ورزشکاران بازداشت‌شده خیزش ۱۴۰۱ ایران

ورزشکاران بازداشت‌شده در خیزش ۱۴۰۱ ایران، گروهی از بازداشت‌شدگان توسط جمهوری اسلامی هستند. موج بازداشت معترضان با گسترده‌تر شدن دامنه اعتراضات آغاز شد.[۲۳]

خیزش ۱۴۰۱ ایران
از بالا به پایین: جوانان معترض در بلوار کشاورز - تجمع حمایتی معترضان ایرانی در ملبورن - تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر
تاریخاز ۲۵ شهریور ۱۴۰۱[۱]
به‌مدت ۴ ماه[۲]
موقعیت
علت(ها)کشته‌شدن مهسا امینی
اهدافبراندازی نظام جمهوری اسلامی
روش‌ها
طرف‌های مدنی درگیر
شخصیت‌های پیشرو
مردمی، خودجوش و بدون ساختار رهبری سید علی خامنه‌ای
و دیگر مقامات نظام جمهوری اسلامی
تلفات و کشته‌ها

کشته‌شدگان: دست‌کم ۵۲۹ نفر (هرانا[۷]
۵۳۷ تن (صدای آمریکا[۸]
دست‌کم ۵۷۰ تن (رادیو فردا)[۹][۱۰]
دست‌کم ۶۳۲ نفر (کانون حقوق بشر ایران)،[۱۱]
بیش از ۱٫۵۰۰ تن (طبق بولتن محرمانه سپاه)[۱۲]
از جمله ۷۱ کودک و نوجوان[۱۳] (غیر از اعدام‌شدگان)

کشته‌شده بر اثر شکنجه یا نرسیدن دارو: دست‌کم ۱۵ تن[۱۴]

در خطر اعدام: دست‌کم ۱۰۹ تن[۱۵]

زخمی‌شدگان: در کردستان، بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر[۱۶] (آمار سایر نقاط در دسترس نیست)

بازداشت‌شدگان: دست‌کم ۱۹٫۷۰۰ تن (هرانا)،[۱۷]
دست‌کم ۲۲٫۰۰۰ تن (قوه قضاییه[۱۸]
دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن (صدای آمریکا)[۱۹]
کشته‌شدگان: ۶۸ نفر (هرانا)،[۲۰]

بیش از ۹۰ نفر (ایرنا)[۲۱]

زخمی‌شدگان: بیش از ۲٫۰۰۰ نفر[۲۲]

بازداشت‌شدگان ویرایش

  1. وریا غفوری؛ کاپیتان سابق تیم استقلال و نیز بازیکن تیم فوتبال فولاد خوزستان، در ۳ آذر ۱۴۰۱ به اتهام «توهین و تخریب تیم ملی فوتبال ایران» و «تبلیغ علیه نظام» بازداشت شد. وی در هفته‌های پیش از بازداشتش به‌ویژه پس از سرکوب خیزش ۱۴۰۱ شهرهای کردنشین ایران، با انتشار مطالبی در شبکه‌های اجتماعی، خواستار پایان کشتار کردها توسط نیروهای امنیتی (سپاه) شده‌بود.[۲۴][۲۵]
  2. حسین ماهینی؛ کاپیتان سابق تیم پرسپولیس و بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران به اتهام «تشویق به اغتشاش» هنگام بازگشت به منزل بازداشت شد.[۲۶][۲۷] مأموران اطلاعاتی به منزل ماهینی، بازیکن پیشین تیم ملی و باشگاه پرسپولیس هجوم بردند و هنگامی که ماهینی در خانه نبوده، پس از تفتیش منزلش، لپ‌تاپ، گوشی‌های همراه و تبلت او و خانواده‌اش را توقیف کردند.[۲۸]
  3. سروش رفیعی؛ بازیکن تیم پرسپولیس در ۲۴ آبان ۱۴۰۱ در میدان تجریش و به‌دلیل دفاع از دختری که مورد حملهٔ نیروهای سرکوب قرار گرفته بود، بازداشت شد. رفیعی در هنگام بازداشت به‌شدت مورد ضرب و شتم مأموران قرار گرفته و در تمرین روز بعد پرسپولیس حاضر نشد.[۲۹][۳۰]
  4. پرویز برومند؛ دروازه‌بان پیشین تیم ملی فوتبال ایران و تیم استقلال تهران در ۲۴ آبان ۱۴۰۱، پس از حضور در جمع معترضان در غرب تهران بازداشت شد.[۳۱][۳۲]
  5. کاوه رضایی؛ بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران و تیم تراکتور در ۷ مهر ۱۴۰۱ به اتهام «تشویق به اغتشاش» و «حمایت از گروه‌های تجزیه‌طلب» بازداشت شد.[۳۳]
  6. امیررضا نصرآزادانی؛ او در اواخر آبان ۱۴۰۱ در اصفهان بازداشت شد. در جریان پرونده مربوط به کشته‌شدن اسماعیل چراغی، سرهنگ نیروی انتظامی و نیز دو بسیجی، برای او حکم اعدام با اتهام محاربه صادر شد.[۳۴]
  7. حمیدرضا علی‌عسگری؛ بازیکن سابق تیم فوتبال پرسپولیس پس از انتشار پستی در حمایت از خواسته معترضان بازداشت شد.[۳۵]
  8. در پی خیزش ۱۴۰۱ ایران، برخی از ورزشکاران دیگر، همچون: اشراق نجف‌آبادی، مربی دوچرخه‌سواری، محمد خیوه، کوهنورد و طبیعت‌گرد، حسام موسوی، مربی سنگ‌نوردی، دنا شیبانی، مربی اسنوبرد و گرافیست، و امیر ارسلان مهدوی، مربی اسنوبرد، توسط وزارت اطلاعات بازداشت شدند.[۳۶]

تهدید به بازداشت ورزشکاران خارج از ایران ویرایش

خبرگزاری فارس (وابسته به سپاه) با اشاره به تشکیل پرونده برای علی کریمی به دلیل حمایتش از اعتراضات مردمی، وی را به بازداشت و مصادره اموال تهدید کرد. غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس وقت قوه قضاییه جمهوری اسلامی هم بر «بازداشت بازدارنده» افراد تأکید کرد.[۳۷]

آمار کلی ویرایش

از سرنوشت بسیاری از بازداشت‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ اطلاعات دقیقی در دست نیست؛[۳۸] ولی بنا به گزارش بعضی منابع رسمی (تا پاییز ۱۴۰۱) علاوه بر زخمی شدن بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر (آمار فقط یک استان)،[۳۹] دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن نیز بازداشت شده‌اند.[۴۰]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «ادامه اعتراضات در ایران؛ مأموران به تجمع اعتراضی دانشگاه کردستان حمله کردند». بخش فارسی صدای آمریکا.
  2. «شش ماه تلاش برای سرنگونی حکومت ایران؛ آیا جدال به پایان رسید؟». BBC NEWS فارسی.
  3. «نقش لباس‌شخصی‌ها در اعتراضات؛ از سال ۷۶ تا امروز». آفتاب‌نیوز. ۲۳ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۲.
  4. صادق امامی (۳۰ آبان ۱۴۰۱). «پیشمرگ‌های مسلمان کُرد علیه تجزیه‌طلبان». فرهیختگان (۳۷۳۹). دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۴۰۱.
  5. «آمریکا: از همکاری روسیه و ایران در سرکوب معترضان نگرانیم». voanews.
  6. «ریزش و کمبود نیروی سرکوبگر، جمهوری اسلامی را مجبور به استفاده از مزدوران نیابتی و خارجی کرده‌است!». کیهان لندن. ۲۰۲۲-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۲.
  7. "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.
  8. «ثبت هویت ۵۳۷ تن از کشته‌شدگان اعتراضات؛ ۱۰۵ معترض در خطر اعدام». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۶.
  9. رادیوفردا (۲۰۲۳-۰۷-۱۵). «فرماندهان سپاه: سرکوب باید تشدید شود؛ مقامات هم فکر کردند «کار نظام تمام» است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
  10. فردا، رادیو (۲۰۲۳-۰۹-۲۹). «اذعان حسین سلامی به «سازماندهی و استفاده از بازنشستگان سپاه پاسداران» در سرکوب اعتراضات». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
  11. https://web.archive.org/web/20230404163757/https://iranhrs.org/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B4%DB%B0-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%D8%B1%D8%A7/
  12. https://web.archive.org/web/20221206085607/https://www.radiofarda.com/a/statistics-dead-protests-iran/32157075.html
  13. «صدور حکم ۱۰ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق برای یک مستندساز». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
  14. «گزارش تحقیقی: دست‌کم ۱۵ معترض در بازداشت کشته شده‌اند؛ فشار و «شکنجه» برای گرفتن اعتراف». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۵.
  15. «هشدار نهاد حقوق بشری: ۱۰۹ معترض ایرانی در خطر اعدام هستند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
  16. «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.
  17. "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.
  18. «رئیس قوه قضاییه بازداشت دستکم ۲۲ هزار نفر در جریان اعتراضات را تأیید کرد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.
  19. شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29
  20. "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-20.
  21. «دادستان کل کشور: بیش از ۹۰ نیروی انتظامی و بسیج در فتنه اخیر شهید شدند». ایرنا. ۱۹ بهمن ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۹ بهمن ۱۴۰۱.
  22. «اعلام آمار رسمی تعداد مجروحان و شهدای پلیس در ناآرامی‌های اخیر». انصاف‌نیوز.
  23. «بازداشت خانه به خانه فعالان مدنی، سیاسی و خبرنگاران در ایران». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  24. «خبرگزاری وزارت ورزش: وریا غفوری بازداشت شد». entekhab.ir. ۳ آذر ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۳ آذر ۱۴۰۱.
  25. «وریا غفوری، بازیکن تیم فولاد خوزستان، به اتهام «توهین» به تیم ملی فوتبال بازداشت شد». رادیورفردا. ۳ آذر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۳ آذر ۱۴۰۱.
  26. Entekhab.ir، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب | (۱۴۰۱-۰۷-۰۷). «حسین ماهینی، بازیکن سابق پرسپولیس بازداشت شد». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.[پیوند مرده]
  27. جهان، Fararu | فرارو | اخبار روز ایران و (۱۴۰۱-۰۷-۰۷). «حسین ماهینی بازداشت شد». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  28. «اختصاصی ایران اینترنشنال؛ هجوم مأموران اطلاعاتی به منزل حسین ماهینی برای بازداشت او». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  29. «شب گذشته و در جریان خیزش سراسری مردم؛ سروش رفیعی در میدان تجریش بازداشت شد». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۶.
  30. Behnegarsoft.com (۲۰۲۲-۱۱-۱۶). «اخبار ضد و نقیض از بازداشت سروش رفیعی - بهار نیوز». پایگاه خبری بهار نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۶.
  31. گفت، به‌روز نوربلچی (۲۰۲۲-۱۱-۱۶). «پرویز برومند دستگیر شد؛ بازداشت دروازه‌بان تیم ملی در جام جهانی 98 در اعتراضات | پایگاه خبری تحلیلی انصاف نیوز». انصاف نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۶.
  32. «حمایت علی کریمی و کریم باقری از پرویز برومند و سروش رفیعی با هشتگ #باشرف». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۶.
  33. شهرآرانیوز (۸ مهر ۱۴۰۱). «کاوه رضایی، ستاره سابق استقلال بازداشت شد؟». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۳۰.
  34. «۲۸ نفر زیر تیغ؛ معترضان در معرض اعدام کدام‌ها هستند؟». iranwire.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۹.
  35. «حمیدرضا علی‌عسگری، بازیکن سابق پرسپولیس، بازداشت شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۶.
  36. «یکی از ورزشکاران شیرازی «متهم به بمبگذاری» به بازداشتگاه وزارت اطلاعات منتقل شد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۳۰.
  37. «تداوم اعتراض‌های گسترده ضدحکومتی در ایران با وجود «دستگیری‌های بازدارنده» فعالان مدنی». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  38. «بازداشت خانه به خانه فعالان مدنی، سیاسی و خبرنگاران در ایران». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
  39. «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.
  40. شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29