شهرستان خدابنده

بزرگترین شهرستان شمال غرب کشور

شهرستان خدابنده یکی از شهرستان‌های استان زنجان ایران است. مرکز این شهرستان، شهر قیدار است. مردم این شهرستان به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.

شهرستان خدابنده
موقعیت در استان
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانزنجان
مرکز شهرستانقیدار
سایر شهرهاسجاس، سهرورد، زرین‌رود، گرماب، نوربهار و کرسف
بخش‌هامرکزی، بزینه‌رود، بخش دوتپه، سجاس‌رود و افشار
سال تأسیس۱۳۴۸ خورشیدی
نام‌های پیشینخدابنده
اداره
فرماندارجواد تاراسی
مردم
جمعیت۱۶۴٬۴۹۳ نفر (۱۳۹۵)
تراکم جمعیت۳۲ نفر بر کیلومتر مربع
مذهبشیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت۵٬۱۵۱ کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا۲٬۰۵۰ متر [۱]
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۱۰٫۳ [۲]
بارش سالانه۴۲۸٫۶ میلی‌متر [۳]
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۲۴
وبگاهفرمانداری خدابنده

شهرستان خدابنده در گذشته به خمسه یا یکی از قطب‌های پنجگانه کشت محصولات کشاورزی مانند گندم و جو شهرت داشته‌است. علاوه براین بسیاری از مردم این شهرستان مشغول تولید محصولات کشاورزی، دامی و لباس هستند و سالانه تعداد فراوانی از این محصولات راهی بازارهای هدف می‌شود.

یکی از مهم‌ترین معضلات شهرستان محرومیت و اشتغال جوانان می‌باشد که متأسفانه به دلیل عدم توجه مسئولان استان زنجان، بسیاری از جوانان را راهی مهاجرت به شهرهای دیگر کشور می‌کند.

موقعیت جغرافیایی

ویرایش

شهرستان خدابنده با وسعتی برابر ۵٬۱۵۱ کیلومتر مربع در جنوب استان زنجان، دومین شهرستان پهناور شمال غرب کشور و یکی از بزرگ‌ترین شهرستان‌های شمال غرب کشور است.[۱] موقعیت جغرافیایی آن بین طول شرقی ۴۸ درجه و ۳۵ دقیقه، و عرض شمالی ۳۶ درجه و ۷ دقیقه قرار دارد.

این شهرستان از شمال تا شمال غربی با شهرستان ایجرود، از شمال شرقی با شهرستان سلطانیه، از شرق با شهرستان‌های ابهر و خرمدره، از سمت شرق با شهرستان آوج استان قزوین، از غرب با شهرستان بیجار استان کردستان و از جنوب با شهرستان‌های رزن و کبودرآهنگ استان همدان همسایه است.

آب و هوا

ویرایش

آب و هوای شهرستان خدابنده معتدل کوهستانی است و با توجه به شرایط خاص کوهستانی، می‌توان آب و هوای آن را اقلیم معتدل کوهستانی نیز به‌شمار آورد.

خصوصیات این آب و هوا، زمستان‌هایی سرد و تابستان‌های معتدل دارد؛ گرمای شدید دره‌ها در تابستان و اعتدال آن‌ها در زمستان و بر عکس سرمای شدید مرتفعات در زمستان و اعتدال آن در تابستان است.

آلودگی هوا در این منطقه با توجه میزان بارش برف و باران متوسط به بالا و نبود شهرک‌های صنعتی‌های مؤثر در آلودگی هوا تقریباً خیلی کم است و از نظر آب و هوا در دسته کاملاً سالم قرار دارد.

تقسیمات کشوری

ویرایش

شهرستان خدابنده در تاریخ ۴ مرداد ۱۳۴۸ در استان زنجان تشکیل شد و مستقل گردید.[۲] این شهرستان ۵ بخش، ۱۱ دهستان و ۷ شهر دارد:

شهرستان خدابنده

ویرایش
بخش مرکز بخش جمعیت بخش ۱۳۹۵ نام دهستان مرکز دهستان جمعیت دهستان ۱۳۹۵ شهر جمعیت شهر ۱۳۹۵
مرکزی قیدار ۷۹٬۰۸۳ نفر خرارود محمودآباد ۱۷٬۳۹۶ نفر قیدار

سهرورد

نوربهار

کرسف

۳۴٬۹۲۱ نفر

۶٬۹۹۱ نفر

۳٬۶۴۴ نفر

۳٬۰۸۳ نفر

کرسف کرسف ۱۲٬۶۶۶ نفر
سهرورد سهرورد ۳۸۲ نفر
بزینه‌رود زرین‌رود ۴۲٬۲۴۹ نفر زرینه‌رود زرین‌رود ۲۷٬۹۷۰ نفر زرین‌رود ۹٬۳۱۴ نفر
بزینه‌رود کهلا ۱۲٬۷۶۵ نفر
سجاس‌رود سجاس ۲۶٬۹۶۵ نفر سجاس‌رود چوزک ۱۴٬۷۰۰ نفر سجاس ۷٬۰۳۷ نفر
آق‌بلاغ آقبلاغ سفلی ۵٬۲۲۸ نفر
دوتپه دوتپه ۱۴٬۸۵۶ نفر توپقره توپقره ۸٬۰۶۲ نفر _
حومه آقچه قیا ۶٬۷۹۴ نفر
افشار گرماب ۱۲٬۴۲۴ نفر شیوانات گرماب ۶٬۷۷۸ نفر گرماب ۳٬۸۲۳ نفر
قشلاقات افشار باش قشلاق ۱٬۸۲۳ نفر

جمعیت‌شناسی

ویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان خدابنده برابر با ۱۶۴٬۴۹۳ نفر بوده‌است.[۳]

زبان و دین:

اکثریت مردم این شهرستان، مسلمان و شیعه هستند و تعداد کمی نیز در سه روستای بخش سجاسرود به آیین اهل حق هستند. مردم خدابنده به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.

منابع

ویرایش
  1. «بحران آب در بزرگ‌ترین شهرستان شمال غرب کشور/ آبفای خدابنده از کوچک‌ترین مسئولیت‌اش سر باز می‌زند». www.ilna.ir. ۱۴۰۱/۰۸/۱۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  2. سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران (۲۰۲۲-۱۱-۱۲). «تاسیس فرمانداری کل در شهرستان زنجان مصوب ۱۳۴۸/۰۵/۰۴». Qavanin.ir.
  3. «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۳۰.