دهدز

شهری در استان خوزستان، ایران


دِهدِز مرکز شهرستان دزپارت در استان خوزستان است.

دهدز
کشور ایران
استانخوزستان
شهرستاندزپارت
بخشمرکزی
نام(های) پیشیندهدز، دزپارت، دژپارت[نیازمند منبع]
مردم
جمعیت٬۴۹۰ ۵ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیتمثبت
تراکم جمعیت۱۹۰ نفر بر کیلومتر نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۸۸۰ متر
میانگین دمای سالانه۱۶ درجه
میانگین بارش سالانه۶۰۰ میلی‌متر
روزهای یخبندان سالانه۷۵ روز
اطلاعات شهری
شهردارمهندس احمدی
کد آماری۲۴۱۵
دهدز بر ایران واقع شده‌است
دهدز
روی نقشه ایران
۳۱°۴۲′۲۷″شمالی ۵۰°۱۷′۲۱″شرقی / ۳۱٫۷۰۷۵۹۵۳۳°شمالی ۵۰٫۲۸۹۱۱۳۴۵°شرقی / 31.70759533; 50.28911345

مردم و زبان

ویرایش

مردم شهر دهدز لر بختیاری هستند و به زبان لری بختیاری سخن می‌گویند.[۱][۲][۳]

موقعیت جغرافیایی

ویرایش

دهدز در ۵۰ درجه و ۲۴ دقیقهٔ شرقی از نصف النهار گرینویچ، و ۳۱ درجه و ۵۹ دقیقهٔ عرض شمالی در یک منطقهٔ کوهستانی از سلسله جبال زاگرس واقع شده است.

این شهر از شمال شرقی به استان چهارمحال و بختیاری، از جنوب شرقی به استان کهگیلویه و بویراحمد، از غرب و شمال غربی به شهرستان ایذه و از جنوب به شهرستان باغملک محدود می‌شود.

فاصله شهر دهدز تا مرکز استان خوزستان (اهواز)، ۲۲۵ کیلومتر و تا مرکز استان چهارمحال و بختیاری (شهرکرد) ۱۹۰ کیلومتر و تا مرکز استان اصفهان (اصفهان) ۲۷۰ کیلومتر است.

منطقه کهنسال دزپارت که مرکز آن شهر دهدز است، از سال ۱۳۱۱ خورشیدی عنوان بخش بودن را به یدک می‌کشید، که با پیگیری‌های نماینده وقت ایذه و باغ‌ملک به شهرستان تبدیل شد.[۴]

مرگ اهالی دهدز

ویرایش

بی‌توجهی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران بر انجام تعهدات قانونی در خصوص ترمیم راه‌های روستایی مستغرق در دریاچه سد کارون ۳،[۵][۶] موجب غرق شدن یک مینی‌بوس و مرگ ۱۲ زن و کودک[۷][۸] از روستائیان بختیاری بخش دهدز شهرستان ایذه در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۹۲ شد.[۹][۱۰] از زمان آبگیری سد کارون ۳ در سال ۱۳۸۳ و زیر آب رفتن پل قدیمی «گدار شهپیر»، روستائیان و عشایر بختیاری ساکن روستاهای «سادات حسینی»[۱۱] در شمال شرقی ایذه، در بن‌بست گرفتار شده‌اند. شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران (آب و نیرو) به تعهدات خود برای احداث راه‌های روستایی که در اثر عملیات سدسازی تخریب شده و به زیر آب رفته‌اند عمل نکرده[۱۲] و در عوض، با قرار دادن یدک‌کش، اقدام به جابجایی مینی بوس‌های حامل مسافر می‌نماید.[۱۳] ازسوی استاندار خوزستان یک روز عزای عمومی در ایذه اعلام شد[۱۴] این حادثه واکنش شدید نمایندگان مجلس را در پی داشت. حجت اله درویش پور نماینده مردم ایذه و باغملک از بی‌توجهی وزارت نیرو به اخطارها انتقاد و وزارت نیرو را مقصر حادثه دانست[۱۵][۱۶] هیچ دستگاهی مسولیت این حادثه را بر عهده نگرفت و حاضر به عذر خواهی از مردم داغدیده نشد. حتی استاندار خوزستان به ایذه نرفت.[۱۷] پس از تناقض گویی‌های آشکار[۱۸] سرانجام سازمان آب و برق خوزستان راننده مینی بوس روستا را مقصر حادثه اعلام کرد.[۱۹] اما مسئولان انتظامی علت حادثه را «واژگونی لنج» اعلام کردند. رئیس قوه قضاییه ایران روز شنبه، ۱۲ مرداد غلامحسین محسنی اژه‌ای، دادستان کل کشور را مأمور تحقیق دربارهٔ حادثه کرد.[۲۰] کمال موسوی، امام جمعه ایذه در خطبه‌های نماز جمعه ۱۱ مرداد به شدت از انجام نشدن وعده مسئولان انتقاد کرد و گفت به ایذه و مردم ایذه خیانت شد و مسئولین با بی‌توجهی و بی‌مسئولیتی به ایذه خیانت کردند. همچنین وی گفت :

اسرائیل هم اینگونه غزه را در محاصره قرار نداده بود که برخی مسئولین وزارت نیرو و استانداری خوزستان و به خصوص مسئولین شرکت دولتی آب و نیرو، مردم دنباله رود و سادات برحق حسینی را در محاصره قرار دادند و هر از چند گاهی باید شاهد مرگ این عزیزان باشیم. اگر اجازه می‌دادند، امروز کفن پوش به صحنه می‌آمدم تا مسئولان در اهواز و تهران بدانند که بر مردم ایذه و دهدز چه می‌گذرد و دچار چه فلاکت‌هایی هستند[۲۱][۲۲]

.

در اقدامی بی‌سابقه کمیته‌ای مستقل و غیردولتی گزارشی از حادثه منتشر کرد که ابعاد آن را به دور از سانسورهای معمول بررسی کرد.[۲۳]

گردشگری

ویرایش
 
آبشار شیوند واقع در روستای شیوند

آثار باستانی دهدز

ویرایش

قلعه باباخان و امام قلی خان

این قلعه سالیان دور به دلیل شیوع بیماری مالاریا خالی از سکنه شد و پس از سالهای متمادی به دلیل سهل انگاری تخریب گردید دو نفر از فرزندان امام قلی خان نیز در این قلعه به قتل رسیدند

 همچنین می‌توان به کاروانسرای دهدز که یادگار ساسانیان است اشاره کرد

آثار بجا مانده از قلعه در منطقه کنونی داوودی‌ها (کوی سعدی کنونی) وجود دارد

قلعه بابا خان و امام قلی خان دهدز
قلعه باباخان و امام قلی خان واقع در شهر دهدز از جمله آثار باستانی مانده از گذشته می‌باشد

[۲۴]

منابع

ویرایش
  1. https://shiro.ir/دهدز/
  2. https://www.chargoshe.ir/fa/iran/city/1167
  3. https://jazebeha.com/1397/04/جاهای-دیدنی-دهدز/
  4. دانشگاه جندی شاپور اهواز (۱۴۰۰-۰۱-۱۶). «تاریخچه دهدز».[پیوند مرده]
  5. «واژگونی مینی‌بوس در آب‌های سد کارون ۳ جان ۱۲ نفر را گرفت». رادیو فردا. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
  6. «تناقض گویی دربارهٔ مرگ دلخراش ۱۲ عشایر بختیاری». الف. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
  7. «مدیرکل مدیریت بحران خوزستان اعلام کرد: نقص فنی؛ دلیل سقوط مینی بوس به دریاچه». ایسنا. ۹ مرداد ۱۳۹۲.
  8. «اسامی قربانیان گدار شهپیر سد کارون 3 اعلام شد». ایبنا نیوز. ۹ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
  9. «تناقضگویی آشکار دربارهٔ قربانیان حادثه "گدار شهپیر"». ایبنا نیوز. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
  10. «یک مینی‌بوس در آب‌های سد کارون غرق شد». بی‌بی‌سی. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
  11. «12 نفر به علت سقوط مینی بوس در دریاچه سد کارون3 غرق شدند». مهر. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
  12. «تعهداتی که هیچ‌وقت در 10 سال گذشته عملی نشد / وزارت نیرو پاسخگو باشد». ۹ مرداد ۱۳۹۲.
  13. «مرگ دلخراش 12 روستایی در دریاچه سد کارون 3». ایبنا نیوز. ۹ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
  14. «عزای عمومی در ایذه». ایسنا. ۹ مرداد ۱۳۹۲.
  15. «نمایندگان مجلس مسئله سقوط مینی‌بوس در سدکارون 3 را بررسی می‌کنند/ بارها هشدار داده‌ایم». فارس. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
  16. «وزارت نیرو به تعهدات خود در قبال سد کارون3 عمل نکرد/ حادثه قابل پیش‌بینی بود». خبرگزاری مهر. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  17. «سخنان تکان دهنده امام جمعه ایذه دربارهٔ کارون 3». تابناک. ۱۱ مرداد ۱۳۹۲.
  18. «تناقض‌گویی در مورد علل مرگ ۱۲ نفر در سانحه سد کارون۳». دوی چه وله فارسی. ۲ اوت ۲۰۱۳.
  19. «تناقض گویی آشکار دربارهٔ قربانیان حادثه "گدار شهپیر"». تابناک. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
  20. «محسنی اژه‌ای مأمور تحقیق دربارهٔ حادثه کارون ۳ شد». رادیو فردا. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  21. «امام جمعه ایذه دربارهٔ حادثه سد کارون: به شهر ما خیانت شد». رادیو فردا. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  22. «مسئولان آب نیرو و استاندار مقصران حادثه کارون 3 هستند/ 10 سال مردم مصیبت می‌کشند». فارس نیوز. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
  23. «گزارش کمیته حقیقت یاب حادثه گدارشهپیر کارون3». ایبنا نیوز. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
  24. http://shora.ahvaz.ir/اعضای-شورا