مونوآمین اکسیداز A
مونوآمین اکسیداز A یا MOA-A (انگلیسی: Monoamine oxidase A) نام یک آنزیم است که در انسان توسط ژن «MAOA» کُدگذاری می‌شود.[۵][۶] این ژن، یکی از دو خانوادهٔ ژنیِ مجاورِ هم است که آنزیم‌های میتوکندریالی را می‌سازند که کارشان، کاتالیزِ فرایندِ دِآمیناسیونِ اکسیداتیو آمین‌های بدن نظیر دوپامین، نوراپی‌نفرین و سروتونین است.
جهش در این ژن سبب بروز سندرم برونر می‌شود. این ژن همچنین، با تعدادی دیگر اختلالات روانپزشکی در انسان، از جمله رفتار ضد اجتماعی در ارتباط است. تاکنون چندین ایزوفرم گوناگون از این آنزیم که در اثرِ «پیرایش دگرسان» حاصل می‌شود، شناسایی شده‌است.[۷]
اهمیت بالینی
ویرایشسرطان
ویرایشژن MAO-A یک آمین اکسیداز می‌سازد که نقش آن در سرطان‌زایی مشخص شده‌است. مثلاً کلانژیوکارسینوما، بیان ژنی MAO-A را سرکوب می‌کند و بیمارانی که بیان ژنی MAO-A در آنها بیشتر باشد، تهاجم و متاستاز کمتر و پیش‌آگهی و بقای بهتری دارند.[۸]
بیماری‌های قلب و عروق
ویرایشفعالیت این ژن با آپوپتوز و آسیب قلبی در جریانِ فرایند «ایسکمی-ری‌پرفیوژن» مرتبط است.[۹]
اختلالات رفتاری و اعصاب
ویرایشمابین فعالیت ژن MAO-A و اوتیسم رابطه‌ای وجود دارد.[۱۰] فقدان آنزیم حاصل از این ژن سبب بروز سندرم برونر می‌شود.[۷] سایر اختلالات مرتبط با این ژن عبارتند از: بیماری آلزایمر، پرخاشگری، اختلال ترس، اختلال دوقطبی، اختلال افسردگی اساسی و اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی.[۹]
افسردگی
ویرایشسطح این آنزیم در جریانِ اختلال افسردگی اساسی، آنگونه که در تصویربرداری‌های مغز با پـِت اسکن مشخص شده‌است، به‌طور میانگین در حدود ۳۴٪ افزایش می‌یابد.[۱۱]
رفتار ضد اجتماعی
ویرایشرابطهای میانِ نسخهٔ 3R این ژن با برخی انواع رفتارهای ضد اجتماعی کشف شده‌است. به‌عنوان مثال اگر فردی، آلل‌های 3R را (که گونه‌های کم‌فعال این ژن هستند) دارا باشد و در ضمن در سنین کودکی با وی بدرفتاری و سوءاستفاده واقع شده باشد، احتمال آنکه در دوران بلوغ رفتارهای تهاجمی و پرخاشگرانه داشته باشد، زیاد است.[۱۲] حال آنکه کودکانی که نسخهٔ فعال ژن (و در نتیجه سطوح بالای آنزیم MAO-A) را داشته باشند، حتی اگر مورد بدرفتاری و سوءاستفاده واقع شده باشند، احتمال کمتری دارد که در دوران بلوغ خودشان رفتارهای ضد اجتماعی داشته باشند.[۱۳]
پرخاشگری و «ژن محارب»
ویرایشیک نسخهٔ دیگر از این ژن، به «ژن محارب» شهرت دارد که کم‌فعال است.[۱۴] افرادی که این ژن را دارند، در صورت قرارگیری در شرایط انزوا و طرد اجتماعی، به احتمال بیشتری، از خود رفتارهای تهاجمی و پرخاشگرانه نشان می‌دهند.[۱۵]
پیامدهای قانونی
ویرایشدر سال ۲۰۰۹ در جریان یک محاکمه در ایالات متحده آمریکا، مباحثه و ادله‌ای بر مبنای «ژن محارب» و سابقهٔ کودک‌آزاری سبب گردید تا متهم از اتهام قتل عمد و اعدام مبری شود. البته فرد مذکور به ۳۲ سال زندان محکوم شد.[۱۶][۱۷] اما نتایج بررسی‌های ژنتیکی نشان دارد که این شخص ۴ آلل تکرارشونده با پلی‌مورفیسم از ناحیهٔ پروموتر MAOA دارد که موجب رفتارهای تهاجمی‌اش به سوی زنان شده‌است. به نظر می‌رسد که مجموعه‌ای از ۳ آلل تکرار شونده از پروموتر MAOA به اضافهٔ سابقهٔ قبلی کودک‌آزاری در سنین کودکی در انسان، موجب بروز رفتارهای تهاجمی علیه زنان می‌شود.[۱۶]
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ GRCh38: Ensembl release 89: ENSG00000189221 - Ensembl, May 2017
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000025037 - Ensembl, May 2017
- ↑ "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
- ↑ "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
- ↑ Hotamisligil, GS; Breakefield, XO (Aug 1991). "Human monoamine oxidase A gene determines levels of enzyme activity". American Journal of Human Genetics. 49 (2): 383–92. PMC 1683299. PMID 1678250.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ Grimsby, J; Chen, K; Wang, LJ; Lan, NC; Shih, JC (May 1991). "Human monoamine oxidase A and B genes exhibit identical exon-intron organization". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 88 (9): 3637–41. doi:10.1073/pnas.88.9.3637. PMC 51507. PMID 2023912.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ "Entrez Gene: MAOA monoamine oxidase A".
- ↑ Huang, L; Frampton, G; Rao, A; Zhang, KS; Chen, W; Lai, JM; et al. (Oct 2012). "Monoamine oxidase A expression is suppressed in human cholangiocarcinoma via coordinated epigenetic and IL-6-driven events". Laboratory Investigation. 92 (10): 1451–60. doi:10.1038/labinvest.2012.110. PMID 22906985.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Gupta V, Khan AA, Sasi BK, Mahapatra NR (Jul 2015). "Molecular mechanism of monoamine oxidase A gene regulation under inflammation and ischemia-like conditions: key roles of the transcription factors GATA2, Sp1 and TBP". Journal of Neurochemistry. 134 (1): 21–38. doi:10.1111/jnc.13099. PMID 25810277.
- ↑ Cohen, IL; Liu, X; Lewis, ME; Chudley, A; Forster-Gibson, C; Gonzalez, M; et al. (Apr 2011). "Autism severity is associated with child and maternal MAOA genotypes". Clinical Genetics. 79 (4): 355–62. doi:10.1111/j.1399-0004.2010.01471.x. PMID 20573161.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ Meyer, JH; Ginovart, N; Boovariwala, A; Sagrati, S; Hussey, D; Garcia, A; et al. (Nov 2006). "Elevated monoamine oxidase a levels in the brain: an explanation for the monoamine imbalance of major depression". Archives of General Psychiatry. 63 (11): 1209–16. doi:10.1001/archpsyc.63.11.1209. PMID 17088501.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ Frazzetto, G; Di Lorenzo, G; Carola, V; Proietti, L; Sokolowska, E; Siracusano, A; et al. (2007). "Early trauma and increased risk for physical aggression during adulthood: the moderating role of MAOA genotype". PLOS ONE. 2 (5): e486. doi:10.1371/journal.pone.0000486. PMC 1872046. PMID 17534436.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ Caspi, A; McClay, J; Moffitt, TE; Mill, J; Martin, J; Craig, IW; et al. (Aug 2002). "Role of genotype in the cycle of violence in maltreated children". Science. 297 (5582): 851–4. doi:10.1126/science.1072290. PMID 12161658.
{{cite journal}}: Unknown parameter|laydate=ignored (help); Unknown parameter|laysource=ignored (help); Unknown parameter|laysummary=ignored (help); Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ Hogenboom, Melissa (28 October 2014). "Share this pageEmail Print Share this page". BBC News. Retrieved 2014-11-01.
{{cite news}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ Gallardo-Pujol, D; Andrés-Pueyo, A; Maydeu-Olivares, A (Feb 2013). "MAOA genotype, social exclusion and aggression: an experimental test of a gene-environment interaction". Genes, Brain, and Behavior. 12 (1): 140–145. doi:10.1111/j.1601-183X.2012.00868.x. PMID 23067570.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Barber N (2010-07-13). "Pity the poor murderer, his genes made him do it". Psychology Today. Blog: "The Human Beast: Why we do what we do". Retrieved 2010-10-17.
- ↑ Hagerty BB (2010-07-01). "Can Your Genes Make You Murder?". News> Science> Inside The Criminal Brain. National Public Radio. Retrieved 2010-10-17.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Monoamine oxidase A». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸.
بیشتر بخوانید
ویرایش- "'Warrior Gene' Predicts Aggressive Behavior After Provocation". Science News. Science Daily. 2009-01-23.
- McDermott, R; Tingley, D; Cowden, J; Frazzetto, G; Johnson, DD (Feb 2009). "Monoamine oxidase A gene (MAOA) predicts behavioral aggression following provocation". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 106 (7): 2118–23. doi:10.1073/pnas.0808376106. PMC 2650118. PMID 19168625.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - Edmondson, DE; Binda, C; Mattevi, A (Jan 2004). "The FAD binding sites of human monoamine oxidases A and B". Neurotoxicology. 25 (1–2): 63–72. doi:10.1016/S0161-813X(03)00114-1. PMID 14697881.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help) - Craig, IW (Mar 2007). "The importance of stress and genetic variation in human aggression". BioEssays. 29 (3): 227–36. doi:10.1002/bies.20538. PMID 17295220.
{{cite journal}}: Unknown parameter|name-list-format=ignored (|name-list-style=suggested) (help)
