گل گاوزبان
گل گاوزبان یا افعی گیاه (نام علمی: Echium)[۱] نام یک سرده از گیاهان گلدار از خانواده گاوزبانیان است. این سرده، شامل حدود ۷۰ گونه و چندین زیرگونه است. گونه‌های گاوزبان، بومی شمال آفریقا، سرزمین اصلی اروپا تا آسیای مرکزی و جزایر ماکرونزی هستند که در آن‌جا دارای بیشترین تنوع هستند. ۲۹ گونهٔ گاوزبان، بومی جزایر قناری، مادیرا و کیپ ورد هستند.[۲] به‌جز دو گونه از گونه‌های بومی جزایر ماکرونزی، که درختچه‌های چوبی چند ساله هستند، سایر گونه‌های گاوزبان، گیاهانی علفی هستند.[۳]
| گل گاوزبان | |
|---|---|
| |
| گل گاوزبان ایرانی | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | آوندداران |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | آستریدها |
| راسته: | Boraginales |
| تیره: | گاوزبانیان |
| سرده: | گل گاوزبان کارل لینه |
| گونه نماد | |
| گل افعی رسمی | |
کاربردهاویرایش
بسیاری از گونه‌های این سرده به‌عنوان گیاهان زینتی و باغی و برخی گونه‌ها مانند گل گاوزبان ایرانی، در طب سنتی استفاده می‌شوند. در کرت شاخه‌های نرم گل گاوزبان ایتالیایی به‌صورت آب‌پز یا بخارپز، مصرف خوراکی دارد.[۴]
روغن دانهٔ گونهٔ Echium plantagineum حاوی سطوح بالایی از آلفا لینولنیک اسید (ALA)، اسید گاما-لینولنیک (GLA) و استاریدونیک اسید (SDA) است و این گیاه، برای کاربردهای آرایشی و محصولات مراقبت از پوست و برای مصرف خوراکی ارزشمند است.[۵]
گونه‌هاویرایش
- برج جواهر Echium wildpretii
- گل افعی رسمی Echium vulgare
- گل گاوزبان ایتالیایی Echium italicum
- گل گاوزبان ایرانی Echium amoenum
- Echium acanthocarpum
- Echium albicans
- Echium anchusoides
- Echium angustifolium
- Echium arenarium
- Echium asperrimum
- Echium auberianum
- Echium bethencourtii
- Echium boissieri
- Echium bond-spraguei
- Echium bonnetii
- Echium bramwellii
- Echium brevirame
- Echium callithyrsum
- Echium candicans
- Echium canum
- Echium creticum
- Echium decaisnei
- Echium flavum
- Echium gaditanum
- Echium gentianoides
- Echium giganteum
- Echium glomeratum
- Echium handiense
- Echium hierrense
- Echium horridum
- Echium humile
- Echium hypertrophicum
- Echium judaeum
- Echium khuzistanicum
- Echium lancerottense
- Echium lemsii
- Echium leucophaeum
- Echium lidii
- Echium longifolium
- Echium lusitanicum
- Echium modestum
- Echium nervosum
- Echium onosmifolium
- Echium orientale
- Echium pabotii
- Echium parviflorum
- Echium petiolatum
- Echium pininana
- Echium plantagineum
- Echium popovii
- Echium portosanctense
- Echium rauwolfii
- Echium rosulatum
- Echium sabulicola
- Echium salmanticum
- Echium simplex
- Echium spurium
- Echium stenosiphon
- Echium strictum
- Echium suffruticosum
- Echium sventenii
- Echium tenue
- Echium triste
- Echium tuberculatum
- Echium velutinum
- Echium virescens
- Echium vulcanorum
- Echium webbii
جستارهای وابستهویرایش
پانویسویرایش
- ↑ مظفریان، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران، ۱۹۸.
- ↑ https://repositorio.ul.pt/bitstream/10451/41473/1/ulfc125744_tm_Ricardo_Costa.pdf [نشانی وب عریان]
- ↑ Böhle, U. -R. , Hilger, H.H. & Martin, W.F. 2001. Island colonization and evolution of the insular woody habit in Echium L. (Boraginaceae). Proceedings of the National Academy of Sciences 93:11740-11745.
- ↑ Kleonikos G. Stavridakis , Κλεόνικος Γ. Σταυριδάκης (2006). Wild edible plants of Crete - Η Άγρια βρώσιμη χλωρίδα της Κρήτης. Rethymnon Crete. ISBN 960-631-179-1.
- ↑ National Non-Food Crops Centre. NNFCC Crop Factsheet: Echium
منابعویرایش
- مظفریان، ولی‌الله (۱۳۷۵). فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Echium». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴.
پیوند به بیرونویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ گل گاوزبان موجود است. |
 | این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |