مس بومی شکل غیرترکیبی مس است که به‌عنوان یک کانی طبیعی یافت می‌شود. مس، یکی از معدود عناصر فلزی است که به‌صورت بومی وجود دارد، هرچند که معمولاً در حالت اکسیدشده و مخلوط با عناصر دیگر یافت می‌شود. مس بومی یکی از کانسنگ‌های مهم مس در طول تاریخ بوده و توسط مردمان پیشاتاریخ استفاده می‌شده‌است.

مس
قطعه‌ای از مس بومی از معدنی در آریزونا
اطلاعات کلی
رده‌بندیفلز بومی
فرمول شیمیایی
(بخش تکراری)
Cu
دسته‌بندی شرونتس-نیکل01.AA.05
دسته‌بندی دانا1.1.1.3
دستگاه بلوریمکعبی
رده بلوریHexoctahedral (m۳m)
H-M symbol: (4/m ۳ 2/m)
گروه فضاییFm۳m
ساختار بلوریa = ۳٫۶۱۵ آنگستروم; Z = 4
ویژگی‌ها
رنگسطوح تازهٔ مس بومی، رنگ مایل به قرمز، نارنجی و/یا قهوه‌ای دارد، اما معمولاً هوازده می‌شود و تیره می‌شود
رَخندارد
شکستگیHackly - jagged
Tenacityبسیار چکش‌خوار و انعطاف‌پذیر
سختی موس2+12–3
جلافلزی
رنگ خاکهقرمز مسی
شفافیتمات
وزن مخصوص۸٫۹۵
انحلال‌پذیریمحلول در نیتریک اسید
دیگر ویژگی‌هادر مجاورت هوا، سیاه یا سبز می‌شود.
منابع[۱][۲][۳][۴]

مس بومی به‌ندرت به‌صورت بلورهای مکعبی و هشت‌وجهی ایزومتریک، اما بیشتر به‌صورت توده‌های نامنظم و به‌صورت «پُرکنندهٔ شکاف‌ها» دیده می‌شود. روی سطوح تازهٔ مس بومی، رنگ مایل به قرمز، نارنجی و/یا قهوه‌ای دارد، اما معمولاً هوازده می‌شود و با رنگ سبز کربنات مس (II)، لکه‌دار می‌شود (که با عنوان پتینه یا سبز مسی نیز شناخته می‌شود). چگالی نسبی آن ۸٫۹ و سختی آن ۲٫۵–۳ است.[۵]

معادن ذخایر مس بومی کیوینا (Keweenaw) در میشیگان علیا تولیدکنندگان عمدهٔ مس در قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ بودند و همچنان بزرگ‌ترین ذخایر مس بومی در جهان هستند.[۶] بومیان آمریکا مس را در مقیاس کوچک در این مکان و بسیاری از مکان‌های دیگر استخراج می‌کردند و شواهدی از مسیرهای تجارت مس در سراسر آمریکای شمالی در میان مردم بومی وجود دارد که با تجزیه و تحلیل ایزوتوپی اثبات شده‌است.[۷] نخستین معادن تجاری مس بومی، در شبه‌جزیرهٔ کیوینا (که با نام مستعار " کشور مس " و "جزیرهٔ مس" شناخته می‌شود) در دههٔ ۱۸۴۰ افتتاح شد. جزیره رویال در غرب دریاچه سوپریور نیز محلی با مقدار زیادی مس بومی بود. برخی از آن ذخایر، توسط مردم بومی استخراج شد و تنها یکی از چندین تلاش تجاری در استخراج معدن در آن‌جا به سود رسید.[۶]

یکی دیگر از ذخایر اصلی مس بومی در کورو کورو در بولیوی است.

نگارخانه

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Handbook of Mineralogy
  2. الگو:WebMineral
  3. الگو:Mindat
  4. Klein, Cornelis and Cornelius S. Hurlbut, Manual of Mineralogy, Wiley, 20th ed. , 1985, pp 259-260 شابک ‎۰−۴۷۱−۸۰۵۸۰−۷
  5. "Native Copper". Amethyst Galleries' Mineral Gallery. Archived from the original on 2005-06-28. Retrieved 2005-06-26.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ "Michigan's Copper Deposits and Mining". Archived from the original on 2005-09-09. Retrieved 2005-06-26.
  7. Henry Rowe Schoolcraft and Seth Eastman (1851). Historical and statistical Information, respecting the History, Condition and Prospects of the Indian Tribes of the United States: Coll. and prepared under the direction of the Bureau of Indian Affairs per act of Congress of march 3rd 1847, Volume 1. Lippincott, Grambo. pp. 223–229. ISBN 978-1-298-90506-2. Retrieved July 17, 2011.