مرتضی جاویدی

مرتضی جاویدی معروف به اشلو (۲۲ اسفند ۱۳۳۷ – ۷ بهمن ۱۳۶۵) نظامی ایرانی بود، که در جنگ ایران و عراق به عنوان فرمانده گردان فجر لشکر ۳۳ المهدی سپاه پاسداران فعالیت می‌کرد که در عملیات کربلای ۵ کشته شد. وی در عملیات‌های بیت‌المقدس، فتح المبین، رمضان، کربلای ۴ و کربلای ۵ حضور داشته‌است. جاویدی پیش از جنگ ایران و عراق در جبهه غرب و کردستان به مبارزه با گروهک‌ها پرداخته‌است. او در سال ۱۳۹۷ به عنوان شهید شاخص راهیان نور شناخته شد.

اشلو سردار تنگه اُحُد مرتضی جاویدی
مرتضی جاویدی
زاده	۲۲ تیر ۱۳۳۷ جلیان، فسا، فارس، ایران
درگذشته	۷ بهمن ۱۳۶۵ (۲۸ سال) شلمچه، خوزستان، ایران
مدفن	گلزار شهدای جلیان
یگان	سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
فرماندهی	گردان فجر لشکر ۳۳ المهدی
جنگ‌ها و عملیات‌ها	جنگ ایران و عراق فتح‌المبین بیت‌المقدس رمضان کربلای۴ کربلای ۵

زندگی‌نامه

مرتضی جاویدی، در روستای جلیان شهرستان فسا متولد شد. در سال ۱۳۵۶ دیپلم تجربی گرفت. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به سپاه پاسداران پیوست. جاویدی مدتی در جبهه غرب ایران در کردستان، به مبارزه با گروهک‌ها گذراند و با شروع جنگ ایران و عراق به این جنگ ملحق شد.

القاب

اشلو معروف‌ترین لقب مرتضی جاویدی است و دلیل گذاشتن این لقب برای او این است که با لباس عراقی‌ها پیش خودشان می‌رفت و با آنان هم غذا می‌شد. (اشلونک به معنای حالت چطوره؟) او به سنگرهای عراقی‌ها می‌رفت و با آنها صحبت می‌کرد، بعدها عراقی‌ها پی می‌بردند که او ایرانی است و برای جاسوسی به سنگر آنها آمده‌است و برای سر مرتضی جاویدی جایزه می‌گذاشتند.

در عملیات والفجر در حالی که پادگان حاج عمران توسط نظامیان ایرانی به اشغال درآمده بود، گردان فجر تحت محاصرهٔ نیروهای نظامی عراق در می‌آید و حدود ۵ روز این محاصره طول می‌کشد. در روز پنجم، برخی فرماندهان از جمله محسن رضایی و صیاد شیرازی به جاویدی که فرماندهی عملیات را عهده‌دار بوده‌است دستور عقب‌نشینی می‌دهند اما وی امتناع کرده و می‌گوید: «نمی‌گذارم اُحُدی دیگر تکرار شود». به همین دلیل بعدها او را سردار تنگه احد نامیدند.

هم‌رزمان جاویدی او را با عنوان عمو مرتضی نیز صدا می‌کردند. لقب دیگر او گره گشای جنگ است.

نجات قاسم سلیمانی

در عملیات کربلای ۵، هنگامی که قاسم سلیمانی فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله در محاصرهٔ دشمن گیر می‌کند، بنا به تصمیم سردار اسدی فرمانده لشکر المهدی، مرتضی جاویدی فرمانده گردان فجر لشکر المهدی، به کمک وی می‌شتابد و قاسم سلیمانی را نجات می‌دهد.

دیدار با سید روح‌الله خمینی

بعد از پیروزی ایرانی‌ها در عملیات والفجر ۲ تعدادی از نظامیان ایرانی که در عملیات شرکت داشتند، در حسینیه جماران با سید روح‌الله خمینی دیدار کردند. به نقل از صیاد شیرازی، در این دیدار خمینی برای نخستین بار یکی از نظامیان را بوسید و این بوسه بر پیشانی مرتضی جاویدی بود.

فیلم‌شناسی

فیلم سینمایی اشلو به کارگردانی صادق پروین آشتیانی و با بازیگری کورش سلیمانی، سعید داخ و سینا کرمی بر اساس زندگی مرتضی جاویدی ساخته شده‌است.

کتاب‌شناسی

کتاب تپه جاویدی و راز اشلو به نویسندگی اکبر صحرایی در ۵۲۰ صفحه، بر اساس زندگی مرتضی جاویدی تألیف شده‌است. این کتاب در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات ملک اعظم به نشر رسیده‌است.

جستارهای وابسته

• قاسم سلیمانی
• علی صیاد شیرازی