اُپال (Opal)، نام از لغت‌نامهٔ دهخدا: سرواژهٔ عین‌الهر.</ref> (نام‌های دیگر: اوپال، عین‌الهَر، عین‌الشمس) گونه‌ای از سنگ‌های بهادار است.

اپال
اطلاعات کلی
رده‌بندیاکسید
فرمول شیمیایی
(بخش تکراری)
SiO2.nH2O
ویژگی‌ها
رنگمخلوطی از رنگهای جلادار منجمله سرخ قهوه ای سفید آبی یا سبز
شکستگیصدفی
سختی موس۶–۷
جلاشیشه‌ای
رنگ خاکهسفید
شفافیتشفاف تا نیمه شفاف
ویژگی‌های ظاهریقطره‌ای - نودول - آگرگات - خوشه‌ای - استالاکتیت فراوان؛ در نواحی آتشفشانی عهدحاضر در استرالیا، آلمان، چک و اسلواکی، مکزیک، ژاپن، ایسلند، آمریکا، کانادا و…
کنارزاییکلسدوئن - اوانسیت- اوپال خالص- اوپال شیری- کالسدوئنگیرد. اسلواکی
توضیح بیشترمحلول در KOH , HF متغیر - درصد H2O بین ۲۷–۱ درصد در تغییر است و ادخال‌های Ca-Mg-Al -Fe-As نیز دارد.
دلیل‌نام‌گذاریاز کلمه یونانی Hualos به معنی شیشه اخذ شده‌است.
خاستگاهبعد از آتشفشانی - دگرسانی
کاربردگاه به صورت سنگ ظریف (آگرکاتهای کوچک) مورد استفاده قرار می‌گیرد

اپال گونهٔ بی‌شکل و نرم‌تر از دُر کوهی (SiO2·nH2O) است. سنگ اُپال یک سیلیس آبدار است که میزان آب آن تا ۲۰ درصد هم می‌رسد. این سنگ ممکن است بی‌رنگ باشد ولی در رنگ‌های سفید، آبی شیری، خاکستری، سرخ، زرد، سبز، قهوه‌ای و سیاه یافت می‌شود. اپال‌های سفید و سبز بیش از دیگر رنگ‌ها یافت می‌شوند و کمیاب‌ترین گونه، سرخ بر زمینهٔ سیاه معروف به اُپال آتشی است. تفاوت‌ها در بازتاب رنگ تابعی از اندازهٔ رشد در طول موج‌های سرخ و فروسرخ است.

سنگ اُپال یک کانی‌وار[۱] ژله‌مانند است که در دمایی نسبتاً پایین ته‌نشین گردیده و می‌تواند در شکاف‌ها و درزه های تخته‌سنگهای آذرین شکل بگیرد. این سنگ بیشتر در شکاف‌های لیمونیت، ماسه‌سنگ، ریولیت، مارن و بازالت شکل می‌گیرد.

اپال، نگین ملی کشور استرالیا است.

اپال با فرمول شیمیایی SiO2.nH2O از مجموعه کانی هاست و خواص فیزیکی و شیمیایی آن شبیه آگات است. دارای لومینانس فراوان سبز تازرد- است. همچنین این سنگ از کلمه یونانی Hualos به معنی شیشه اخذ شده‌است. محلول در KOH , HF متغیر - درصد H2O بین ۲۷–۱ درصد در تغییر است و ادخال‌های Ca-Mg-Al -Fe-As نیز دارد. برای اولین بار در چک و اسلواکی کشف شد و از نظر شکل بلور: منشوری، رنگ: آبی یا سبز، شفافیت: شفاف، شکستگی: صدفی، جلا: شیشه‌ای و در رده‌بندی اکسید است و منشأ آتشفشانی دارد .

اپال‌های معروف

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. mineraloid
  • Wikipedia contributors, "Opal," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed May 31, 2010).