بیگدلی (طایفه ای از ایل بختیاری)

بیگدلی طایفه ای از ایل جانکی است که تاثیر به سزایی در منطقه جانکی از جمله جنگ دشت شیر به رهبری ابوالقاسم خان بختیار داشته است.

ملا یداله فرزند ملا رستم بیگدلی در جنگ دشت شیر (که میان قوای دولتی و بختیاری ها بود) ۲۳-۱۳۲۲ به طرز ناجوانمردانه ای کشته گردید. از دلاوران دودمان نور علی میتوان شهباز -ملا یداله-ملا محمد حسین- محمد علی را نام برد که اشعار حماسی در رثا و ذکر رشادتها و دلاوری های آنان بر سر زبان ها جاری میباشد. از جمله:

۱- دشت‌شیر وَ جُمجِمه دالون شلووِ/یداله ملا رستم سی جنگ کلووِ

۲-سرهنگی مِن دشت‌شیر سُم دا سواره/یداله لو خنده دا دِر دا قطاره

۳-دشت‌شیر تلِ بلند همه تَش او بید/یداله ملارستم بی کس کُش اوبید

۴-یداله ملارستم خُش کُر نادون/مو گدم سفر نزن زین کرد مادون

۵-بالیون بالا سربالش نوشته/کت و شولار یداله و خین شرشته

۶-کاغذی بِسی کنم تی بوی پیرُم/نصرت گپو بکن سی جان نشینم

محل سکونتویرایش

عناصر نژادی بیگدلی در شهر های رامهرمز (روستا های رستم آباد، کیمه، جعفر صادق، اتابک، خان کشته، دره دان، زوبیدی، بن رشید، بنی قیطاس، شابلقاسم و بنی چراغ و مالکاید)،میداوود (روستای پتک بیگدلی)، باغملک، بلواس، قلعه تل(روستای دالان-دالان خان نشین کیان ارثی بوده است-)، هفتکل و ایذه و دزفول و خیرآباد بهبهان ساکن هستند

منابعویرایش

بیگدلی، مهدی، تاریخ بیگدلی های خوزستان، سامان دانش، چ ۱، ۱۳۸۴.
بختیاری، سردار اسعد، تاریخ بختیاری
اسکندربیک منشی، عالم آرای عباسی، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۰ش.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآةالبلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۸ش.
امام شوشتری، محمدعلی، تاریخ جغرافیایی خوزستان، تهران، ۱۳۳۱ش.
امان، دیتر، بختیاری‌ها: عشایر کوه‌نشین ایرانی در پویهٔ تاریخ، ترجمهٔ محسن محسنیان، مشهد، ۱۳۶۷ش.
بابن، س. و فردریک هوسه، سفرنامهٔ جنوب ایران، ترجمهٔ محمدحسن اعتمادالسلطنه، به کوشش هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۳ش.
بدلیسی، شرف خان، شرف‌نامه، به کوشش محمد عباسی، تهران، ۱۳۴۳ش.
جعفری، عباس، دائرةالمعارف جغرافیایی ایران، تهران، ۱۳۷۹ش.
مستوفی، حمدالله، تاریخ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، ۱۳۶۲ش.
دیگار، ژان پیر و اصغر کریمی، «مال: کوچک‌ترین واحد تولید، بوهون: کوچک‌ترین واحد مصرف در ایل بختیاری»، نامهٔ نور، تهران، ۱۳۵۹ش، شماره ۱۰-۱۱.
راولینسن، هنری، سفرنامه، ترجمهٔ سکندر امان‌اللٰهی بهاروند، تهران، ۱۳۵۶ش.
سردار اسعد، علیقلی و عبدالحسین سپهر، تاریخ بختیاری، به کوشش جمشید کیانفر، تهران، ۱۳۷۶ش.
سرشماری اجتماعی-اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۶۶ش)، نتایج تفصیلی، ایل بختیاری، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۷ش.
صفی‌نژاد، جواد، لرهای ایران، تهران، ۱۳۸۱ش.
فرهنگ جغرافیایی آبادی‌های کشور، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ۱۳۷۰ش.
قائم‌مقامی، جهانگیر، «عشایر خوزستان: قبایل جانکی»، یادگار، تهران، ۱۳۲۵ش، س ۳، شماره ۳، ۵، ۹، ۱۰.
گارثویت، ج. ر.، تاریخ سیاسی-اجتماعی بختیاری، ترجمهٔ مهراب امیری، تهران، ۱۳۷۳ش.
نجم الدوله، عبدالغفار، سفرنامهٔ خوزستان، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، ۱۳۴۱ش.
Field H., Contributions to the Anthropology of Iran, Chicago, 1939.