سید محمدعلی قاضی طباطبایی

اولین شهید محراب

سید محمدعلی قاضی طباطبائی (۳۰ مهر ۱۲۹۳ – ۱۰ آبان ۱۳۵۸) معروف به قاضی طباطبائی از مجتهدان و مخالفان پهلوی بود.[نیازمند منبع] او پس از انقلاب ۵۷ به عنوان اولین امام جمعه تبریز منصوب گردید، و بعد از یک سال امامت نماز جمعه، ترور شد.

سید محمدعلی قاضی طباطبایی
زادهٔ۳۰ مهر ۱۲۹۳
درگذشت۱۰ آبان ۱۳۵۸ (۶۵ سال)
تبریز
مدفنمسجد مقبره تبریز
پیشهمجتهد
والدینمیرزا باقر قاضی طباطبائی

وی از نوادگان عبدالوهاب تبریزی که نسب وی هم به حسن مثنی ابن حسن مجتبی می‌رسد.[۱]

تحصیلات

ویرایش

قاضی طباطبایی در ۳۰ مهر ۱۲۹۳ در تبریز و در خانواده‌ای از خاندان عبدالوهاب تبریزی متولد شد.[نیازمند منبع] سرسلسله خاندان قاضی، میرزا محمدتقی قاضی طباطبایی (درگذشت ۱۲۲۰ یا ۱۲۲۲ قمری) است و نسب سید علی قاضی و سید محمدحسین طباطبایی و برادرش سید محمدحسن الهی طباطبایی نیز به او می‌رسد.[۲] تحصیلات مقدماتی را زیر نظر میرزا محمدحسین و میرزا اسدالله گذراند و تحصیلات تکمیلی را از ۱۳۵۹ قمری در قم آغاز کرد و همچنین از سال ۱۳۶۹ قمری به نجف رفت.[۳]

فعالیت‌ها

ویرایش

او در دوران پهلوی از عوامل مؤثر انقلاب ۵۷ در آذربایجان و تظاهرات ۲۹ بهمن تبریز بود.

از آثار معروفی که از وی به جا مانده است می‌توان به کتاب شیعه در اسلام نام برد.

کشته شدن

ویرایش

نماز عید قربان ۱۰ آبان سال ۱۳۵۸ به امامت او اقامه شد. وی پس از اقامهٔ نماز مغرب و عشا در مسجد در راه بازگشت به منزل توسط گروه فرقان ترور شد. در تاریخ ۱۱ آبان همان سال، خمینی در پیامی کشته‌شدن وی را تسلیت گفت.[۴] او در جمهوری اسلامی به عنوان اولین «شهید محراب» شناخته می‌شود.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. باقرزاده ارجمندی، سیداحمد؛سادات عبدالوهابیه، فصل‌نامه متن‌پژوهی پیام بهارستان، دوره ۲، س. ۸، ش. ۲۶، پاییز و زمستان ۱۳۹۴، ص ۲۸۸ و ۲۸۹ و نقیب‌زاده مشایخ طباطبا، سیدحسین‌علی؛ هدیه لآل عبا فی نسب آل طباطبا؛ [چاپ اول]: [تهران]، چاپخانهٔ مجلس، ۱۳۳۱، ص ۱۷ تا ۳۳ و طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نسب‌نامهٔ خاندان طباطبایی (اولاد امیر سراج‌الدین عبدالوهاب)؛ به کوشش و با مقدمهٔ سیدهادی خسروشاهی؛ چاپ اول: قم، مؤسسه بوستان کتاب (زندگی‌نامه و خاطرات: ۵۲، تاریخ: ۳۷۶)، ۱۳۹۱، ص ۲۸ تا ۳۷ و رجائی، سیدمهدی؛ المعقبون من آل أبی‌طالب: أعقاب‌الإمام‌الحسن‌المجتبی علیه‌السلام؛ چاپ اول: قم، مؤسسه‌عاشوراء، ۱۳۸۵ هـ.ش. الجزء الاول؛ ص ۳۳۵ و باقرزاده ارجمندی، سیداحمد؛ مأخذشناسی توصیفی سادات عبدالوهابیه، جستارهای تاریخ اسلام، س۲، ش ۴ (پاییز و زمستان ۱۴۰۱). ص ۶۵ـ۱۰۱.
  2. نادر میرزا، تاریخ تبریز، ص223.
  3. اسلامی، مرکز اسناد انقلاب. «آیت‌الله شهید سید محمدعلی قاضی طباطبایی در آئینه تصاویر». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۰.
  4. «پیام به ملت ایران (شهادت آقای سید محمد علی قاضی طباطبایی)». وبگاه جامع امام خمینی.