بازدارنده منوآمین اکسیداز

بازدارنده‌های منوآمین اکسیدازیا مهارکننده‌های منوآمین اکسیداز با نام اختصاری MAOI دسته‌ای از داروهای ضدافسردگی هستند. این داروها به‌دلیل عوارض جانبی و تداخل‌های دارویی خطرناک‌شان کمتر تجویز می‌شوند اما در درمان افسردگی بسیار مؤثرند.

نمودار روبانی منوآمین اکسیداز A انسان همانگونه که به غشای خارجی میتوکندری متصل می‌شود
نمودار روبانی منوآمین اکسیداز B انسان

MAOIها معمولاً به عنوان داروهای خط دوم برای افرادی که با دیگر داروهای ضدافسردگی (از جمله ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین) بهبود نیافته‌اند، به‌ویژه مبتلایان به افسردگی‌های غیرعادی (آتیپیک) و شدید تجویز می‌شوند. این داروها در درمان اختلال هراس، فوبیای اجتماعی، بیماری پارکینسون، جلوگیری از حمله‌های میگرن و ترک سیگار نیز مؤثرند.

انواع جدیدتر این داروها از جمله سلژیلین و موکلوبومید عوارض و خطر کمتری دارند اما به‌اندازه داروهای قدیمی مؤثر نیستند.

سازوکار

ویرایش

این داروها با مهار کردن مونوآمین اکسیداز آنزیمی که انتقال‌دهنده‌های عصبی را تخریب می‌کند، سطح سروتونین، اپی‌نفرین، دوپامین و منوآمین‌های دیگر را در مغز بالا می‌برند. از آن‌جایی که کاهش سطح این مواد یکی از عوامل افسردگی شمرده می‌شود، افزایش عملکرد آن‌ها به کنترل افسردگی و برخی مشکلات روانی دیگر می‌انجامد.[۱]

انواع

ویرایش

MAOIها را بر اساس برگشت‌پذیر بودن مهار آنزیم یا غیرقابل برگشت بودن مهار می‌توان تقسیم کرد، یا بر اساس اختصاصی یا غیراختصاصی بودن و مهار MAO-A یا مهار MAO-B تقسیم کرد. مهارکننده غیرقابل برگشت غیراختصاصی مانند فنلزین و ایزوکاربوکسازید، مهارکننده قابل برگشت اختصاصی MAO-A مانند موکلوبومید، قابل برگشت اختصاصی MAO-B مانند سلژیلین

آسیب‌ها

ویرایش

مصرف مواد غذایی که دارای تیرامین (نوعی اسیدآمینه) هستند به همراه این داروها سبب بالارفتن فشار خون می‌شود زیرا تیرامین سبب آزاد شدن ذخایر مونوآمینی مانند دوپامین، نوراپی نفرین و اپی نفرین می‌شود. تعدادی از مهم‌ترین غذاهایی که درصد بالایی تیرامین دارند: پنیر، برخی مشروبات الکلی مانند آبجو، پوست موز، خمیر لوبیا و سویا، ماهی، جگر، سوسیس، گوشت نمک‌سود، جینسینگ، میگو و مکمل‌های پروتئینی هستند.[۲]

تداخل دارویی

ویرایش

سمپاتومیمتیک‌ها، سه‌حلقه‌ای‌ها، گوانتیدین، رزرپین، آنتی‌کولینرژیک‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، باربیتورات‌ها، الکل، تریاک و شبه‌تریاک‌ها، اکستازی، دکسترومتورفان، لِودوپا مهم‌ترین داروهایی هستند که مصرف همزمان آن‌ها با MAOIها خطرناک است.

مصرف همزمان اِس‌اِس‌آرآی‌ها با مهارکننده‌های منوآمین اکسیداز (MAOIs) خطرناک است و ممکن است سبب بروز سندرم سروتونین حاد شود. توصیه می‌شود که حداقل ۲ هفته بین مصرف آخرین دوز MAOI و شروع داروهای SSRI فاصله باشد.

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. Jase Donaldson (۲۶ آوریل ۲۰۰۶). «Monoamine Oxidase Inhibitor (MAOI) Information Page». Insight Journal. National Center for Health and Wellness. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۰۸.
  2. Stephen R. Saklad (۲۸ نوامبر ۱۹۹۴). «What foods you should avoid on MAOIs». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژانویه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۰۸.

پیوند به بیرون

ویرایش