مرتضی جاویدی

سردار مرتضی جاویدی

مرتضی جاویدی معروف به اشلو (۲۲ تیر ۱۳۳۷ – ۷ بهمن ۱۳۶۵)[۱] نظامی ایرانی بود، که در جنگ ایران و عراق به عنوان فرمانده گردان فجر لشکر ۳۳ المهدی سپاه پاسداران فعالیت می‌کرد که در عملیات کربلای ۵ کشته شد.[۱] وی در عملیات‌های بیت‌المقدس، فتح المبین، رمضان، والفجر ۱ و ۲ و ۸، خیبر، بدر و کربلای ۴ و کربلای ۵،حضور داشته‌است.[۱][۲][۳] جاویدی پیش از جنگ ایران و عراق در منطقه غرب کشور و کردستان به مبارزه با گروهک‌ها پرداخته‌است.[۴] او در سال ۱۳۹۷ به عنوان شهید شاخص راهیان نور شناخته شد.[۵][۶]

اشلو
سردار تنگه اُحُد

مرتضی جاویدی
مرتضی جاویدی
زاده۲۲ تیر ۱۳۳۷
جلیان، فسا، فارس، ایران
درگذشته۷ بهمن ۱۳۶۵ (۲۸ سال)

شلمچه، خوزستان، ایران
مدفن
گلزار شهدای جلیان
یگانسپاه پاسداران انقلاب اسلامی
فرماندهیگردان فجر لشکر ۳۳ المهدی
جنگ‌ها و عملیات‌هاجنگ ایران و عراق
فتح‌المبین
بیت‌المقدس
رمضان
کربلای۴
کربلای ۵

زندگی‌نامه ویرایش

مرتضی جاویدی، در روستای جلیان شهرستان فسا متولد شد. در سال ۱۳۵۶ دیپلم تجربی گرفت. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به سپاه پاسداران پیوست. جاویدی مدتی در جبهه غرب ایران در کردستان، به مبارزه با گروهک‌ها گذراند و با شروع جنگ ایران و عراق به این جنگ ملحق شد.[۷]

القاب ویرایش

اشلو معروف‌ترین لقب مرتضی جاویدی است و دلیل گذاشتن این لقب برای او این است که با لباس عراقی‌ها پیش خودشان می‌رفت و با آنان هم غذا می‌شد. (اشلونک به معنای: حالت چطوره؟) او به سنگرهای عراقی‌ها می‌رفت و با آنها صحبت می‌کرد، بعدها عراقی‌ها پی می‌بردند که او ایرانی است و برای جاسوسی به سنگر آنها آمده‌است و برای سر مرتضی جاویدی جایزه می‌گذاشتند.[۸] در عملیات والفجر ۲ در حالی که پادگان حاج عمران توسط نظامیان ایرانی به اشغال درآمده بود، گردان فجر تحت محاصرهٔ نیروهای نظامی عراق در می‌آید و حدود ۵ روز این محاصره طول می‌کشد. در روز پنجم، برخی فرماندهان از جمله محسن رضایی و صیاد شیرازی به جاویدی که فرماندهی عملیات را عهده‌دار بوده‌است؛ دستور عقب‌نشینی می‌دهند. اما وی امتناع کرده و می‌گوید: «نمی‌گذارم اُحُدی دیگر تکرار شود». به همین دلیل بعدها او را «سردار تنگه احد» نامیدند.[۹] هم‌رزمان جاویدی او را با عنوان «عمو مرتضی» نیز صدا می‌کردند.[۴] لقب دیگر او «گره گشای جنگ» بوده‌است.[۱۰]

نجات قاسم سلیمانی ویرایش

در عملیات کربلای ۵، هنگامی که قاسم سلیمانی فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله در محاصرهٔ دشمن گیر می‌کند، بنا به تصمیم سردار اسدی فرمانده لشکر المهدی، مرتضی جاویدی فرمانده گردان فجر لشکر المهدی، به کمک وی می‌شتابد و قاسم سلیمانی را نجات می‌دهد.[۱۱]

دیدار با سید روح‌الله خمینی ویرایش

بعد از پیروزی ایرانی‌ها در عملیات والفجر ۲ تعدادی از نظامیان ایرانی که در عملیات شرکت داشتند، در حسینیه جماران با سید روح‌الله خمینی دیدار کردند. به نقل از صیاد شیرازی، در این دیدار خمینی برای نخستین بار یکی از نظامیان را بوسید و این بوسه بر پیشانی مرتضی جاویدی بود.[۱۲]

فیلم‌شناسی ویرایش

به گزارش خبرگزاری مهر، فیلم سینمایی اشلو به کارگردانی صادق پروین آشتیانی و با بازیگری کورش سلیمانی، سعید داخ و سینا کرمی بر اساس زندگی مرتضی جاویدی ساخته شده‌است.[۱۳][۱۴]

کتاب‌شناسی ویرایش

کتاب «تپه جاویدی و راز اشلو» به نویسندگی اکبر صحرایی در ۵۲۰ صفحه، بر اساس زندگی مرتضی جاویدی تألیف شده‌است. این کتاب در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات ملک اعظم به نشر رسیده‌است.[۱۵][۱۶] اکبر صحرایی کتاب دیگری با موضوع زندگی او به شیوه رمان به رشته تحریر درآورده است که با عنوان «عمو مرتضی» و توسط انتشارات بنیاد منتشر شده‌است.[۱۷][۱۸]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ http://fars.navideshahed.com/fa/news/420275/مروری-بر-زندگی-نامه-سردار-تنگه-اٌحد-شهید-مرتضی-جاویدی
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۲۱.
  3. «شهیدی که حاج قاسم را از محاصره نجات داد». ایسنا. ۲۰۲۰-۱۲-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۳.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی فسا - سیره شهید مرتضی جاویدی». fasa.nahad.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۵.[پیوند مرده]
  5. «برگزاری همایش ملی بزرگداشت شهید شاخص راهیان نور کشور «مرتضی جاویدی»». defapress.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۵.
  6. «یادواره شهید مرتضی جاویدی، شهید شاخص راهیان نور در سال 97». navideshahed.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۵.
  7. «خاطره ای از شهید مرتضی جاویدی». goums.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۵.[پیوند مرده]
  8. «شهیدی که حاج قاسم را از محاصره نجات داد». ایسنا. ۲۰۲۰-۱۲-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۳.
  9. نوری، سید حبیب. «مروری بر زندگی‌نامه سردار تنگه اٌحد شهید مرتضی جاویدی». www.tebyan-fars.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۵.
  10. «سردار شهید مرتضی جاویدی». fars.irib.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۵.[پیوند مرده]
  11. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۲۰.
  12. «امام پیشانی رزمنده را بوسیدند». www.imam-khomeini.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۵.
  13. «کارگردان تله فیلم اشلو». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۳.
  14. «سلیمانی در "اشلو" مقابل دوربین می‌رود». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۹-۱۲-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۳.
  15. ««تپه جاویدی و راز اشلو» کتابی دفاع مقدسی که توصیه م». خبرگزاری شبستان. ۲۰۱۷-۰۷-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۵.
  16. YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | (۱۳۹۴). «تپه‌ جاویدی و راز اشلو؛ پیشنهاد نوروزی "عاکف" برای شما». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۳.
  17. «رمان «عمو مرتضی» با قلم اکبر صحرایی منتشر شد». ایسنا. ۲۰۱۰-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۳.
  18. «رمان عمو مرتضی چاپ و منتشر شد». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۳.