شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی
شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی یکی از نهادها در ایران است که وظیفه نظارت بر مناطق آزاد تجاری-صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی ایران، تصویب مقررات و آیین‌نامه‌ها در این حوزه و ایجاد هماهنگی بین فعالیت‌های این مناطق را بر عهده دارد.
شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی | |
|---|---|
| تاریخچه | |
| بنیادگذاری | ۱۳۶۹ |
| رهبری | |
رئیس | |
دبیر | |
| کرسی‌ها | ۱۶ |
| محل نشست‌ها | |
| تهران، ایران | |
تاریخچه ویرایش
در سال ۱۳۶۹، مصوبه «تأسیس مناطق آزاد تجاری و صنعتی و تشکیل شورای‌عالی مناطق آزاد» به تصویب شورای اقتصاد رسید. براساس این مصوبه، شورایی به ریاست رئیس‌جمهور و متشکل از چند وزیر، رئیس‌کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه تشکیل شد[۱][۲] و عنوان شورا، «شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی» تعیین شد. پس از تصویب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران توسط مجلس در شهریور ۱۳۷۲،[۳] هیئت وزیران طی مصوبه‌ای وظایف و اختیارات خود (ناشی از این قانون) را به این شورا واگذار کرد.[۴]
در سال ۱۳۸۴، قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران تصویب شد.[۵] سپس هیئت وزیران طی مصوبه‌ای در سال ۱۳۸۵، وظایف و اختیارات خود (ناشی از این قانون) را به این شورا واگذار کرد.[۶] آیین‌نامه اجرایی قانون یادشده به تصویب وزیران عضو شورا رسید و نام شورا به «شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی» تغییر یافت.[۷] نام این شورا بین سال‌های ۱۳۹۳–۱۳۸۸، «شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی» بود؛[۸] تا اینکه با تصویب هیئت وزیران در سال ۱۳۹۳، دوباره نام آن به «شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی» تغییر پیدا کرد.[۹]
دبیرخانه ویرایش
دبیرخانهٔ این شورا در تابستان ۱۳۷۱ تشکیل شد[۱۰] و اولین دبیر توسط رئیس‌جمهور منصوب شد. دبیر شورا که اداره دبیرخانهٔ شورا را برعهده دارد، اغلب به‌عنوان «مشاور رئیس‌جمهور در امور مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی» منصوب شده‌است.
این دبیرخانه تا پایان سال ۱۳۹۵ زیرمجموعه نهاد ریاست‌جمهوری بود؛ ولی در سال ۱۳۹۶ طبق تبصره ماده ۲۳ قانون برنامه ششم به وزارت امور اقتصادی و دارایی منتقل شد.[۱۱] بر این اساس، دبیر شورا توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می‌شود.
اعضا ویرایش
اعضای شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی عبارتند از:[۱۲]
- رئیس‌جمهور (رئیس شورا)
- دبیر شورا
- وزیر امور اقتصادی و دارایی
- وزیر صنعت، معدن و تجارت
- وزیر امور خارجه
- وزیر کشور
- وزیر نفت
- وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
- وزیر راه و شهرسازی
- وزیر دادگستری
- وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
- وزیر جهاد کشاورزی
- رئیس‌کل بانک مرکزی
- رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور
- رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
دبیران ویرایش
| وضعیت |
|---|
| سازمان‌های سیاسی |
| ر. | نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | دولت | رئیس‌جمهور | م. | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | مرتضی الویری (زادهٔ ۱۳۲۷) |
.png)
|
۸ شهریور ۱۳۷۱ |
۲۴ تیر ۱۳۷۸ |
پنجم | هاشمی | [۱۳] | |
| ششم | ||||||||
| هفتم | خاتمی | |||||||
| ۲ | حسین نصیری (زادهٔ ۱۳۳۳) |
|
۲۴ تیر ۱۳۷۸ |
۲۹ آذر ۱۳۸۴ |
[۱۴] | |||
| هشتم | ||||||||
| ۳ | حسین صادق عابدین (زادهٔ ؟) |
|
۲۹ آذر ۱۳۸۴ |
۱۶ آبان ۱۳۸۵ |
نهم | احمدی‌نژاد | [۱۵] | |
| ۴ | محمود صلاحی (زادهٔ ۱۳۳۹) |
|
۱۶ آبان ۱۳۸۵ |
۱۶ شهریور ۱۳۸۸ |
[۱۶] | |||
| ۵ | حمید بقایی (زادهٔ ۱۳۴۸) |
|
۱۶ شهریور ۱۳۸۸ |
۶ شهریور ۱۳۹۲ |
دهم | [۱۷] | ||
| ۶ | اکبر ترکان (۱۴۰۰–۱۳۳۱) |
|
۶ شهریور ۱۳۹۲ |
۱۱ شهریور ۱۳۹۶ |
یازدهم | روحانی | [۱۸] | |
| ۷ | مرتضی بانک (زادهٔ ۱۳۳۴) |
|
۱۱ شهریور ۱۳۹۶ |
۱۳ اسفند ۱۳۹۹ |
دوازدهم | [۱۹] | ||
| ۸ | حمیدرضا مؤمنی (زادهٔ ؟) |
|
۱۳ اسفند ۱۳۹۹ |
۱ مهر ۱۴۰۰ |
[۲۰] | |||
| ۹ | سعید محمد (زادهٔ ۱۳۴۷) |
|
۱ مهر ۱۴۰۰ |
۱۹ مهر ۱۴۰۱ |
سیزدهم | رئیسی | [۲۱] | |
| – | نصرالله ابراهیمی (زادهٔ ؟)سرپرست |
|
۱۹ مهر ۱۴۰۱ |
۱۴ آبان ۱۴۰۱ |
[۲۲] | |||
| ۱۰ | حجت‌الله عبدالملکی (زادهٔ ۱۳۶۰) |
|
۱۴ آبان ۱۴۰۱ |
متصدی | [۲۳] | |||
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ «تأسیس مناطق آزاد تجاری و صنعتی و تشکیل شورای‌عالی مناطق آزاد». سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران. ۱ مرداد ۱۳۶۹.
- ↑ «مناطق آزاد چرا به جای صادرات، واردکننده شده‌اند». خبرگزاری مهر.
- ↑ «قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۷ شهریور ۱۳۷۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳ اکتبر ۲۰۲۲.
- ↑ «تفویض وظایف و اختیارات هیئت وزیران مذکور در قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران به کمیسیونی با ریاست رئیس‌جمهور و متشکل از چند وزیر و دبیر شورای مناطق آزاد تجاری-صنعتی». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۳۱ شهریور ۱۳۷۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳ اکتبر ۲۰۲۲.
- ↑ «قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۵ آذر ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ اکتبر ۲۰۲۲.
- ↑ «اصلاح تصویب‌نامه تشکیل شورایی به‌منظور ایجاد هماهنگی در بین سازمان‌های مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران». سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران. ۳ اردیبهشت ۱۳۸۵.
- ↑ «آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران». سامانه ملی قوانین و مقررات. ۱ خرداد ۱۳۸۵.
- ↑ «با تصویب هیئت وزیران و به ریاست رئیس دفتر رئیس‌جمهور؛ شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی تشکیل می‌شود». ایسنا. ۱۲ آبان ۱۳۸۸.
- ↑ «اصلاح تصویب‌نامه موضوع تشکیل شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۴ خرداد ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳ اکتبر ۲۰۲۲.
- ↑ افتخار جهرمی، گودرز؛ رضوانی، ابراهیم (تابستان ۱۳۹۵). «الگوی خصوصی‌سازی ساختار اداره مناطق آزاد تجاری». فصل‌نامه مطالعات مدیریت راهبردی. ۷ (۲۶): ۲۵۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۲.
- ↑ «قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰–۱۳۹۶)». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۶ فروردین ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳ اکتبر ۲۰۲۲.
- ↑ «تصویب‌نامه در خصوص تشکیل شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی». سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران. ۳ شهریور ۱۳۹۲.
- ↑ «سه حکم انتصاب توسط رئیس‌جمهور». ایرنا. ۸ شهریور ۱۳۷۱.
- ↑ «انتصاب دبیرکل شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی از سوی رئیس‌جمهور». ایرنا. ۲۴ تیر ۱۳۷۸.
- ↑ «دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد منصوب شد». ایسنا. ۲۹ آذر ۱۳۸۴.
- ↑ «دبیر جدید شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی منصوب شد». ایسنا. ۱۶ آبان ۱۳۸۵.
- ↑ «طی حکمی از سوی رئیس‌جمهور انجام شد؛ انتصاب حمید بقایی به سمت سرپرستی دبیرخانه شورای مناطق آزاد». ایسنا. ۱۶ شهریور ۱۳۸۸.
- ↑ «ترکان، سرپرست سازمان فضایی و دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد شد». ایسنا. ۶ شهریور ۱۳۹۲.
- ↑ «بانک دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد شد + حکم». ایسنا. ۱۲ شهریور ۱۳۹۲.
- ↑ «دبیر جدید شورای‌عالی مناطق آزاد منصوب شد». ایسنا. ۱۳ اسفند ۱۳۹۹.
- ↑ «سعید محمد دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد شد». ایسنا. ۱ مهر ۱۴۰۰.
- ↑ «تغییر در دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد/ ابراهیمی جایگزین محمد شد». خبرگزاری مهر. ۱۹ مهر ۱۴۰۱.
- ↑ حسینی‌پور، فرزانه (۱۴ آبان ۱۴۰۱). «عبدالملکی دبیر شورای عالی مناطق آزاد شد». ایسنا.