دکسترومتورفان

دکسترومتورفان
داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	Robitussin, Delsym, DM, DexAlone, Duract
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682492
رده‌بندی داروهای; بارداری	AU: A ; ;
روش مصرف دارو	Oral
کد ATC	R05DA09 ;
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	AU: فقط داروخانه (اس۲) ; US: داروی بدون نسخه ;
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	11%
متابولیسم	Hepatic (liver) enzymes: major CYP2D6, minor CYP3A4, and minor CYP3A5
نیمه‌عمر حذف	1.4–3.9 hours
دفع	Renal
شناسه‌ها
	نام آیوپاک (+)-3-methoxy-17-methyl-(۹α,۱۳α,۱۴α)-morphinan;
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۱۲۵-۷۱-۳ ;
پاب‌کم CID	۱۵۹۷۸۲۳۸;
دراگ‌بنک	DB00514 ;
کم‌اسپایدر	۱۳۱۰۹۸۶۵ ;
UNII	7355X3ROTS;
KEGG	D03742 ;
ChEMBL	ChEMBL۵۲۴۴۰ ;
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID3022908 ;
ECHA InfoCard	100.004.321
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C18H25NO۱
جرم مولی	271.4 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image;
نقطه ذوب	۱۱۱ درجه سلسیوس (۲۳۲ درجه فارنهایت)
	SMILES O(c1ccc3c(c1)[C@@]24[C@@H]([C@H](N(CC2)C)C3)CCCC4)C;
	InChI InChI=1S/C18H25NO/c1-19-10-9-18-8-4-3-5-15(18)17(19)11-13-6-7-14(20-2)12-16(13)18/h6-7,12,15,17H,3-5,8-11H2,1-2H3/t15-,17+,18+/m1/s1 ; Key:MKXZASYAUGDDCJ-NJAFHUGGSA-N ;
	(صحت‌سنجی)

دکسترومتورفان (به انگلیسی: Dextromethorphan) یک داروی ضدسرفه است.^[۲] دکسترومتورفان داروی بدون نسخه است^[۳] و به اشکال قرص، شربت و قطره تولید می‌شود.

در سال ۲۰۲۲، اف دی ای ترکیب دکسترومتورفان/بوپروپیون را به عنوان یک داروی ضد افسردگی سریع در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی عمده تایید کرد ^[۴].

داروشناسی

مکانیسم اثر

دارو از راه خوراکی به‌خوبی جذب می‌شود و با اثر مستقیم روی مرکز سرفه در بصل‌النخاع، موجب تضعیف واکنش سرفه می‌گردد.^[۵] دکسترومتورفان به‌میزان وسیعی در کبد متابولیزه و به متابولیت فعالی به‌نام دکسترورفان تبدیل می‌شود که از طریق کلیه‌ها دفع می‌گردد؛ اما متابولیسم کبدی سودوافدرین ناقص بوده و حدود ۵۵ الی ۷۵ درصد آن به‌صورت تغییر نیافته از راه ادرار دفع می‌گردد.

فارماکودینامیک

دسکترومتورفان مهارگر غیر رقابتی کانال NMDA، آگونیست ضعیف گیرنده سیگما-1 و μ اپیوئیدی، مهارگربازجذب نوراپی‌نفرین و سروتونین، آگونیست گیرنده سروتونینی نوع 1 (5-HT_1B)، آگونیست آلفا ۲ آدرنرژیکی و آگونیست گیرنده نوع ۱ هیستامینی و موسکارینی است، همچنین اتصال استیل‌کولین به گیرنده‌های نیکوتینی را تسهیل می‌کند.^[۶]^[۷] متابولیت اصلی آن (دسکترورفان) توانایی بیشتری در مهار کانال NMDA دارد.

فارماکوکینتیک

بعد از مصرف خوراکی، دارو سریعاً از راه گوارش جذب شده و وارد جریان خون می‌گردد سپس از سد خونی مغزی می‌گذرد و وارد مغز می‌شود. دسکترومتورفان در کبد توسط آنزیم سیتوکروم P450 به دکسترورفان تبدیل می‌شود.

موارد مصرف

این دارو در رفع حالات التهابی دستگاه فوقانی از جمله رینیت آلرژیک، التهاب حاد یا تحتِحاد سینوسها، خروسک، التهاب حاد گوارش میانی والتهاب نای و نای‌ژه و نیز تسکین علامتی سرفه‌هایِ خشکِ ناشی از گلودردِ خفیف و تحریک ناشی از سرماخوردگی، به کار می‌رود.^[۸]

ترکیبات دکسترومتورفان به شکل گسترده‌ای برای جلوگیری از سرفه‌های سرماخوردگی در داروهای ضدسرفه به‌کار می‌رود؛ همچنین موارد دیگری از استفاده این دارو در تسکین درد برای کاربردهای روان‌شناسی نیز پیدا شده‌است. این دارو در ایران به صورت شربت همراه با پسودوافدرین که خاصیت ضد احتقانی دارد با نام دکسترومتورفان-پی نیز تولید می‌گردد.

عوارض جانبی

مصرف دکسترومتورفان می‌تواند موجب بروز عوارض جانبی زیر شود:^{^{[نیازمند منبع]}}

خارش
اسهال
یبوست
حالت تهوع
استفراغ
خواب‌آلودگی
عصبانیت
کاهش هشیاری و گیجی
توهم دیداری
سرگیجه
تاری دید
تعرق
تب
تغییرات فشارخون
تنفس کم‌عمق و یا نامنظم
احتباس ادرار
درد مثانه

منابع

↑ Kukanich, B.; Papich, M. G. (2004). "Plasma profile and pharmacokinetics of dextromethorphan after intravenous and oral administration in healthy dogs". Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics. 27 (5): 337–41. doi:10.1111/j.1365-2885.2004.00608.x. PMID 15500572.
↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Dextromethorphan مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی
↑ http://www.razico.com/fa/science/infodetail.asp?PPK=43 شرکت صنایع پخش رازی
↑ Majeed A, Xiong J, Teopiz KM, Ng J, Ho R, Rosenblat JD, Phan L, Cao B, McIntyre RS (March 2021). "Efficacy of dextromethorphan for the treatment of depression: a systematic review of preclinical and clinical trials". Expert Opinion on Emerging Drugs. 26 (1): 63–74. doi:10.1080/14728214.2021.1898588. PMID 33682569. S2CID 232141396.
↑ http://www.alborzdarouco.com/?type=dynamic&lang=1&id=47 بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine شرکت البرزدارو
↑ Nguyen L, Thomas KL, Lucke-Wold BP, Cavendish JZ, Crowe MS, Matsumoto RR (2016). "Dextromethorphan: An update on its utility for neurological and neuropsychiatric disorders". Pharmacol. Ther. 159: 1–22. doi:10.1016/j.pharmthera.2016.01.016. PMID 26826604.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
↑ Burns JM, Boyer EW (2013). "Antitussives and substance abuse". Subst Abuse Rehabil. 4: 75–82. doi:10.2147/SAR.S36761. PMC 3931656. PMID 24648790.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
↑ http://www.irden.com/drugs/detail.php?ID=39719^{^{[پیوند مرده]}} بنیاد Irden

[1] Kukanich, B.; Papich, M. G. (2004). "Plasma profile and pharmacokinetics of dextromethorphan after intravenous and oral administration in healthy dogs". Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics. 27 (5): 337–41. doi:10.1111/j.1365-2885.2004.00608.x. PMID 15500572.

[2] ttp://en.wikipedia.org/wiki/Dextromethorphan مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی

[3] ttp://www.razico.com/fa/science/infodetail.asp?PPK=43 شرکت صنایع پخش رازی

[4] Majeed A, Xiong J, Teopiz KM, Ng J, Ho R, Rosenblat JD, Phan L, Cao B, McIntyre RS (March 2021). "Efficacy of dextromethorphan for the treatment of depression: a systematic review of preclinical and clinical trials". Expert Opinion on Emerging Drugs. 26 (1): 63–74. doi:10.1080/14728214.2021.1898588. PMID 33682569. S2CID 232141396.

[5] ttp://www.alborzdarouco.com/?type=dynamic&lang=1&id=47 بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine شرکت البرزدارو

[pmid_26826604-6] Nguyen L, Thomas KL, Lucke-Wold BP, Cavendish JZ, Crowe MS, Matsumoto RR (2016). "Dextromethorphan: An update on its utility for neurological and neuropsychiatric disorders". Pharmacol. Ther. 159: 1–22. doi:10.1016/j.pharmthera.2016.01.016. PMID 26826604.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)

[pmid_24648790-7] Burns JM, Boyer EW (2013). "Antitussives and substance abuse". Subst Abuse Rehabil. 4: 75–82. doi:10.2147/SAR.S36761. PMC 3931656. PMID 24648790.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)

[8] ttp://www.irden.com/drugs/detail.php?ID=39719^{^{[پیوند مرده]}} بنیاد Irden

[۲]

[۳]

[۱]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]