منوچهر آتشی
منوچهر آتشی (۲ مهر ۱۳۱۰، دهرود شهرستان دشتستان استان بوشهر – ۲۹ آبان ۱۳۸۴، تهران) شاعر، روزنامه‌نگار و مترجم معاصر ایرانی بود. او از یاران قدیمی و پای کار حزب توده ایران نیز بود.
منوچهر آتشی | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۲ مهر ۱۳۱۰ دهستان دهرود، شهرستان دشتستان، استان بوشهر |
| محل زندگی | روستای چاهکوتاه |
| درگذشته | ۲۹ آبان ۱۳۸۴ (۷۴ سال) بیمارستان سینا، تهران ایست قلبی |
| آرامگاه | بوشهر |
| پیشه | شاعر و مترجم |
| ملیت | ایرانی |
| در زمان حکومت | محمدرضا شاه و انقلاب اسلامی |
| جوایز مهم | چهره ماندگار |
| همسر(ها) | ثریا ثابتی (۱۹۶۵–۱۹۷۹)؟ (؟ –۱۹۸۲) |
| فرزند(ان) | شقایق، مانلی (درگذشته) از همسر اول شعله (از همسر دوم) |
| صفحه در وبگاه IMDb | |
| صفحه در وبگاه سوره | |
جوایز | |
زندگیویرایش
منوچهر آتشی در ۲ مهر ۱۳۱۰ در دهرود در شهرستان دشتستان در استان بوشهر به دنیا آمد. خانوادهٔ وی از کُردهای زنگنهٔ منطقهٔ کرمانشاه بودند که در حدود ۴ نسل پیش به جنوب ایران مهاجرت کرده بودند. نام جد وی «آتش‌خان زنگنه» بود و به همین دلیل نام‌خانوادگی وی «آتشی» انتخاب شد. پدر منوچهر آتشی فرد باسوادی بود و به‌دلیل علاقه‌ای که سرگرد اسفندیاری که در جنوب به رضاخان کوچک مشهور بود به وی داشت، او را به بوشهر انتقال داد و کارمند اداره‌ی ثبت‌احوال بوشهر شد.[۱]
سبک شعریویرایش
منوچهر آتشی در اواخر دههٔ ۳۰ با آهنگ دیگر در شعر معاصر به تجربه‌ای تازه دست می‌زند. او با کشف و شهود در طبیعت جنوبی و وحشی به‌نوعی خشونت غریزی در شعر دست می‌یابد. اما آنچه خشونت شعری آتشی را از عنصر خشونت آشفته و غیرمنسجم برخی از شاعران قبل و بعد از خودش (مثلاً از نصرت رحمانی یا کیومرث منشی‌زاده) متمایز می‌کند به‌جز حضور «جنوب»، لحن حماسی آن است.[۲]
شعرهای آتشی در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ شعر کویر است و عناصر طبیعی این کویر حماسه و خشونت را با هم می‌آمیزد. گذشته از آن، عشق و امید و آرزو نیز خود را به این طبیعت جنوبی غرق می‌کند و احساس تنها در مثلث خشونت - حماسه - جنوب چهره نشان می‌دهد.[۳]
آتشی بر شاعران بسیاری در ایران تأثیر گذاشته‌است و نیز شاعران بسیاری را تربیت کرده است. در همین زمینه محمدعلی بهمنی در غزلی تأکید می‌کند:
تو آتشی و تمام من از تو شعله‌ور است/ نه من، که روشنی نسلم از شماست هنوز
مرگویرایش
منوچهر آتشی ۲۹ آبان ۱۳۸۴ بر اثر ایست قلبی در سن ۷۴ سالگی در بیمارستان سینا تهران درگذشت و در بندر بوشهر به خاک سپرده شد. وی چند روز قبل از مرگش در مراسم چهره‌های ماندگار به عنوان چهره ماندگار ادبیات معرفی شده بود.[۴]
آثارویرایش
مجموعه‌های شعری زیر از آثار اوست:[۵]
- آهنگ دیگر ۱۳۳۸
- آواز خاک ۱۳۴۶
- دیدار در فلق ۱۳۴۸
- بر انتهای آغاز ۱۳۵۰
- گزینه اشعار ۱۳۶۵
- وصف گل سوری ۱۳۷۰
- گندم و گیلاس ۱۳۷۱
- زیباتر از شکل قدیم جهان ۱۳۷۶
- چه تلخ است این سیب ۱۳۷۸
- خلیج و خزر ۱۳۸۰
- باران برگ زوق: دفتر غزل‌ها ۱۳۸۰
- اتفاق آخر ۱۳۸۰
- حادثه در بامداد ۱۳۸۰
- ریشه‌های شب ۱۳۸۴
- غزل غزل‌های سورنا ۱۳۸۴
فیلمشناسیویرایش
| عنوان | سال انتشار | نقش | کارگردان |
|---|---|---|---|
| آرامش در حضور دیگران | ۱۳۵۱ | آتشی | ناصر تقوایی |
| سرد سبز | ۱۳۸۰ | خودش | ناصر صفاریان |
| جام جان | ۱۳۸۰ | خودش | ناصر صفاریان |
نمونه اشعارویرایش
حس می‌کنم
نیش ستاره را
در چشمم
طعم ستاره را
در دهانم
و طعم یک کهکشان تنهایی را
در جانم
منابعویرایش
- ↑ باشگاه خبرنگاران جوان: منوچهر آتشی متولد ماه مهر، نوشته‌شده در ۲ مهر ۱۳۹۱؛ بازدید در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸.
- ↑ احمدی، «موج سوم در ترازو - بخش اول»، فصلنامهٔ ایران‌شناسی، ۵۵۹.
- ↑ احمدی، «موج سوم در ترازو - بخش اول»، فصلنامهٔ ایران‌شناسی، ۵۵۹.
- ↑ زندگینامه: منوچهر آتشی (۱۳۱۰- ۱۳۸۴)
- ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/atashi-manuchehr
کتاب‌شناسیویرایش
- احمدی، رامین (۱۳۶۹). «موج سوم در ترازو - بخش اول». فصلنامهٔ ایران‌شناسی (۷).
- سیمای شاعران فارس در هزار سال، تألیف حسن امداد، جلد دوم، انتشارات ما، چاپ اول ۱۳۷۷
پیوند به بیرونویرایش
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به منوچهر آتشی در ویکیگفتاورد موجود است. |
- نظر سپانلو، مجابی، آزاد درباره آتشی و گفته‌های منوچهر آتشی در ۴۰ سال پیش
- نامه‌های صبورالله سیاه سنگ پیرامون شاعر
- کتاب‌ها:منوچهر آتشی[پیوند مرده]
- مدخل دانشنامه ایرانیکا