مردخای وانونو (در عبری: מרדכי ואנונו) یک اسرائیلی مراکشی‌تبار است. وی تکنسین نیروگاه اتمی دیمونا اسرائیل بود که در سال ۱۹۸۶ در مصاحبه با هفته‌نامه بریتانیایی ساندی‌تایمز اطلاعات و تصاویری محرمانه از این نیروگاه و کلاهک‌های اتمی اسرائیل را در اختیار این نشریه انگلیسی قرار داد.[۱]

مردخای وانونو
Mordechai Vanunu in 2009
Vanunu in 2009
زادهٔ۱۴ اکتبر ۱۹۵۲ ‏(۷۲ سال)
ملیتIsraeli
دیگر نام‌هاJohn Crossman
شناخته‌شده
برای
Nuclear whistleblower
همسرKristin Joachimsen (ا. ۲۰۱۵)
جوایزجایزه زیست صحیح
مردخای وانونو، سال ۲۰۰۹
تصویری از تیتر اول نسخه ۵ اکتبر ۱۹۸۳ میلادی، هفته‌نامه ساندی‌تایمز که خبر از وجود «کلاهک‌های اتمی اسرائیل» می‌دهد.

خانواده و تحصیلات

ویرایش

مردخای وانونو یک یهودی مراکشی‌تبار بود که در سال ۱۹۵۴ در مراکش متولد شد و در سال ۱۹۶۳ همراه با خانواده خود به اسرائیل مهاجرت کرد. در سال ۱۹۷۱ به ارتش اسرائیل پیوست، از دانشگاه بن گوریون فارغ‌التحصیل شد و سپس به استخدام در نیروگاه دیمونا درآمد.

وی پس از خروج از اسرائیل، در سال ۱۹۸۵ به یک گروه مسیحی مخالف جنگ‌افزارهای هسته‌ای در استرالیا پیوست و هم‌زمان تغییر دین داد و به مسیحیت گروید.[۲]

نحوه دستگیری و زندان

ویرایش

پس از آنکه موساد اطلاع یافت وانونو، اطلاعات محرمانه مربوط به کلاهک‌های اتمی اسرائیل را به هفته‌نامه ساندی‌تایمز تحویل داده‌است، تصمیم به دستگیری وی گرفت، اما از آن‌جا که مردخای وانونو از اسرائیل خارج و در خاک پادشاهی متحده اقامت گزیده‌بود و موساد بنابر قراردادهای امنیتی که با سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا داشت، نمی‌خواست در خاک بریتانیا دست به آدم‌ربایی بزند.

از این روی، مقامات موساد تصمیم گرفتند تا با کمک عوامل انسانی وی را ترغیب کنند تا بریتانیا را به خواسته خود ترک و به کشور ایتالیا سفر کند. از این روی، یک مأمور اطلاعاتی زن عضو موساد با نام عملیاتی «سیندی»،[۳] مأموریت یافت تا به عنوان یک «توریست آمریکایی» و به صورت ظاهراً «اتفاقی» با وی آشنا شود و پس از طرح دوستی، وانونو را متقاعد کرد تا یا یکدیگر، برای تعطیلات آخر هفته به شهر رم در کشور ایتالیا سفر کنند.[۴] ساعاتی پس از ورود به رم، کماندوهای موساد وی را دستگیر و طی عملیاتی به اسرائیل منتقل کردند.[۵][۴] پس از بازگردانیدن به اسرائیل، وی در دادگاهی، به اتهام جاسوسی و خیانت به کشور و به علت «افشای اسرار هسته‌ای کشور» به مدت ۱۸ سال زندانی شد.

پس از آزادی در تاریخ ۲۱ آوریل ۲۰۰۴، اجازه خروج از اسرائیل و مصاحبه با خارجی‌ها را نداشت. مردخای وانونو، در دادگاهی در اسرائیل به سرپیچی از از الزامات آزادی‌ش (مصاحبه با خارجی‌ها) به شش ماه حبس تعزیری، محکوم شد.[۶][۷]

وی در ژوئیه ۲۰۰۴ طی گفتگویی با روزنامه الحیات چاپ انگلستان، ادعا کرد که اسرائیل در ترور جان اف. کندی، سی و پنجمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، دست داشته‌است. او اظهار داشت که «دلایل محکمی» وجود دارد که ترور جان اف. کندی در پاسخ به فشاری انجام گرفته‌است که او به دیوید بن گوریون، نخست‌وزیر وقت اسرائیل برای روشن کردن وضعیت تأسیسات هسته‌ای دیمونا وارد کرده بود.[۸][۹]

پانویس

ویرایش
  1. وانونو و افشای اسرار اتمی اسرائیل، بی‌بی‌سی فارسی
  2. Suffered in Israeli jail, says Christian convert (به انگلیسی) (Christian Century ed.), 2004-05-18 Retrieved on 12 February 2009.
  3. ««دام عسل» زنان صهیونیست برای شخصیت‌های جهان +عکس». مشرق.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ یوسی ملمن (21 April 2004), "Capturing nuclear whistle-blower was 'a lucky stroke,' agents recall", هاآرتض (به انگلیسی), archived from the original on 21 February 2009, retrieved 4 اكتبر 2009 {{citation}}: Check date values in: |access-date= (help)
  5. «تله جنسی، پرستو یا افتادن در ظرف عسل؟». ۲۰۱۹-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۴.
  6. دادگاه اسرائیل مردخای وانونو را محکوم کرد, بی‌بی‌سی فارسی
  7. تکنیسین اتمی اسراییل بار دیگر به زندان محکوم شد, رادیو زمانه
  8. چه کسی «جان اف کندی» را کشت؟ فیلم و عکس.
  9. «Vanunu claims Israel was behind JFK's assassination». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۴.