل دیگری بر قدمت این منطقه می‌باشد. از دیگر عوامل اهمیت این شهر استراتژیک بودن مسیر قدیمی قزوین به رشت است که همیشه محل رفت‌وآمد مردم، لشکریان و بازرگانان بوده و در نتیجه لوشان به عنوان اقامتگاه مورد توجه قرار داشته‌است.[۵]
البته در آینده با بررسی بیشتر اسناد قدیمی دولتی می‌توان اطلاعات بیشتری در این زمینه بدست آورد. مختصری دربارهٔ پل تاریخی لوشان (اسامی دیگر: پل خشتی - پل آجری - پل قاجاری)
پل خشتی لوشان: این پل در شهرستان لوشان، جنوبی‌ترین شهر استان گیلان و در مسیر رشت – قزوین در فاصله ۹۰کیلومتری مرکز استان، واقع است. پل خشتی لوشان روی رودخانه شاهرود (یکی از شاخه‌های سفید رود) ساخته شده‌است. رابینو دربارهٔ این پل می‌نویسد: «پل لوشان بنایی زیبا از آجر است که مرکب از یک طاق کوچک و دو طاق بزرگ است و تاریخ بنایش به دوران خسروخان می‌رسد. روس‌ها شیب این پل را که تند بود ملایم نمودند». (در قرن نوزدهم، ساخته مهندس لوشانسکی روسی که به دستور دولت ایران به راه‌سازی مشغول بود) پل لوشان دارای چهار دهانه به ابعاد مختلف و نیز موج برگردان‌هایی در قسمت پایه‌ها است. کوره پوش‌هایی در میان پایه‌ها از سنگینی پل، می‌کاهد و در مواقع افزایش سطح آب، گذر رود را تسهیل می‌کند. طول کلی این پل ۱۰۰متر و عرض آن هفت متر است. در دو طرف مسیر عبور عابر، جان پناه وجود دارد و کف پل با قلوه سنگ‌فرش شده‌است. پل لوشان پس از زلزله سال ۱۳۶۹ توسط اداره کل میراث فرهنگی گیلان مرمت اساسی شد.
این مقاله به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
اقتصاد ویرایش
اقتصاد شهر لوشان ریشه در گذشته آن دارد و به زمان ساخت کارخانه سیمان بر می‌گردد. با هجوم مهاجران به این منطقه شکل و شمایل شهر دستخوش تغییرات زیادی گردید بطوریکه لوشان را تبدیل به یکی از شهرهای صنعتی نمود. پس از آن با ساخت کارخانه سیمان خزر این رونق دوچندان گردید. از دیگر فعالیت‌های اقتصادی این منطقه معادن زغال سنگ، سنگ آهک، پوزولان، سنگ لاشه، و . . . نیروگاه برق شهرک صنعتی شرکت‌های متعدد و پراکنده اطراف شهر مرغداریهای صنعتی و کشتارگاه باغات زیتون کشت گندم و پیاز[۵]
زیارتگاه‌ها ویرایش
- امامزاده محمد حنفیه به همراه دو تن دیگر از امامزادگان در روستای بیورزین در ۱۰ کیلومتری شمال شهر لوشان واقع می‌باشد.
- قبرستان اصلی شهر در جوار امامزاده حمزه لوشان واقع در روبروی کارخانه سیمان می‌باشد.
مردم ویرایش
مردم لوشان و منجیل عمدتا جمعیتی ترک از عمارلو به همراه تات ها و کردها بودند.[۶] زبان‌های رایج در شهر لوشان امروزه شامل ترکی، لری، لکی، رودباری و کرمانجی است.[۷] گیلکی رودباری در جنوب گیلان، در رستم‌آباد، رودبار، منجیل و لوشان و ... رایج است.[۸]
کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران زبان‌های رایج در این شهر را ترکی و گیلکی ذکر کرده است.[۹] همچنین زبان لری نیز توسط گروهی از مردم لر که در دوره رضاشاه به این منطقه کوچانده شده‌اند استفاده می‌شود.[۱۰][۱۱] در حال حاضر اقوام ترک، لر، تات، گیلک و کرد در شهر لوشان ساکن هستند.[۱۲] در ایرانیکا به نقل از گریگوری ملگونوف و رابینو، گفته شده اکثر مردم لوشان و منجیل از ایل عمارلو همراه با تات‌ها بوده‌اند و منجیل جزء منطقه عمارلو به شما می‌آمده‌است.[۱۳] پس از زمین‌لرزه سال۶۹ به دلیل مهاجرت روستائیان از روستاهای دیگر به این منطقه و همچنین ورود مهاجران جویای کار از سایر نقاط به لوشان ترکیب جمعیتی این شهر دستخوش تغییر شد. این موضوع در خصوص منجیل نیز صادق است.[۱۴][۱۵]
پیوند به بیرون ویرایش
| ویکیسفر یک راهنمای سفر برای لوشان دارد. |
منابع ویرایش
- مختصات و ارتفاع
- پیش‌شماره
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳خ.
- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه‌ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران). ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ http://sh-lowshan.ir/
- ↑ سرشماری سال ۱۳۹۵
- ↑ دانشنامه جهان اسلام:امرای یکی از طوایف اوجی، از طوایف مشهور شاملو سومر، ص 209، 211، پیش از نیمة اول قرن نهم در قریة لوشان، از روستاهای طارم، سکونت داشتند مرعشی، ص 260,261
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ Both Lowšān and Manjil had a mainly Turkish population from the ʿAmmārlu tribe, together with Tats and Kurds, and belonged to the ʿAmmārlu district
- ↑ Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-06.
- ↑ سبزعلیپور، جهاندوست؛ نیک‌گهر، سیده فاطمه (تابستان ۱۳۹۳). «فرهنگ نگاری گویشی (مطالعه موردی: بررسی فرهنگ نگاری در گیلکی)». فصلنامه علمی-پژوهشی زبان پژوهی دانشگاه الزهرا، سال ششم (۱۱): ۱۵.
- ↑ رزم‌آرا، حاجعلی (۱۳۳۰)، فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)؛ جلد ۲، صفحه ۲۷۶: استان ۱ آذربایجان، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی کشور، انتشارات دایره جغرافیائی ستاد ارتش.
- ↑ https://iranicaonline.org/articles/lori-language-ii
- ↑ http://yaftenews.ir/notes/cultural/4357-alexa-google-yahoo1953.html نقدی بر کتاب رضاشاه و جنگ‌های لرستان: تاریخ را باید در زمان خودش خواند.
- ↑ دانانیوز؛ نخستین جشنواره فرهنگ اقوام شهرستان رودبار برگزار شد:سیروس غیاثوند در گفتگو با خبرنگار زیتون خبر، همدلی و همزبانی را از اساس توسعه جامعه دانست و اظهار کرد: نخستین همایش اقوام شهرستان در راستای ایجاد مودت و همدلی بین اقوام مختلف برگزار شد.وی ادامه داد: شهرستان رودبار به ویژه شهر لوشان دارای قومیتهای ترک، لر، تات، گیلک، کرد و… است که در صفا و همدلی در کنار یکدیگر زندگی می کنند.
- ↑ «MANJIL – Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۸.
- ↑ زبان مردم لوشان و منجیل بایگانی‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine بازدید: اردیبهشت۱۳۸۸
- ↑ مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی گیلان[پیوند مرده]. بازدید: اکتبر ۲۰۱۱.