تل‌آویو
تل‌آویو (به عبری: תל אביב-יפו) و (به عربی: تل أبيب/تلّ الربيع) (تلفظ: تل‌آویو یافو به معنای «بهارتپه») دومین شهر پرجمعیت اسرائیل است که در ساحل دریای مدیترانه واقع شده‌است. شهر تل‌آویو، «پایتخت تجاری»[۶] اسرائیل و مرکز استان تل‌آویو محسوب می‌شود. تل‌آویو در دهه ۱۸۸۰ میلادی، در مقابل شن‌زارهای خشک شهر یافا توسط یهودیان مهاجری ساخته‌شد که توانایی مالی زندگی در شهر عرب‌نشین یافا را نداشتند. شهر تل‌آویو دارای آب و هوای معتدل مدیترانه‌ای است.
تل‌آویو
| |||
|---|---|---|---|
| شهر | |||
 From upper left: Panorama of North-Eastern Tel Aviv from Azrieli Center, the Azrieli Center, Gordon Beach, Tel Aviv City Hall, Jaffa Clock Tower, شهر سفید and Panorama of South-Western Tel Aviv from Azrieli Center | |||
| |||
  تل‌آویو Location of Tel Aviv-Yafo in اسرائیل. | |||
| مختصات: ۳۲°۴′ شمالی ۳۴°۴۷′ شرقی / ۳۲٫۰۶۷°شمالی ۳۴٫۷۸۳°شرقیمختصات: ۳۲°۴′ شمالی ۳۴°۴۷′ شرقی / ۳۲٫۰۶۷°شمالی ۳۴٫۷۸۳°شرقی | |||
| کشور |  اسرائیل | ||
| استان | استان تل‌آویو | ||
| منطقه شهری | غوش دان | ||
| پایه‌گذاری | ۱۱ آوریل ۱۹۰۹ | ||
| حکومت | |||
| • نوع | Mayor-council | ||
| • نهاد | Tel Aviv-Yafo Municipality | ||
| • شهردار | Ron Huldai | ||
| مساحت | |||
| • شهر | ۵۲ کیلومتر مربع (۲۰ مایل مربع) | ||
| • منطقه شهری | ۱۷۶ کیلومتر مربع (۶۸ مایل مربع) | ||
| • منطقه کلان‌شهری | ۱۵۱۶ کیلومتر مربع (۵۹۰ مایل مربع) | ||
| ارتفاع | ۵ متر (۱۶ پا) | ||
| جمعیت (۲۰۱۷)[۱] | |||
| • شهر | ۴۴۳٬۹۳۹ | ||
| • رتبه | ۲امین در اسرائیل | ||
| • تراکم | ۸٬۳۵۴٫۳/km۲ (۲۱٬۶۳۸/sq mi) | ||
| • رتبهٔ تراکم | ۱۲امین در اسرائیل | ||
| • منطقهٔ شهری | ۱٬۳۶۸٬۸۰۰ | ||
| • تراکم شهری | ۷۷۷۷٫۲/km۲ (۲۰٬۱۴۳/sq mi) | ||
| • منطقهٔ کلان‌شهری | ۳٬۷۸۵٬۰۰۰ | ||
| • تراکم منطقهٔ کلان‌شهری | ۲۲۴۵٫۸/km۲ (۵٬۸۱۷/sq mi) | ||
| نام اهلیت | Tel Avivian[۲][۳][۴] | ||
| منطقهٔ زمانی | IST (یوتی‌سی +۲) | ||
| • تابستان (DST) | IDT (یوتی‌سی +۳) | ||
| Postal code | 61XXXXX | ||
| Area code | +۹۷۲–۳ | ||
| کد ایزو ۳۱۶۶ | IL-TA | ||
| GDP | ۱۵۳٫۳ میلیارد دلار آمریکا[۵] | ||
| GDP per capita | US$ 42,614[۵] | ||
| وبگاه | tel-aviv.gov.il | ||
| نام رسمی | شهر سفید | ||
| نوع | فرهنگی | ||
| زمینه | ii, iv | ||
| نامزد | ۲۰۰۳ | ||
| شمارهٔ ارجاع | [۲] | ||
| کشور | اسرائیل | ||
| منطقه | اسرائیل | ||
جمعیت شهر تل‌آویو در سال ۲۰۱۸ حدود ۴۵۱,۳۵۱ نفر بوده‌است که این رقم شامل کارگران و دانشجویانی که محل اقامت رسمی خود را تغییر نداده‌اند، نمی‌شود. تعداد خانوارهای شهر ۱۸۸ هزار است که ۵۶ درصد از آن‌ها خانواده و ۴۰ درصد مجرد هستند. اما با احتساب شهرهای پیوسته به آن که «تل‌آویو بزرگ» نامیده می‌شود، دارای جمعیتی ۳٫۳ میلیون نفری می‌شود.[۷] تل‌آویو بزرگ شامل چندین شهر بهم پیوسته من‌جمله یافا (יפו)، رمت گن (רמת-גן)، پتح تیکوا (פתח-תקווה)، هد هشارون (הוד-השרון)، رمت هشارون (רמת-השרון)، گیواتائیم (גבעתיים) و چند شهر کوچک دیگر است.
فضای شهر تل‌آویو با دیگر شهرهای اسرائیل، بخصوص شهر اورشلیم تفاوت چشمگیری دارد. تل‌آویو با ساحل طولانی دریای مدیترانه، آزادی‌های اجتماعی فراوان و تبدیل شدن به پایتخت بازرگانی و اقتصادی اسرائیل، یکی از شهرهای جهانی به حساب می‌آید.[۸]
تاریخچهویرایش
در سال ۱۹۰۹ میلادی، یهودیان مهاجری که به فلسطین مهاجرت کرده بودند، زمین‌های تل‌آویو را از اعراب خریدند. فلسطین در آن هنگام بخشی از قلمرو امپراتوری عثمانی بود.[۱۲][۹][۱۱] در آن زمان تل‌آویو ساخته شد تا کارگرانی که در شهر یافا کار می‌کردند، بتوانند شب‌ها محلی برای خواب و استراحت داشته باشند، اما اختلافات بین یهودیان و اعراب یافا در سال ۱۹۲۱، یهودیان را به فکر تأسیس یک مرکز تجاری عمده در تل‌آویو انداخت و به این ترتیب، شهری که بنا بود خوابگاه کارگران شاغل در یافا تبدیل شود، به تدریج به مهم‌ترین مرکز تجاری نخستین کشور یهودی در طول تاریخ مبدل شد.
نام «تل‌آویو» به معنای «بهارتپه» از ابداعات ناحوم سوکولوف بود. او برای ابداع نام «تل‌آویو» از کتابی نوشته تئودور هرتسل به نام سرزمین کهن جدید الهام گرفت.[۱۳] اولین شهردار شهر تل‌آویو، مئیر دیزینگوف نام داشت.[۱۴] در سال ۱۹۵۴، یافا رسماً به تل‌آویو پیوست و امروزه یافا، تنها بخش کوچکی از شهر بزرگ تل‌آویو است که اکثریت مطلق جمعیت آن را یهودیان و بخش بسیار اندکی از آن را اعراب اسرائیلی تشکیل می‌دهند.[نیازمند منبع]
فرهنگویرایش
معماریویرایش
معماری خانه‌ها در برخی محله‌های شهر تل‌آویو به سبک اروپائی اواخر قرن نوزدهم ساخته شد. به درخواست سازمان یونسکو بیش از ۴۰ هزار ساختمان تاریخی در فهرست میراث فرهنگی جهانی قرار گرفته و نوسازی شده‌اند.[۱۵]
نمای اکثر ساختمان‌های شهر تل‌آویو سیمانی سفید و سقف‌های آن‌ها مسطح است که با آب و هوای مناطق مدیترانه‌ای هم‌خوانی دارند. بسیاری از ساختمان‌های تاریخی ساخته‌شده در تل‌آویو به سبک باوهاوس یا سبک بین‌المللی ساخته شده‌اند.
ورزشویرایش
تل‌آویو خانه برخی از معروفترین تیم‌های ورزشی اسرائیل است. از جمله تیم بسکتبال تل‌آویو که شهرت فراوانی در بسکتبال اروپا دارد. تل‌آویو تنها شهری در اسرائیل است که سه نماینده در لیگ برتر فوتبال اسرائیل دارد. باشگاه فرهنگی ماکابی تل‌آویو در سال ۱۹۰۶ در تل‌آویو تأسیس شد. اکنون این باشگاه در بیش از ده رشته ورزشی به فعالیت مشغول است. تیم بسکتبال ماکابی تل‌آویو پرافتخارترین تیم بسکتبال در اسرائیل است که موفق شده‌است با کسب چهل و هفت مقام از جمله سی و شش مقام قهرمانی در لیگ بسکتبال اسرائیل و پنج مقام قهرمانی در جام برتر بسکتبال اروپا به تیمی شاخص تبدیل شود. همچنین تیم فوتبال ماکابی تل‌آویو موفق شده‌است که هیجده مقام قهرمانی در جام برتر فوتبال اسرائیل، دو مقام قهرمانی در جام حذفی لیگ برتر اسرائیل و دو مقام قهرمانی در جام باشگاه‌های آسیا و یک مقام قهرمانی در جام حذفی لیگ برتر اسرائیل را از آن خود کند.
یکی دیگر از باشگاه‌های صاحب نام اسرائیلی، «باشگاه فرهنگی هپوعل تل‌آویو» است. این باشگاه در سال ۱۹۲۳ در شهر تل‌آویو تأسیس شد و اکنون در بیش از یازده رشته ورزشی به فعالیت می‌پردازد.[۱۶] از آن جمله می‌توان به تیم بسکتبال هاپوئل تل‌آویو اشاره کرد که تاکنون موفق به کسب پنج مقام قهرمانی در لیگ بسکتبال اسرائیل شده‌است. تیم فوتبال هپوعل تل‌آویو هم موفق به کسب سیزده مقام قهرمانی در جام برتر فوتبال اسرائیل و یک قهرمانی در جام باشگاه‌های آسیا شده‌است.
«تیم فوتبال پسران یهودای تل‌آویو» یکی دیگر از تیم‌های فوتبال در شهر تل‌آویو است. این تیم موفق شده‌است که تاکنون یک مقام قهرمانی در جام برتر فوتبال اسرائیل و یک مقام قهرمانی در جام حذفی لیگ برتر اسرائیل را از آن خود کند. تیم فوتبال پسران یهودا، تنها تیم حاضر در لیگ برتر فوتبال اسرائیل است که تنها، نماینده یک منطقه به نام «ناحیه امید» در شهر تل‌آویو است و کل مناطق و شهر تل‌آویو در کل را نمایندگی نمی‌کند.
در تل‌آویو ورزشهای مختلف، طرفداران خاص خود را دارند و تعداد تیم‌ها و باشگاه‌های ورزشی تنها به فوتبال و بسکتبال محدود نمی‌شوند. از آن جمله می‌توان به دو باشگاه قایقرانی شهر تل‌آویو اشاره کرد. یکی از قدیمی‌ترین این باشگاه‌ها، باشگاه قایقرانی تل‌آویو است که در سال ۱۹۳۵ میلادی در کنار رودخانه یرکون قرار گرفته‌است. در همین حال بازی ماتکوت که یک بازی اسرائیلی است، همواره در سواحل و پلاژهای ساحلی شهر تل‌آویو که در کنار دریای مدیترانه واقع شده‌است، بازی می‌شود.[۱۷]
شهر تل‌آویو همچنین در لیگ حرفه‌ای بیسبال اسرائیل که از سال ۲۰۰۲ آغاز به‌کار کرده دارای نماینده‌ای به نام تل‌آویو لایتنینگ است.
همچنین یک استادیوم‌های بزرگ ورزشی با ظرفیت ۴۱٬۵۸۳ نفر، با نام استادیوم رمت گن یا «استادیوم ملی» در شهر رمت گن قرار دارد که خانه کنونی تیم ملی فوتبال اسرائیل است.
مراکز آموزشیویرایش
تل‌آویو یکی از مراکز مهم آموزشی اسرائیل نیز محسوب می‌شود. با وجود اینکه دانشگاه تل‌آویو سالها پس از تأسیس دانشگاه عبری اورشلیم برپا شد، ولی به سرعت توسعه یافت و در ظرف چند سال به بزرگ‌ترین دانشگاه اسرائیل با ۱۰۶ بخش و دانشکده و ۹۰ مرکز پژوهشی و علمی و دو مدرسه تحصیلات عالی را نیز زیر نظارت خود دارد.[۱۸] همچنین دانشگاه مذهبی برایلان که در سال ۱۹۵۵ میلادی تأسیس شد نیز در شهر رمت گن در حومه تل‌آویو قرار دارد. در این دو دانشگاه روی‌هم‌رفته بیش از ۵۰٬۰۰۰ دانشجوی اسرائیلی به همراه تعداد بسیار زیادی از دانشجویان دیگر کشورها تحصیل می‌کنند.[۱۸][۱۹]
اقتصادویرایش
تل‌آویو پایتخت بازرگانی و اقتصادی اسرائیل به‌شمار می‌آید. شعبه مرکزی همه بانک‌های اسرائیل در این شهر دایر است و تنها بازار بورس اسرائیل نیز در شهر تل‌آویو قرار گرفته‌است.[۲۰]
بندر ساحلی تل‌آویو به خاطر مهاجرت بسیاری از برنامه‌نویسان و کارشناسان علوم رایانه و همچنین کارخانجات متعدد رایانه‌سازی و شرکت‌های‌های تِک به یکی از مهم‌ترین مراکز صنعتی جهان بخصوص در بخش کامپیوتر تبدیل شده‌است. به صورتی که مجلهٔ ایکونومیست، تل‌آویو را «مینیاتور لس‌آنجلس» معرفی کرد.[۲۱][۲۲] مجلهٔ نیوزویک، در سال ۲۰۰۷ میلادی تل‌آویو را یکی از ده پیشرفته‌ترین شهرهای جهان معرفی کرد. حومه شهر تل‌آویو بخصوص شهرهای هرزالیا و پتا تیکوا که مرکز اصلی شرکت‌های تولیدکننده محصولات هوشمند هستند به «سیلیکون ولی اسرائیل» معروف هستند.[۲۱]
اکثر میلیاردرهای اسرائیلی مقیم شهر تل‌آویو هستند.[۲۳][۲۴] بر اساس آمار مؤسسه تحقیقاتی مرسیر، از سال ۲۰۰۷ میلادی، تل‌آویو گرانترین شهر خاورمیانه و در مقام هفدهمین شهر گران جهان برای زندگی شناخته شد. در این گزارش شهرهای نیویورک و دوبلین در رده ۱۵ و ۱۶ و شهرهای رم و وین پس از تل‌آویو و در رده ۱۸ و ۱۹ قرار داشتند.[۲۵]
مرکز نمایشگاه‌های بین‌المللی اسرائیل که هرساله نمایشگاه‌های بین‌المللی متعددی در آن برگزار می‌شود در شهر ساحلی تل‌آویو قرار دارد.[۲۶]
امکانات شهریویرایش
گردشگاه‌های گوناگون شهر ساحلی تل‌آویو که از شمال به جنوب به طول چندین کیلومتر ادامه دارد، آسمان‌خراش‌های مدرن و برج‌های مسکونی که در سال‌های اخیر در این شهر برپا گردیده، مراکز تفریحی، جشنواره‌های متعدد هنری و فرهنگی، موجب گردیده که تل‌آویو به یکی از مهم‌ترین مراکز تفریحی و کانون فعالیت بازرگانی و تجاری اسرائیل مبدل گردد.
اُپرای ملی اسرائیل در شهر تل‌آویو بنا شده و سبک معماری خاص خود را دارد.[۲۷] همچنین بسیاری از گالری‌های هنری تل‌آویو در بلوار روتشیلد واقع شده‌اند.[۲۸] یکی دیگر از نقاط دیدنی تل‌آویو پارک یرکون است که در کنار رودخانه یرکون قرار گرفته. این پارک مرکز فعالیت‌های ورزشی بخصوص پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و حتی قایقرانی است.
در اسرائیل، تل‌آویو به شهری معروف است که هرگز به خواب نمی‌رود، بدین‌گونه که تا دیرترین ساعات شب نیز برخی خیابان‌ها و بخصوص مراکز تفریح شبانه از جمعیت موج می‌زند.[۲۹] همچنین فرودگاه بین‌المللی بن گوریون که بزرگ‌ترین فرودگاه بین‌المللی اسرائیل است، در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر تل‌آویو قرار دارد. هم‌اکنون متروی تل‌آویو در حال ساخته شدن است که در پایان مرحله اول دارای چهار خط خواهد بود.
موزه‌هاویرایش
از موزه‌های تل‌آویو می‌توان به موزه هنرهای زیبای تل‌آویو که دارای بزرگ‌ترین مجموعه تابلوهای نقاشی و آثار هنری در کشور است، اشاره کرد. این موزه در کنار کتابخانه مرکزی تل‌آویو و ساختمان اُپرای تل‌آویو قرار دارد. از دیگر موزه‌های واقع‌شده در تل‌آویو می‌توان به خانه پراکندگی‌ها،[۳۰] موزه سرزمین اسرائیل یا تالار استقلال[۳۱] اشاره کرد.
اماکن مذهبیویرایش
حدود ۵۰۰ کنیسه در تل‌آویو وجود دارد. کنیسه جامع تل‌آویو، اصلی‌ترین کنیسه ارتدکس تل‌آویو است. این کنیسای در خیابان آلنبی واقع شده‌است. از دیگر کنیساهای مهم تل‌آویو می‌توان به کنیسه سیمبالیستا در دانشگاه تل‌آویو و کنیسه هیکل یهودا در بخش مرکزی تل‌آویو اشاره کرد.
شهرهای خواهرویرایش
سراسر نماهاویرایش
.jpg)
جستارهای وابستهویرایش
| ویکیسفر یک راهنمای سفر برای تل‌آویو دارد. |
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تل‌آویو موجود است. |
منابعویرایش
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به تل‌آویو در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- ↑ "Localities File" (XLS). Israel Central Bureau of Statistics. 2017. Retrieved 22 April 2019.
- ↑ Azaryahu, Maoz (2007). Tel Aviv: Mythography of a City. Syracuse, New York: Syracuse University Press. pp. 133–134. ISBN 978-0-8156-3129-3.
- ↑ Mann, Barbara E. (2006). A Place in History: Modernism, Tel Aviv, and the Creation of Jewish Urban Space. Stanford, California: Stanford University Press. pp. 148, 166. ISBN 978-0-8047-5019-6.
- ↑ The Cities Book: A Journey Through the Best Cities in the World. Melbourne, Oakland and London: Lonely Planet. 2009. pp. 380–381. ISBN 978-1-74179-887-6.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "Global city GDP 2014". Brookings Institution. Archived from the original on 4 June 2013. Retrieved 18 November 2014.
- ↑ سپر دفاع موشکی «گنبد آهنین» اسرائیل، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ A Statistical Overview بایگانی‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine Tel Aviv Yafo Municipality
- ↑ گردشگری در اسرائیل (وزارت امور خارجه اسرائیل)
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ واژه‌نامه صهیونیزم (وزارت خارجه اسرائیل) خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «autogenerated2» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ تاریخچه شهر اسرائیل بایگانی‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (وبگاه رسمی شهر تل‌آویو)
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ تاریخچه شهر سپید بایگانی‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine (وبگاه شهر سپید (white-city))
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ [۱] (دانشنامه encyclopaediajudaica صفحه ۵۸۹ تا ۵۹۳) خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «autogenerated1» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Nahum Sokolow, Jewish Vietual Library
- ↑ زندگی‌نامه مئیر دیزینگوف، کتابخانه مجازی یهودی
- ↑ Unesco celebrates Tel Aviv (بی‌بی‌سی نیوز)
- ↑ Hapoel Tel Aviv Retrieved on 2007-07-19.
- ↑ Sports in the Tel-Aviv بایگانی‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (تل‌آویو اینسایدر)
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ برترین دانشگاه‌ها - دانشگاه تل‌آویو بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (topuniversities)
- ↑ تحصیلات عالی در دانشگاه برایلان (کتابخانه مجازی یهودی)
- ↑ Israel: A Hotbed of...Investment (مجله اقتصادی بیزینس ویک (Business Week))
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Levy, Stephen & Matt Rees, "Focus on Technology: The Hot New Tech Cities"; نیوزویک, ۱۹۹۸ (میلادی)-11-09
- ↑ "Tel Aviv City Guide", The Economist Retrieved on 2007-05-28.
- ↑ فهرست چهل میلیاردر اسرائیلی در سال ۲۰۰۶ میلادی بر اساس میزان ثروت (مجله فوربز)
- ↑ فهرست میلیاردرهای جهان در سال ۲۰۰۷ میلادی (مجله فوربز)
- ↑ گرانترین شهرهای جهان (شبکه خبری سی.ان. ان)
- ↑ مرکز نمایشگاه بین‌المللی تل‌آویو بایگانی‌شده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (The Israel Trade Fairs and Convention Center)
- ↑ اپرای اسرائیل سال ۲۰۰۸ را با «نیروی سرنوشت» جوزپه وردی آغاز کرد، وبگاه رسمی وزارت خارجه اسرائیل
- ↑ Is Tel Aviv Ready to Crash the Global Art Party?, The New York Times
- ↑ گردشگری در اسرائیل, وزارت امور خارجه اسرائیل
- ↑ «نورها و سایه‌ها، داستان ایران و یهودیان»، رادیو فردا
- ↑ Independence Hall بایگانی‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۰۴ توسط Wayback Machine, Eretz Israel Museum