لردگان

لُردِگان یکی از شهرستان استان چهارمحال و بختیاری است. این شهر مرکز شهرستان لردگان بوده و در بخش مرکزی این شهرستان واقع شده‌است.

لردگان
کشور	ایران
استان	چهارمحال بختیاری
شهرستان	لردگان
بخش	مرکزی
نام(های) پیشین	لردجان - لوردغان_ لاردلان
سال شهرشدن	۱۳۵۵
مردم
جمعیت	۴۰٬۵۲۸ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
مساحت	۱۹۰۰ کیلومتر مربع
ارتفاع	۱۵۵۶ متر
اطلاعات شهری
شهردار	شهریار بامیری
ره‌آورد	قالی بختیاری، کباب بختیاری کشک و روغن و کره حیوانی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۳۸۳
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ۸۱ س
لردگان روی نقشه ایران ۳۱٫۵۰۹۷°شمالی ۵۰٫۸۲۸۳°شرقی / 31.5097; 50.8283

مردمان لردگان اکثرا از طایفه جانکی سردسیر، باب بهداروند (بختیاروند) از لرهای بختیاری هستند و این شهر سکونتگاه اصلی این طایفه بوده است. از دیگر طوایف بختیاری نیز در این شهرستان ساکن هستند. شهر لردگان مرکز شهرستان لردگان با هزار و هفتصد متر ارتفاع از سطح دریا در ۱۶۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری، قرار گرفته‌است.

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی

شهر لردگان در دشت نسبتاً مسطحی در میان رشته کوه زاگرس قرار دارد و با قله‌هایی همانند ریگ و آس جم احاطه می‌شود. در اطراف این شهر جنگل های انبوه بلوط ایرانی موجود است. هم چنین درختانی چون زالزالک، پسته وحشی یا در گویش محلی بَن و... در این ناحیه یافت می شوند. شایان ذکر است که این شهرستان از نظر گیاهان دارویی، یکی از غنی ترین مناطق کشور می باشد.

از نظر جانوری نیز این شهرستان بسیار غنی میباشد. از کبک (به گویش محلی کَوگ) و تیهو گرفته تا پازن و کل و بز، خرس و گرگ و شغال و بسیاری گونه های دیگر در این شهرستان وجود دارند. به گفته افراد محلی در گذشته در کوههای این منطقه نظیر کوه ریگ پلنگ نیز وجود داشته است.

متاسفانه در سالهای اخیر شرایط اقلیمی، کم آبی، احداث سدهای فراوان در اطراف شهرستان نظیر (کارون و خرسان)، چرای دام ها، تخریب جنگل برای کشاورزی، تولید ذغال بلوط و عواملی از این دست باعث شده تا پوشش گیاهی و جانوری منطقه به سرعت رو به نابودی برود.

آب و هوا

اقلیم لردگان نیمه مرطوب گرم با زمستانهای نیمه سرد است.

مردم‌شناسی

زبان

مردم لردگان به زبان لری و با گویش بختیاری سخن می‌گویند.

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۴۰٬۵۲۸ نفر (در ۱۰٬۴۸۲ خانوار) بوده‌است. در استان چهارمحال و بختیاری پس از شهرکرد، شهر لردگان دارای بالاترین رشد جمعیتی شهرهای استان است به‌طوری‌که از روستایی کوچک با ۹۵۱ نفر جمعیت در سال ۱۳۳۵ به سومین شهر پرجمعیت استان با ۴۰۵۲۸ نفر در سال ۱۳۹۵ رسیده‌است.

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۳۳۵	۹۵۱	—
۱۳۴۵	۱٬۶۸۵	+۷۷٫۲٪
۱۳۵۵	۵٬۵۱۲	+۲۲۷٫۱٪
۱۳۶۵	۸٬۳۳۱	+۵۱٫۱٪
۱۳۷۵	۱۶٬۹۴۰	+۱۰۳٫۳٪
۱۳۸۵	۲۲٬۷۲۸	+۳۴٫۲٪
۱۳۹۰	۳۵٬۲۷۶	+۵۵٫۲٪
۱۳۹۵	۴۰٬۵۲۸	+۱۴٫۹٪

گردشگری

چشمه برم

• چشمه بَرْم: جوشش چشمه برم در مرکز شهر لردگان گردشگاه با همین نام را به وجود آورده‌است. این چشمه علاوه بر تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی یکی از سرشاخه‌های کارون به‌شمار می‌آید.
• آتشگاه لردگان: آبشار آتشگاه در ۱۹۰ کیلومتری شهرکرد و ۴۰ کیلومتری شهر لردگان، در دره ای به طول دو کیلومتر قرار گرفته و لقب طولانی‌ترین آبشار ایران را به خود اختصاص داده‌است.

این آبشار که به آبشار مینیاتوری هم شهرت دارد، یکی از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری استان چهار محال و بختیاری به‌شمار می‌رود. این آبشار یکی از سرچشمه‌های رود کارون به نام رود خرسان بر روی پستی بلندی‌ها به وجود آمده‌است. این رود از ارتفاعات برف گیر دنا و زاگرس مرکزی در جنوب استان اصفهان و شمال کهگیلویه و بویر احمد سرچشمه می‌گیرد و در نهایت در دریاچه سد کارون ۳ خوزستان آرام می‌شود. مسیر این آبشار از محل چشمه تا اتصال به رودخانه خرسان را انواع درختان و گیاهان جنگلی فرا گرفته‌است. آتشگاه به دره‌ای می‌ریزد که با پستی و بلندی‌های خود، آبشارهای کوچک متعددی را ایجاد می‌کند.

• سد کارون۴: این سد بلندترین سد ایران است که درفاصله 40 کیلومتری لردگان واقع شده است.

ره‌آورد

بخش عمده بازار لردگان را لباس زنانه بختیاری تشکیل داده است. از سوغات محلی این شهرستان می‌توان به قالی بختیاری، گلیم، لباس‌های محلی زنانه و مردانه، چنته، نقارا-بنه یا پسته وحشی، انواع لبنیات، گیاهان دارویی و برنج محلی چَمپِه لردگان اشاره کرد.

جستارهای وابسته

• پرونده آلودگی به ایدز در لردگان

منابع

• تاریخ بختیاری، عبدالعلی خسروی، ۱۳۷۸
• بلندا و جایگاه
• «نتایج سرشماری ۱۳۹۰». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۱ آبان ۱۳۹۲. الگو:سرشماری ۱۳۹۰ را ببینید.