سپاه سیدالشهدا
سپاه سیدالشهدا یا سپاه سیدالشهدا استان تهران یگان نظامی زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، که به‌عنوان سپاه دوم استان تهران شناخته می‌شود و کلیه مناطق استان تهران، به جز شهر تهران را پوشش می‌دهد.[۶] این یگان در فروردین‌ماه ۱۳۶۱ در خلال جنگ ایران و عراق تحت عنوان تیپ ۱۰ سیدالشهدا شکل گرفت و نخستین فرمانده آن محسن وزوایی بود.[۷] سپاه سیدالشهدا در سال ۱۳۸۷ در پی اجرای طرح تغییرات ساختاری و تشکیل سپاه‌های استانی، به‌عنوان سپاه دوم استان تهران تأسیس شد. ستاد فرماندهی این سپاه در شهر ری مستقر می‌باشد. در حال حاضر سرتیپ‌دوم پاسدار قربان‌محمد ولی‌زاده فرماندهی سپاه سیدالشهدا را برعهده دارد.[۸]
| سپاه سیدالشهدا | |
|---|---|
 | |
| فعال | ۱۳۸۷[۱] |
| کشور |  ایران |
| وفاداری | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران |
| رسته | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
| گونه | ستاد |
| نقش | فرماندهی و نظارت |
| اندازه | سپاه |
| بخشی از | فرماندهی کل سپاه پاسداران |
| پادگان/ستاد | شهر ری، استان تهران |
| پشتیبان | قرارگاه ثارالله |
| فرماندهان | |
| فرمانده | سرتیپ‌دوم پاسدار قربان‌محمد ولی‌زاده[۲] |
| معاون هماهنگ‌کننده | سرهنگ پاسدار مجید امیر عبداللهیان[۳] |
| فرماندهان برجسته | علی فضلی بهرام حسینی مطلق علی نصیری[۴] سید محمدتقی شاهچراغی[۵] حسن حسن‌زاده احمد ذوالقدر |
تاریخچه ویرایش
پیش‌درآمد این سپاه، تیپ ۱۰ سیدالشهدا بود، که در جریان جنگ ایران و عراق حضور داشت.[۹] تیپ ۱۰ سیدالشهداء که در اوائل فروردین ماه سال ۱۳۶۱ با عنوان تیپ ۲۱۰ سیدالشهدا توسط محسن وزوایی و با حکم داوود کریمی بنیان‌گذاری گردید، به پیشنهاد احمد متوسلیان فرمانده وقت تیپ محمد رسول‌الله و به دلیل ضرورت‌های عملیات بیت‌المقدس، با این تیپ ادغام شد. این دو تیپ ادغام‌شده، عملیات بیت‌المقدس را با موفقیت به انجام رساندند. پس از کشته‌شدن محسن وزوایی در عملیات بیت‌المقدس و اسارت احمد متوسلیان در لبنان، ضرورت تشکیل یک تیپ مستقل رزمی باعث گردید، در شهریور ۱۳۶۱ تیپ ۱۰ سیدالشهدا با استعداد ۴ گردان با نام‌های گردان علی‌اکبر، علی‌اصغر، قمر بنی هاشم و قاسم راه‌اندازی شود و علیرضا موحد دانش، کاظم رستگار و مصطفی نکولعل آزاد نیز مأمور شکل‌دهی ساختار لشکر شده و فرماندهی آن نیز به علیرضا موحد دانش سپرده شد.[۱۰]
ماموریت‌ها ویرایش
لشکر ۱۰ سیدالشهداء در حدود ۴۶ مأموریت آفندی و پدافندی در طول جنگ ایران و عراق انجام داده، که از مهم‌ترین آنها می‌توان به عملیات‌های زیر اشاره نمود:
قرارگاه ویرایش
این سپاه در میدان سپاه کرج مستقر بود و با جدایی کرج از استان تهران، به شهر ری انتقال یافت و هم‌اکنون همه مناطق استان تهران به جز شهر تهران را پوشش می‌دهد و شامل همه پایگاه‌های بسیج در استان تهران (به جز شهر تهران) می‌شود. سپاه دیگر استان تهران، سپاه محمد رسول‌الله است، که مسئولیت امنیتی شهر تهران را برعهده دارد و زیر نظر قرارگاه ثارالله عمل می‌کند.[۱۲]
لشکری مجزا نیز در استان البرز با نام لشکر عملیاتی ۱۰ حضرت سیدالشهدا، در کرج تأسیس و قرارگاهش به شمال حصارکِ کرج، منتقل شد.
فرماندهان ویرایش
در خلال تغییر ساختار سپاه پاسداران و تشکیل سپاه‌های استانی، بهرام حسینی مطلق فرماندهی سپاه استان تهران را برعهده داشت، که با تشکیل سپاه سیدالشهدا، وی در ساختار جدید به‌عنوان نخستین فرمانده این یگان ابقا شد و تا سال ۱۳۹۰ در این جایگاه فعالیت نمود. در آبان‌ماه ۱۳۹۰ سرتیپ‌دوم پاسدار علی نصیری به فرماندهی این سپاه منصوب شد. نصیری نیز تا سال ۱۳۹۶ فرماندهی سپاه سیدالشهدا استان تهران را برعهده داشت. از آذرماه ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۷ سرتیپ‌دوم پاسدار سید محمدتقی شاهچراغی به‌عنوان فرمانده سپاه استان تهران فعالیت می‌کرد. در فاصله سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ نیز سرتیپ‌دوم حسن حسن‌زاده فرمانده این سپاه بود.[۱۳] از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ سرتیپ پاسدار احمد ذوالقدر با حکم حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرماندهی سپاه سیدالشهدا را برعهده داشت.[۱۴] وی مدتی در لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله فعالیت کرد و فرماندهی نواحی مقاومت شمیرانات و مقداد، جانشینی فرمانده سپاه محمد رسول‌الله تهران بزرگ و معاونت هماهنگ‌کننده قرارگاه ثارالله تهران را در کارنامه خود دارد.[۱۵] از دی‌ماه ۱۴۰۲ نیز قربان‌محمد ولی‌زاده فرماندهی این سپاه را برعهده دارد. وی پیش‌تر به‌عنوان جانشین سپاه سیدالشهدا فعالیت می‌کرد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ «دیدار جانشین معاون هماهنگ‌کننده کل سپاه پاسداران با پیشکسوتان لشکر ۱۰ سیدالشهدا». ایسنا. ۲۴ شهریور ۱۳۹۹.
- ↑ «ارتقاء درجه فرمانده سپاه سیدالشهداء استان تهران به درجه سرتیپی». خبرگزاری فارس. ۹ اسفند ۱۴۰۱.
- ↑ «معاون هماهنگ‌کننده سپاه سیدالشهدا خبر داد: بازداشت برخی از منافقان در نا آرامی‌های اخیر». رباط نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۲۱.
- ↑ «سردار نصیری فرمانده سپاه سیدالشهدا شد». مشرق‌نیوز. ۱۷ آبان ۱۳۹۰.
- ↑ «سردار شاهچراغی فرمانده سپاه استان تهران شد». خبرگزاری مهر. ۲۷ آذر ۱۳۹۶.
- ↑ «فرماندهان جدید دو سپاه تهران؛ ارتقا به شرط سرکوب». رادیو فردا. ۱۰ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ «آئین تکریم و معارفه فرمانده سپاه سیدالشهدا تهران برگزار شد». خبرگزاری مهر. ۲ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ «فرمانده سپاه سیدالشهداء استان تهران تغییر کرد». ایرنا. ۲ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ «'کودتای خزنده' در سپاه؛ صداهای جلسه‌ای محرمانه در زمان جنگ». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۹-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۱.
- ↑ «تاریخچه لشکر ۱۰ سیدالشهداء». لشکر10 سیدالشهداء.
- ↑ «فهرست مأموریت‌های آفندی و پدافندی لشکر ۱۰ سیدالشهدا در طول ۸ سال دفاع مقدس». لشکر ۱۰ سیدالشهداء.
- ↑ «فرمانده سپاه سیدالشهدا: مأموریت سپاه مقابله با تهدیدات نرم فرهنگی و مقابله با تهدیدات عمومی داخلی است». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ «تغییر فرمانده سپاه استان تهران». تسنیم.
- ↑ «سردار احمد ذوالقدر فرمانده سپاه سیدالشهداء شد». ایسنا. ۲ آذر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۳.
- ↑ «سردار «احمد ذوالقدر» فرمانده سپاه سیدالشهداء استان تهران شد». defapress.ir. ۲ آذر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۳.