جانکی گرمسیر، طایفه‌ای وابسته به ایل بختیاری شاخه چهارلنگ، باب کیان‌ارثی است.

جانکی گرمسیر اتحادیه ای از اقوام مختلف لر کرد ترک و عرب می باشد که به دلیل اتحاد با خوانین چهارلنگ بختیاری به مرور زمان زیر مجموعه ی ایل بختیاری شدند.[۱][۲][۳]

جانکی گرمسیر
مناطق با جمعیت چشمگیر
کشور ایران استان های: خوزستان،چهارمحال و بختیاری،اصفهان،سرزمین بختیاری
زبان‌ها
گویش بختیاری
دین
شیعه

ییلاق و قشلاق

سردسير

شهرستان اردل، شهرستان فارسان، شهرستان خانمیرزا و شهرستان لردگان از توابع استان چهارمحال و بختیاری.

گرمسير

شهرستان ایذه، شهرستان باغ‌ملک، شهرستان رامهرمز، شهرستان شوشتر، شهرستان گتوند، شهرستان لالی و شهرستان مسجدسلیمان از توابع استان خوزستان.

.

طوایف

  • بیگدلی
  • بهوندی
  • گندزلو
  • شیوخ منگشت
  • کردزنگنه (لر زنگنه)

[۴]

  • سروستانی
  • شیرالی
  • گل گیری
  • داوودی
  • گرمسیری
  • ممبینی
  • کهوایی
  • ابوالعباسی
  • احمد مکانی
  • بدرانی
  • یوسف شهرویی
  • ابراهیم حمزه
  • آل خورشید
  • بتوندی
  • رهدار
  • کیوپی
  • گتوندی
  • شیوندی
  • جلالی
  • میلاسی
  • بارزی
  • درویش
  • سادات موسوی
  • سادات حسینی
  • سادات طباطبایی
  • سادات میرسالاری
  • سادات هفت شهیدان

جمعیت

قائم مقامی در ۱۳۲۵ شمار جمعیت تیره‌های اصلی طایفۀ جانکی را ۱۹۰۰ خانوار بیان کرده است. منابع دیگر جمعیت جانکی‌ها را، اغلب به همراه شمار خانوارهای طوایف تابع ذکر کرده‌اند. مثلاً اعتمادالسلطنه که در ۱۲۷۶ق/۱۸۵۹م به منطقۀ جانکی سفر کرده بوده، جمعیت جانکی‌ها را هزار خانوار تخمین زده است. به گزارش سرشماری اجتماعی اقتصادی عشایر کوچنده، شمار کوچندگان جانکی در ۱۳۶۶ش، ۵۵۵ خانوار برآورد شده است[۵]

منابع

  1. «نمودار اجتماعی طوایف بختیاری». دانشنامه ایرانیکا.
  2. «Bakhtyārī». دانشنامه بریتانیکا.
  3. «BAḴTĪĀRĪ TRIBE». Encyclopaedia Iranica. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۴.
  4. سفرنامه لرستان و خوزستان،بارون دوبد،نسخه چاپی(ص۲۴۸).
  5. «جانکی». ویکی شیعه. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۷.
  • امان، دیتر. بختیاری‌ها: عشایر کوه نشین ایرانی در پویه تاریخ.
  • اسکندربیک منشی، عالم آرای عباسی، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۰ش.
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآةالبلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۸ش.
  • امام شوشتری، محمدعلی، تاریخ جغرافیایی خوزستان، تهران، ۱۳۳۱ش.
  • امان، دیتر، بختیاری‌ها: عشایر کوه‌نشین ایرانی در پویهٔ تاریخ، ترجمهٔ محسن محسنیان، مشهد، ۱۳۶۷ش.
  • بابن، س؛ و فردریک هوسه، سفرنامهٔ جنوب ایران، ترجمهٔ محمدحسن اعتمادالسلطنه، به کوشش هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۳ش.
  • بدلیسی، شرف خان، شرف‌نامه، به کوشش محمد عباسی، تهران، ۱۳۴۳ش.
  • جعفری، عباس، دائرةالمعارف جغرافیایی ایران، تهران، ۱۳۷۹ش.
  • مستوفی، حمدالله، تاریخ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، ۱۳۶۲ش.
  • دیگار، ژان پیر و اصغر کریمی، «مال: کوچک‌ترین واحد تولید، بوهون: کوچک‌ترین واحد مصرف در ایل بختیاری»، نامهٔ نور، تهران، ۱۳۵۹ش، شماره ۱۰–۱۱.
  • راولینسن، هنری، سفرنامه، ترجمهٔ سکندر امان‌اللٰهی بهاروند، تهران، ۱۳۵۶ش.
  • سردار اسعد، علیقلی و عبدالحسین سپهر، تاریخ بختیاری، به کوشش جمشید کیانفر، تهران، ۱۳۷۶ش.
  • سرشماری اجتماعی-اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۶۶ش)، نتایج تفصیلی، ایل بختیاری، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۷ش.
  • صفی‌نژاد، جواد، لرهای ایران، تهران، ۱۳۸۱ش.
  • فرهنگ جغرافیایی آبادی‌های کشور، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ۱۳۷۰ش.
  • قائم‌مقامی، جهانگیر، «عشایر خوزستان: قبایل جانکی»، یادگار، تهران، ۱۳۲۵ش، س ۳، شماره ۳، ۵، ۹، ۱۰.
  • گارثویت، ج.ر. تاریخ سیاسی-اجتماعی بختیاری، ترجمهٔ مهراب امیری، تهران، ۱۳۷۳ش.
  • نجم الدوله، عبدالغفار، سفرنامهٔ خوزستان، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، ۱۳۴۱ش.
  • Field H. , Contributions to the Anthropology of Iran, Chicago, 1939.