اپرپیتانت (انگلیسی: Aprepitant) یکی از داروهایی است که برای پیشگیری از بروز تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی و همچنین پیشگیری از تهوع و استفراغ بعد از بیهوشی استفاده می‌شود.[۱] می‌توان این دارو را که به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود،[۱] در ترکیب با اندانسترون و دگزامتازون به‌کار برد.[۱]

اپرپیتانت
Structural formula of aprepitant
Ball-and-stick model of the aprepitant molecule
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریEmend
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa604003
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
روش مصرف داروخوراکی (کپسول)
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی۶۰–۶۵٪
پیوند پروتئینیبیش از ۹۵٪
متابولیسمکبد (بیشتر توسط آنزیم CYP3A4؛ البته آنزیم‌های CYP2C19 و CYP1A2 هم مشارکت‌هایی دارند)
نیمه‌عمر حذف۹ تا ۱۳ ساعت
دفعادرار (۵٪)، مدفوع (۸۶٪)
شناسه‌ها
  • 5-([(2R,3S)-2-((R)-1-[3,5-Bis(trifluoromethyl)phenyl]ethoxy)-3-(4-fluorophenyl)morpholino]methyl)-1H-1,2,4-triazol-3(2H)-one
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.202.762 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC23H21F7N4O3
جرم مولی۵۳۴٫۴۳۵ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • FC(F)(F)c1cc(cc(c1)C(F)(F)F)[C@H](O[C@H]4OCCN(CC/2=N/C(=O)NN\2)[C@H]4c3ccc(F)cc3)C
  • InChI=1S/C23H21F7N4O3/c1-12(14-8-15(22(25,26)27)10-16(9-14)23(28,29)30)37-20-19(13-2-4-17(24)5-3-13)34(6-7-36-20)11-18-31-21(35)33-32-18/h2-5,8-10,12,19-20H,6-7,11H2,1H3,(H2,31,32,33,35)/t12-,19+,20-/m1/s1 ✔Y
  • Key:ATALOFNDEOCMKK-OITMNORJSA-N ✔Y
  (صحت‌سنجی)

عوارض جانبی شایع دارو شامل خستگی، کاهش اشتها، اسهال، درد شکم، سکسکه، خارش، سینه‌پهلو و تغییرات فشار خون است.[۱] در برخی افراد نیز ممکن است آنافیلاکسی رخ دهد.[۱] با آنکه به‌نظر می‌رسد مصرف این دارو در حاملگی بی‌خطر باشد، اما بررسی دقیقی در این زمینه انجام نشده‌است.[۲] اپرپیتانت یکی از داروهای خانوادهٔ «آنتاگونیست‌های گیرندهٔ نوروکین ۱» است.[۱] این دارو اجازه نمی‌دهد ماده P به گیرنده تاکی‌کینین متصل شود.[۳]

اپرپیتانت برای مصارف پزشکی در سال ۲۰۰۳ میلادی در اروپا و ایالات متحده آمریکا تأیید شد.[۱][۳] این دارو از محصولات شرکت مرک اند کو.[۱] و یکی از داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است.[۴]

اپرپیتانت از هستهٔ مورفولین ساخته می‌شود که ۲ استخلاف آن به حلقهٔ کربن متصل شده‌است. این دو استخلاف، گروه‌های فلوئوروفنیل و ۱-فنیل‌اتانول با سه تری‌فلورومتیل است. این دارو یک بلور جامد سفیدرنگ با جرم مولکولی ۵۳۴٫۵۳ است که انحلال‌پذیری اندکی در آب دارد. فرمول تجربی آن C23H21F7N4O3 است.

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ "Aprepitant/Fosaprepitant Dimeglumine Monograph for Professionals". Drugs.com (به انگلیسی). Retrieved 13 October 2019.
  2. "Aprepitant Use During Pregnancy". Drugs.com (به انگلیسی). Retrieved 13 October 2019.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "Emend". European Medicines Agency (به انگلیسی). 17 September 2018. Retrieved 13 October 2019.
  4. World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.