منوچهر وثوق

بازیگر ایرانی (۱۳۲۲–۱۴۰۰)

عباس رضایی وثوق (۱۴ بهمن ۱۳۲۲ – ۸ اسفند ۱۴۰۰) که با نام منوچهر وثوق شناخته می‌شود بازیگر اهل ایران بود. او که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ یکی پرکارترین بازیگران ایران بود با فیلم جاهل‌ها و ژیگول‌ها (۱۳۴۳) ساختهٔ حسین مدنی به سینما آمد و برای نقش‌آفرینی در فیلم چرخ بازیگر (۱۳۴۷) به شهرت رسید.[۲]

منوچهر وثوق
منوچهر وثوق از مجله فیلم و هنر، بهمن ۱۳۵۴
نام هنگام تولدعباس رضایی وثوق
زادهٔ۱۴ بهمن ۱۳۲۲
تهران، ایران
درگذشت۸ اسفند ۱۴۰۰ (۷۸ سال)
لندن، انگلستان
تحصیلاتدیپلم[۱]
پیشهبازیگر
سال‌های فعالیت۱۳۴۳–۱۴۰۰
همسر(ها)لیدا دانشور (جدا شده)

زندگی‌نامه ویرایش

آغاز ویرایش

عباس رضایی وثوق ۱۴ بهمن ۱۳۲۲ در خیابان ری، تهران زاده شد. وی تحصیلاتش را در دبیرستان بدر سپری کرد. از نوجوانی به ورزش علاقه داشت و در رشتهٔ دو و میدانی فعالیت می‌کرد. منوچهر وثوق در این زمان به همراه سعید قائم‌مقامی به بازیگری در تئاتر روی آورد و برای سازمان‌هایی نظیر پیشاهنگی و جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به اجرای تئاتر می‌پرداخت. با تشکیل «گروه تئاتر کاوه» توسط سعید قائم‌مقامی، منوچهر وثوق نیز به همراه این گروه همکاری خود را با اجرای تئاترهای زنده، با تلویزیون ملی ایران آغاز کرد.[۳]

پیش از انقلاب ویرایش

منوچهر وثوق فعالیت در سینما را از سال ۱۳۴۳ با بازی در فیلم جاهل‌ها و ژیگول‌ها آغاز کرد. پس از آن نخستین نقش اول خود را در فیلم مرد نامرئی ایفا کرد و پس از بازی در فیلم چرخ بازیگر به کارگردانی مهدی امیرقاسم خانی در سال ۱۳۴۷ به شهرتِ بیشتر رسید. او در آغاز به دلیل ظاهر و چهره‌اش با محمدعلی فردین مقایسه می‌شد. اما بعدها خود را بازیگری مستقل نشان داد. وی در بیش از ۹۰ فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخت. او یکی از بازیگران ثابت استودیو پارس‌فیلم متعلق به اسماعیل کوشان بود.[۲] علاوه بر این، او در همان نیمه دهه ۱۳۴۰ در آثار فیلمسازان دیگری مانند مهدی ژورک و مهدی رئیس‌فیروز هم نقش اول بازی کرد.

منوچهر وثوق تا آخر دهه ۱۳۴۰ خورشیدی در فیلم‌های عامه‌پسند در کنار هنرپیشه‌های سرشناس آن مقابل دوربین رفت.[۲] حق و ناحق، زرخرید و زخم خنجر رفیق از آخرین فیلم‌هایی بودند که وی تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در آن‌ها بازی کرد.

پس از انقلاب ویرایش

منوچهر وثوق پس از خروج محمدرضا شاه و پیش از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ در خارج از ایران بود. با تماس‌هایی که از ایران با او گرفتند به ایران بازگشت. اما پس از بازگشت، از کار در سینما ممنوع‌الکار شد؛ بنابراین بازیگری را در تئاترهای لاله‌زار ادامه داد. اما پس از مدتی به همراه عدهٔ دیگری از هنرمندان، به دادگاه انقلاب زندان اوین احضار و پس از بازجویی و ارائهٔ تعهد بر اینکه کاری برخلاف موازین اسلام انجام ندهند آزاد شد. اما هرگز اجازه و امکان ادامهٔ فعالیت‌های هنری به وی داده نشد.[۳][۲][۴]

منوچهر وثوق پس از پنج سال زندگی در ایران و بیکاری، پنهانی به پاکستان رفت و از آنجا به انگلستان مهاجرت کرد. وی در سال‌های نخست ورود به لندن در نمایش واریته آخوندی به تهیه‌کنندگی رضا فاضلی و کارگردانی رضا سرکوب بازی کرد.[۵][۲] وثوق در مصاحبه با بی‌بی‌سی، علت مهاجرت از ایران را ناامیدی از ادامهٔ فعالیت به علت اظهارات منفی سید محمد خاتمی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دربارهٔ بازیگران پیش از انقلاب دانست.[۴] وی با شبکهٔ من و تو همکاری داشت.[۳]

درگذشت ویرایش

منوچهر وثوق پس از چندین ماه تحمل بیماری سرطان، سرانجام در ۸ اسفند ۱۴۰۰ در ۷۸ سالگی در لندن درگذشت.[۵]

فیلم‌شناسی ویرایش

بازیگر ویرایش

 
سه منوچهر هنرمند ایرانی از راست: منوچهر سخایی، منوچهر وثوق، منوچهر والی زاده
 
منوچهر وثوق و محسن آراسته در فیلم دختر کدخدا
 
نورمن ویزدوم (چپ) مهدی میثاقیه (وسط) منوچهر وثوق (راست) در ایران - ۱۳۴۰

تهیه‌کننده ویرایش

منابع ویرایش

  1. امید، جمال (۱۳۷۷). فرهنگ سینمای ایران. تهران: انتشارات نگاه. صص. ۷۸–۴۷۷. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۸۹-۲.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ مصلح، علی (۲۸ فوریه ۲۰۲۲). «بازیگر اشک و لبخند: منوچهر وثوق ستاره سینمای قبل از انقلاب ایران درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۸ فوریه ۲۰۲۲.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «ستاره سینما - منوچهر وثوق». Manoto TV. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۲۷.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «خاطرات منوچهر وثوق از انقلاب ۱۳۵۷». یوتیوب. ۱۱ اسفند ۱۳۹۷.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «منوچهر وثوق، بازیگر قدیمی سینمای ایران، در ۷۸ سالگی درگذشت». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۲۷.

پیوند به بیرون ویرایش