پرستار

فعالیتی در بخش مراقبت‌های سلامت
(تغییرمسیر از پرستاری)

پَرَستار یا نِرس[۱][۲] (به انگلیسی: nurse) شخصی که در زمینه اصول علمی و مهارت‌های حرفه‌ای مراقبت سلامت، درمان و آموزش پزشکی بیماران تحصیل کرده و در آن مهارت داشته باشد.پرستاری به عنوان یک رشته شغلی بسیار مهم در جوامع دنیا می باشد.

پرستار
یک پرستار مخصوص نوزادان در یک بیمارستان شهر پورتلند، مین.
پیشه
نام‌هاپرستار
زمینه‌های فعالیت
پرستاری
توصیف
مهارت‌هامراقبت از بهبودی عمومی بیماران
تحصیلات موردنیاز
کارشناسی پرستاری، کارشناسی ارشد پرستاری، دکترای پرستاری
زمینه کاری
کارهای وابسته

هرچند در گذشته به تمام مراقبین بیماران و ناتوانان پرستار می‌گفتند ولی امروزه پرستار فردی است که دارای تحصیلات دانشگاهی در این زمینه است. در ایران پرستارانی در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پرستاری وجود دارند. رشته‌های جدیدی در مقطع کارشناسی ارشد با مبنای پرستار وظیفه‌مدار راه‌اندازی شده‌است، همچنین آموزش مداوم پرستاران با همکاری سازمان نظام پرستاری در کل ایران عملیاتی شده‌است.[۳]

پرستار نمی‌تواند مرکز درمانی مستقلی داشته باشد بلکه در مراکز درمانی تأسیس شده مانند بیمارستان، درمانگاه یا مطب عضوی از تیم درمانی است. در ایران سازمان نظام پرستاری به عنوان سازمان صنفی پرستاران می‌باشد. پرستاران می‌توانند مؤسس مراکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری در منزل باشند.

براساس استانداردها، می‌بایست تعداد پرستاران سه برابر تعداد پزشکان یا دو برابر تعداد تخت‌های بیمارستانی باشد یا در ازای هر هزار نفر جمعیت، سه پرستار وجود داشته باشد.[۴] همچنین استانداردهای جهانی نشان می‌دهد در بخش داخلی و جراحی، هر ۴ تا ۶ بیمار باید یک پرستار داشته باشند (که در ایران، هر ۱۲ بیمار یک پرستار دارند (چاپ‌در۱۳۸۹)).[۵]

پیشینه پرستاری در ایران ویرایش

 
فرح پهلوی در میان پرستاران کرمانشاه در سال ۱۳۵۲

آموزش پرستاری در ایران، به‌خصوص برای زنان، همواره دچار مشکلاتی بوده‌است. به‌طور مثال تا دهه ۱۹۵۰ میلادی، آموزش پرستاری برای زنان در ایران یک تابوی اجتماعی محسوب می‌گردید.[۶]

نخستین موسسه‌ای که به زنان ایران آموزش پرستاری ارائه می‌داد بیمارستان پرزبترین آمریکاییان در تهران از سال ۱۸۹۳ بود. مدارس دیگری در رشت (۱۹۲۴)، همدان (۱۹۲۷)، و کرمانشاه (۱۹۳۱) سپس تأسیس گردیدند. در سال ۱۹۳۶ بود که دانشگاه‌های کشور همانند: ارومیه، تبریز و سپس تهران آموزش پرستاری مدرن را در ایران آغاز کردند. دانشگاه شیراز نیز کار خود را در سال ۱۹۳۷ آغاز کرد. مدیریت و تدوین دوره‌های این موسسات بنا بر درخواست وزارت آموزش عالی کشور تماماً بر عهده متخصصین پرستاری از آمریکا واگذار گردید.[۷]

در سال ۱۹۵۶، نخستین کنفرانس سراسری آموزش پرستاری در ایران برگزار گردید که بسیاری از سیاستگذاری‌های آتی را باعث شد.[۸]

۱۴ مؤسسه آموزش عالی به سال ۱۹۶۹ در ایران رشته پرستاری را ارائه می‌کردند، اما تنها دانشگاه شیراز دوره چهارساله پرستاری ارائه می‌داد.[۶] دانشگاه شیراز به ویژه در زمینه آموزش پرستاری در کشور پیشرو بود و نخستین دانشگاهی بود که به پرستاران پروانه حرفه‌ای اعطا می‌کرد.[۹] همچنین تنها در دانشگاه شیراز بود که آموزش پرستاری به زبان انگلیسی ارائه می‌گردید.[۱۰]

وضعیت پرستاری در ایران ویرایش

مقام‌های خانه پرستار در ایران می‌گویند سالانه بیش از ۷۰۰ پرستار ایرانی کشور را ترک می‌کنند.[۱۱] در حال حاضر بیشتر پرستاران ایرانی به آمریکا، کانادا و استرالیا و امارات رفته و در آنجا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت می‌کنند. کمترین حقوق پرستاران با کمترین میزان تحصیلات در آمریکا، ۵۲ تا ۵۵ هزار دلار در سال است و بالاترین آن ۱۸۶ هزار دلار در سال (چاپ‌در۱۳۸۹).[۱۲] بالاترین حقوق پزشک، ۶۶۵ هزار دلار در سال بوده و کمترین حقوق پزشک ۱۱۷ هزار دلار در سال (چاپ‌در۱۳۸۹).[۵] در همان کشورها، حقوق پرستاران نیز حداکثر ۱۸۶ هزار دلار در سال، یعنی به نسبتی حدود ۳ تا ۴ برابر، اما در ایران این اختلاف گاهی به ۴۰۰ برابر می‌رسد. بنا به اعتقاد برخی از پزشکان، کارانهٔ پزشکان در اجرا همیشه بالاتر از پرستاران بوده‌است و طبیعی است با افزایش تعداد بیماران، کارانهٔ آن‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند؛ ولی چون کارانه پرستاران مقداری حداقلی است، افزایش بیماران نیز تغییر چندانی در حقوق آنها ایجاد نمی‌کند. در مقابل برخی پرستاران اعتقاددارند آنهایی که کمتر کار می‌کنند حقوق بیشتری می‌گیرند، ولی پرستاران از حداقل حقوق برخوردار می‌شوند.[۱۳] در راستای جبران کمبود پرستار در مراکز درمانی، مجوز استفاده از دانشجویان پرستاری ترم شش به‌بعد داده‌شده‌است. با این ترتیبات فشار کاری پرستاران نیز کاهش یابد.[۱۳] الزام شرکت‌ها به بیمه کردن پرستاران، عقد قرارداد شفاف و با اطلاع طرفین (پرستاران و شرکت‌ها) و ارائه نسخه سوم قرارداد به پرستاران، از الزامات استخدام شرکتی پرستاران است.[۱۴][۱۵]

بنابر خبری در ۱۳۹۳/۰۷/۰۸ با عنوان «دیپلمه‌هایی که ۶ ماهه پرستار می‌شوند!»، محمد شریفی‌مقدم عضو شورای عالی نظام‌پرستاری، تربیت‌کمک‌پرستار به بهانهٔ رفعِ کمبود نیروی پرستاری در بیمارستان‌هارا، «ظلم» مضاعف در حق بیماران می‌داند و معتقد است در حالی که «دنیا به سمت پرستاری تخصصی و فوق تخصصی می‌رود، استفاده از افراد دیپلمه که‌بایک دوره‌آموزشی ۶ ماهه در مراکز درمانی حاضر می‌شوند، ظلم به بیماران است.» محمد شریفی‌مقدم همچنین می‌گوید،« به بهانه کمبود کادر پرستاری، سعی در احیای کمک پرستاری دارند، در حالی که موضوع تربیت کمک پرستار در اوائل دهه هفتاد یکبار مطرح شد که آن زمان با واکنش جامعه پرستاری مواجه گردید و منتفی شد.»[۱۶]

از سال ۱۴۰۱ و پس از دستور رهبر جمهوری اسلامی، طرح تعرفه گذاری خدمات پرستاری پس از وقفه حدود ۱۴ ساله در حالت اجرا قرار گرفت.[نیازمند منبع]

نگارخانه ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

  • ایستگاه پرستار
  • احضار پرستار
  • روز جهانی پرستار
  • پرستار بیهوشی
  • پرستار اتاق عمل
  • بهیار

    منابع ویرایش

    1. «اطفال و نوجوانان بدون همراه در سویس» (PDF). بنیاد سویس برای خدمات اجتماعی بین‌المللی. ۲۰۱۷.
    2. «معنی نرس | فرهنگ فارسی معین». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۷.
    3. «استخدام پرستاران شرکتی و قراردادی». سایت خبری تحلیلی شفاف. ۲۰۰۹-۰۴-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۲۷.
    4. =81240770 «روایت یک نماینده مجلس از جذب پرستاران ایرانی» مقدار |پیوند= را بررسی کنید (کمک). خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۲۷.
    5. ۵٫۰ ۵٫۱ «پرستاران می‌روند چون ماهی 5 میلیون حقوق می‌گیرند». صفحه نخست - خبرآنلاین. ۲۰۱۴-۰۸-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۲۷.
    6. ۶٫۰ ۶٫۱ Lillian Pompian. "Where are the Nurses?" The Rotarian. Dec. 1969. Vol. 115, No. 6. pp.15
    7. Who is knowledgeable, is strong: science, class, and the formation of modern Iranian society, 1900-1950. Cyrus Schayegh. University of California Press, 2009. ISBN 0-520-25447-3 pp.270
    8. Conference on Nursing Education, held in Tehran, Iran, April 14-25, 1964, Issue 93. Conference on Nursing Education, Held in Tehran, Iran, April 14-25, 1964, Office of the United States Economic Coordinator for CENTO Affairs
    9. Nursing: a world view. Huda Abu-Saad. C. V. Mosby, 1979
    10. Revista internacional de enfermería, Volumes 20-21. International Council of Nurses. International Council of Nurses, 1973
    11. abbas (۲۰۱۴-۰۸-۲۷). «مهاجرات پرستاران از ایران». JamejamOnline. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۲۷.
    12. «پرستاران ایرانی کجا می‌روند؟». ندای انقلاب. 2014-08-27. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اكتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در 2014-08-27. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
    13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «سلامت نیوز». طرح تحول نظام سلامت؛ کابوس پرستاران (به اردو). دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۲۷.
    14. «مجبور به استخدام شرکتی پرستاران شدیم». جام جم نشریات - روزنامه جام جم. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۲۷.
    15. «روزنامه رسالت93/6/4: وزیربهداشت: دولت مجوزاستخدام‌های دولتی را به پرستاران نداد». magiran.com. ۲۰۱۴-۰۸-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۸-۲۷.
    16. «دیپلمه‌هایی که 6 ماهه پرستار می‌شوند!». پایگاه خبری تحلیلی جمهوریت. ۲۰۱۴-۱۰-۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۱۰-۰۱.