منیزیم سولفات

منیزیم سولفات (به انگلیسی: Magnesium sulfate) موسوم به نمک حمام و نمک اِپسوم Epsom salt با فرمول شیمیایی MgSO_۴

منیزیم سولفات
Anhydrous magnesium sulfate
Epsomite (heptahydrate)
نام‌گذاری آیوپاک سولفات منیزیم
دیگر نام‌ها Epsom salt Bitter salts
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۷۴۸۷-۸۸-۹ Y, ۱۴۱۶۸-۷۳-۱ (monohydrate), ۲۴۳۷۸-۳۱-۲ (tetrahydrate), ۱۵۵۵۳-۲۱-۶ (pentahydrate), ۱۳۷۷۸-۹۷-۷ (hexahydrate), ۱۰۰۳۴-۹۹-۸ (heptahydrate)
پاب‌کم	۲۴۰۸۳
کم‌اسپایدر	۲۲۵۱۵ Y
UNII	ML30MJ2U7I Y
دراگ‌بانک	DB00653
ChEBI	CHEBI:32599 Y
ChEMBL	CHEMBL۱۲۰۰۴۵۶ N
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	OM4500000
کد اِی‌تی‌سی	A06AD04,A12CC02 (WHO)‎ B05XA05 (WHO)‎ D11AX05 (WHO)‎ V04CC02 (WHO)‎
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES [Mg+2].[O-]S([O-])(=O)=O
InChI InChI=1S/Mg.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2 Y Key: CSNNHWWHGAXBCP-UHFFFAOYSA-L Y InChI=1/Mg.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2 Key: CSNNHWWHGAXBCP-NUQVWONBAQ
خصوصیات
فرمول مولکولی	MgSO4
جرم مولی	120.366 g/mol (anhydrous) 246.47 g/mol (heptahydrate)
شکل ظاهری	white crystalline solid
چگالی	2.66 g/cm3 (anhydrous) 2.445 g/cm3 (monohydrate) 1.68 g/cm3 (heptahydrate) 1.512 g/cm3 (11-hydrate)
دمای ذوب	1124 °C (anhydrous, decomp) 200 °C (monohydrate, decomp) 150 °C (heptahydrate, decomp) 2 °C (11-hydrate, decomp)
انحلال‌پذیری در آب	anhydrous 269 g/L (0 °C) 255 g/L (20 °C) heptahydrate 710 g/L (20 °C)
انحلال‌پذیری	0.116 g/L (18 °C اتر) slightly soluble in الکل گلیسیرین insoluble in استون
ضریب شکست (nD)	1.523 (monohydrate) 1.433 (heptahydrate)
ساختار
ساختار بلوری	دستگاه بلوری مونوکلینیک (hydrate)
خطرات
MSDS	External MSDS
شاخص ئی‌یو	Not listed
ترکیبات مرتبط
دیگر کاتیون‌ها	سولفات برلیوم کلسیم سولفات سولفات استرانسیم باریوم سولفات
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

رده درمانی: املاح

اشکال دارویی: آمپول و شربت

موارد مصرف در پزشکی

سولفات منیزیم تزریقی جهت پیشگیری از تشنج در پره اکلامپسی، زایمان زودرس و به ندرت در درمان آریتمی‌ های قلبی مصرف می‌شود. به صورت تزریقی و خوراکی نیز در درمان هیپومنیزیمی استفاده شده‌است. به عنوان گشادکننده برونش نیز مطرح است. محلول خوراکی آن مسهل اسموتیک رایجی است.

موارد مصرف در کشاورزی

به عنوان کود شیمیایی در خاکهایی که کمبود منیزیم دارند استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر سلولی

۱- مهار آزادسازی استیل کولین در محل اتصال عصب – عضله

۲- مهار داخل شدن Ca به سلول‌های میومتر (اثر مستقیم)

۳- مانع وارد شدن Ca به درون سلول در اثر افزایش منیزیم درون سلولی که این اثر وابسته به دوز است و در غلظت meq ۱۰-۸ روی می‌دهد.

۴- اثر ضد تشنج در اثر بلوک نورونی Ca از طریق کانال گلوتامات است (این کانال‌ها تنها در CNS وجود دارند) و اثر ضد تشنجی روی کورتکس مغز است. اثر ضدتشنجی بدون ایجاد دپرسیون CNS در مادر و جنین است.

5- منیزیم آنتاگونیست گیرنده NMDA و مسدود کننده کانال کلسیم می‌باشد و در بی‌دردی نقش دارد.

سایر موارد مصرف

استفاده در ترکیب مواد دود زا

استفاده در وان حمام و اسپا به عنوان ماده ریلکس کننده عضلات و اسکراب لایه بردار

عوارض جانبی

از بین رفتن رفلکس‌های تاندونی عمقی – دپرسیون تنفسی – تهوع و استفراغ – گرگرفتگی – احساس تشنگی – هیپوتانسیون – خواب آلودگی – گیجی – ضعف عضلانی – برادی کاردی – کما. هنگامی که سطوح پلاسمایی به بالاتر از حد درمانی برسد ابتدا رفلکس‌های پاتلار از بین می‌روند. این امر نشان‌دهنده مسمومیت قریب‌الوقوع با منیزیم است. در غلظت ۱۲meq< فلج تنفسی رخ می‌دهد.

درمان دپرسیون تنفسی ۱gr گلوکونات کلسیم داخل رگی همراه با قطع سولفات منیزیم است باید دانست که اثر گلوکونات کلسیم کوتاه مدت است و ممکن است به دوزهای مکرر نیاز پیدا کنیم و انتوباسیون تراکئال و تهویه مکانیکی در دپرسیون شدید انجام می‌شود. دپرسیون تنفسی نوزاد نیز ممکن است.

جستارهای وابسته

پره‌اکلامپسی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷