کلاغ (سرده)

سرده‌ای از کلاغیان
(تغییرمسیر از کلاغ‌ها)

کَلاغ‌ها یا زاغ‌ها [۱] (نام علمی: Corvus) پرندگانی از سرده‌ای از پرندگان است از راستهٔ گنجشک‌سانان (سبک بالان)از خانوادهٔ کلاغان (Corvidae) که دارای اندازه‌ای بزرگ یا متوسط بوده و بین ۳۴ تا ۷۰ سانتی‌متر طول دارند. کلاغ‌ها دارای پرهای سیاه و تیره بوده و بسته به نوع گونه می‌توانند در قسمت سر و بال و دم و گردن دارای پرهای سیاه یا خاکستری مایل به سفید باشند. نوک کلاغ‌ها بلند و قوی و کمی خمیده بوده و پاها قدرتمند و دم کوتاه است. رنگ چشم در بیشتر کلاغ‌ها سیاه است اما در برخی گونه‌های استرالیایی چشم‌ها دارای رنگ روشن هستند.[۲]

کلاغ
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
رده: پرندگان
راسته: گنجشک‌سانان
تیره: کلاغان
سرده: Corvus
لینه، ۱۷۵۸

کلاغ‌ها همه‌چیزخوار بوده و از حشرات، جانوران و لاشهٔ آن‌ها و انواع مختلفی از گیاهان، دانه‌ها و همچنین زباله‌های دفع‌شده انسان تغذیه می‌کنند. طول عمر در کلاغ‌ها نسبتاً طولانی است.

تاکنون ۴۵ گونه از کلاغ‌ها شناسایی شده‌اند. همچنین ۱۴ گونه منقرض‌شده از این پرندگان نیز تاکنون شناسایی و شرح داده شده‌اند. این پرندگان، پراکندگی بسیار زیادی در سرتاسر جهان داشته و به‌جز مناطقی از آمریکای جنوبی و مناطق قطبی و تعدادی از جزایر، در دیگر مناطق جهان ثبت شده‌اند.[۳]

ویژگی‌های زیستی ویرایش

کلاغ‌ها نه تنها باهوش‌ترین پرندگان هستند، بلکه از جمله باهوش‌ترین جانوران هستند و رفتارهای اجتماعی جالبی همچون بازی کردن، همکاری و دفاع از یکدیگر را بروز می‌دهند. کلاغ‌ها معمولاً در دسته‌های بزرگ و در کنار هم زندگی می‌کنند.[۲] مطالعات اخیر نشان می‌دهد برخی گونه‌های کلاغ، نه تنها توانایی استفاده از ابزار را دارند، بلکه توانایی ساخت ابزار را نیز دارند.[۴] بررسی‌های هوش‌سنجی جانوران، نشان می‌دهند که کلاغ‌ها از باهوش‌ترین جانوران هستند.[۵] ضریب مغزی در گونه‌هایی از کلاغ‌ها با برخی از نخستی‌ها برابری می‌کند.[۶]

گونه‌های کلاغ به سه دسته تقسیم می‌شوند: تماماً سیاه یا سیاه و کمی سفید یا هم دارای پروبال خاکستری رنگ می‌باشند. کلاغ‌ها نوک و پاهای قوی دارند. در این پرندگان، دودیسی جنسی کمتر مشاهده می‌شود.[۷]

طول عمر ویرایش

باور عمومی در این باره که کلاغ عمری چند صد ساله دارد باوری غیرعلمی است. بیش از هشتاد درصد از کلاغ‌ها در سن کمتر از یک‌سالگی می‌میرند. بعضی کلاغ‌ها ممکن است تا حدود ۲۰ سال عمر کنند و پیرترین کلاغ آمریکایی در طبیعت حدوداً ۳۰ سال زیسته‌است.[۲][۸] همچنین سن مسن‌ترین کلاغی که در اسارت زندگی کرده به ادعای صاحب این پرنده، ۵۹ سال ثبت شده‌است.[۹][۲]

هوش ویرایش

هر چند که در پرندگان، بزرگ‌ترین مغز متعلق به طوطی است ولی کلاغ‌ها در بین پرندگان، باهوش‌ترین هستند و نسبت مغز به جثهٔ کلاغ همانند پستانداران است.

کلاغ کالدونیای جدید یک گونه از کلاغ است که توانایی به‌کارگیری ابزار را دارد و بومی کالدونیای جدید می‌باشد. این پرنده می‌تواند قلاب بسازد و از آینه استفاده کند.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]

کلاغ‌ها حافظه دقیقی در مورد چهره انسان‌ها دارند. کلاغ‌ها قادر به تشخیص تفاوت بین یک چهره مهربان و چهره خطرناک و همچنین هشدار وضعیت خطر به همنوع‌های خود هستند.

این پرندگان که در هوشمندی مانند شامپانزه‌ها هستند چهره کسی را که سبب تهدید یا خطری برای‌شان شود، حداقل به مدت ۵ سال، فراموش نخواهند کرد. گروهی از دانشمندان دانشگاه واشینگتن این موجودات را برای مدتی طولانی مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها در منطقه سیاتل ایالت واشینگتن دسته‌ای از کلاغ‌ها را از طریق فردی که ماسکی با ظاهر خطرناک به چهره داشت و پرنده‌ها را به دام می‌انداخت و سپس رها می‌کرد، روبرو کردند. بعد از ۵ سال از این آزمایش محققان دریافتند که کلاغ‌های زیادی در آن منطقه، نسبت به این ماسک واکنش خصمانه نشان می‌دادند که این عمل آن‌ها حاکی از آن بود که پرندگان در بند، دوستان خود را از چنین خطری با خبر کرده بودند.

بر اساس تحقیق، تعداد کلاغ‌هایی که در ابتدا در آزمایش شرکت کردند، کم بود اما پس از این اتفاق، تعداد کلاغ‌هایی که از این ماسک فرار می‌کردند، افزایش یافت.[۱۵]

رفتار ویرایش

تجمعات ویرایش

کلاغ‌ها در گردهمایی‌هایی در فصل‌های غیرتولیدمثلی به خصوص در فصل زمستان که تعداد آن‌ها از ۲۰۰ کلاغ تا ده‌ها هزار کلاغ نیز می‌رسد شرکت می‌کنند. این تجمعات معمولاً در نزدیکی منابع غذایی بزرگ مانند مراکز خرید و مراکز دفع زباله انجام می‌گیرد.[۱۶]

بازی کردن ویرایش

اعمال بسیاری در کلاغ‌ها به عنوان بازی کردن ثبت شده‌است. بعضی از این بازی‌ها می‌تواند تمرینی برای قوی‌تر شدن باشند مثلاً حرکات چرخشی که کلاغ با همنوعان خود اجرا می‌کند، بهترین راه برای فرار از دست شاهین‌ها است. بسیاری از رفتارشناسان بازی کردن را یک ملاک هوشمندی در جانوران می‌دانند.[۱۷]

برقراری ارتباط ویرایش

کلاغ‌ها انواع مختلفی از صداها و آواها را برای برقراری ارتباط ایجاد می‌کنند.[۱۸] همچنین کلاغ‌ها به تماس‌های سایر گونه‌ها پاسخ می‌دهند؛ احتمالاً این رفتارها آموخته می‌شوند، زیرا در مناطق مختلف، رفتارهای متفاوتی از کلاغ‌ها مشاهده می‌شود.[۱۹]

تولیدمثل ویرایش

کلاغ‌های ماده در سه سالگی و نرها در چهار سالگی به بلوغ جنسی می‌رسند و معمولاً تا آخر عمر به تولید مثل و زاد و ولد ادامه می‌دهند. دوره لانه سازی بیست تا چهل روز به طول می‌انجامد و از انواع مواد و الیاف و اشیا و حتی زباله‌های انسانی و مواد مصنوعی در لانه سازی استفاده می‌شود. عموماً بین سه تا نه تخم در لانه گذاشته می‌شود و سایر کلاغ‌های گروه و همچنین جوجه‌های نابالغ سال قبل نیز در نگهداری و دفاع از لانه و تغذیه و رسیدگی به جوجه‌های جدید همکاری می‌کنند.

رژیم غذایی ویرایش

 
Corvus splendens or house crow resting in shadows on a rooftop with slaughterhouse refuse to eat

پیدا کردن غذا یکی از کمترین دغدغه‌های کلاغ‌ها تلقی می‌شود. آن‌ها تقریباً همه چیز می‌خورند که شامل پرنده‌های کوچک‌تر، میوه‌ها، مغزها، دانه‌ها، قورباغه، کرم خاکی، تخم دیگر پرندگان، حلزون، موش، جوجهٔ دیگر پرندگان، مردار جانوران می‌شود.[۲۰]

وضعیت حفاظتی ویرایش

دو گونه از کلاغ‌ها توسط سازمان‌های محیط زیستی آمریکا در خطر انقراض معرفی شده‌اند. کلاغ ماریانا به شدت در خطر انقراض بوده و فقط در گوآم و جزیره روتا دیده می‌شود و کلاغ هاوایی که در طبیعت منقرض شده و فقط تعدادی از آن در اسارت نگهداری می‌شوند. کلاغ آمریکایی با وجود کاهش ۴۵ درصدی تعداد آن از سال ۱۹۹۹ به دلیل شیوع ویروس نیل غربی، همچنان جمعیت پایداری داشته‌است.

گونه‌ها ویرایش

 
کلاغ ابلق بیشترین فراوانی را در شهرهای ایران دارد کلاغ ابلق در حال ایجاد صدا
 
کلاغی در حال پرواز در ایران
 
کلاغ ابلق، نژادی که در اروپا و خاورمیانه زندگی می‌کند.
 
کلاغ نوک‌بزرگ در حال خوردن لاشهٔ یک کوسه در سواحل ژاپن
 
کلاغ هندی

منابع ویرایش

  1. و در زبان پهلوی بدان «وَراغ» (پارسی میانه: 𐭥𐭫𐭠𐭢- warāγ) گفته می‌شده‌است.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ "Corvus - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-09-05.
  3. «Murder of Crows, etc. " The Word Detective». www.word-detective.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
  4. «۲».
  5. Nature | A Murder of Crows | Season 29 | Episode 2 (به انگلیسی), retrieved 2021-05-30
  6. "Crow as Clever as Great Apes, Study Says". Animals (به انگلیسی). 2004-12-09. Retrieved 2021-05-30.
  7. https://en.wikipedia.org/wiki/Crow
  8. McGowan, K.J. "Frequently Asked Questions About Crows", Cornell Lab of Ornithology
  9. Crow Believed to Be Oldest in World Dies. Associated Press via Washington Post (2006-07-07)
  10. Hunt, Gavin R. (January 1996). "Manufacture and use of hook-tools by New Caledonian crows". Nature. 379 (6562): 249–251. doi:10.1038/379249a0.
  11. Alex H. Taylor, Gavin R. Hunt, Jennifer C. Holzhaider and Russell D. Gray (2007). "Spontaneous Metatool Use by New Caledonian Crows". Current Biology. 17 (In Press): 1504–7. doi:10.1016/j.cub.2007.07.057. PMID 17702575. Archived from the original on 2 January 2013. Retrieved 4 September 2017.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  12. Randerson, James (August 17, 2007). "Crows match great apes in skilful tool use". London: The Guardian. Retrieved 17 August 2007.
  13. Morelle, Rebecca (August 16, 2006). "Cleverest crows opt for two tools". BBC News. Retrieved 17 August 2007.
  14. "Crows use mirrors to find food". BBC Nature. 20 September 2011. Archived from the original on 21 September 2011. Retrieved 19 May 2012.
  15. "Crows react to threats in human-like way". UW News (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-26.
  16. Caccamise, D. , Reed, L. and Stouffer, P. (1997). Roosting Behavior and Group Territoriality in American Crows. The Auk, 114(4), 628-637.
  17. Bekoff, Mark & Byers, John (1998). Animal Play: Evolutionary, Comparative and Ecological Perspectives.
  18. "Selected Vocalizations of the Common Crow". JSTOR 4083753. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  19. Shanbhag, Anirudh P.; Ghosh, Ishita; Umakanth, B. DOI: 10.5829/idosi.gjer.2012.6.1.6184 Interspecific Behavioral Studies of House Crows (Corvus splendens protegatus) and Jungle Crows (Corvus macrorhynchos culminatus) on Mutual Foraging Sites.
  20. Facts بایگانی‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. crowbusters.com