ویکی‌پدیا:سرشناسی (موسیقی)
 | این صفحه جزو رهنمودهای ویکی‌پدیا است. استانداردهای رفتاریِ مطرح‌شده در این صفحه از پشتوانهٔ تأیید بسیاری از ویرایشگران ویکی‌پدیا برخوردار است. بااین‌که پیروی از مفاد این صفحه توصیه می‌شود، این مفاد جزو سیاست‌ها نیست. در ویرایش و به‌روزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن تغییرات و نظرخواهی استفاده کنید. |
 | این صفحه در یک نگاه: این رهنمود معیارهایی را که برای ارزیابی سرشناسی موسیقی‌دانان، گروه‌های موسیقی، آهنگ‌سازان، ترانه‌سرایان، آلبوم‌ها و تک‌آهنگ‌ها به کار می‌رود فهرست می‌کند. این معیار برای تشخیص اینکه آیا یک هنرمند یا اثر هنری باید مقاله‌ای جدا داشته باشد یا نه به کار می‌رود. |
| سرشناسی
راهنمای سرشناسی عمومی |
|---|
| رهنمودهای موضوعی |
| سایر رهنمودهای سرشناسی |
| جستارهای وابسته |
در این صفحه، به معیار سرشناسی در موضوعات مرتبط با موسیقی شامل هنرمند، گروه‌های موسیقی، آلبوم‌ها و ترانه‌ها پرداخته شده‌است.
نکتهٔ مهم: عدم احراز شرایط ذکرشده در رهنمود سرشناسی، معیاری برای حذف سریع نیست؛ با این حال، نوشتاری را که دربارهٔ هنرمند یا گروه هنری باشد و نتواند سرشناسی آن را نشان بدهد می‌توان به معیار م۷ حذف سریع استناد کرد. اگر مقاله دلیلی برای سرشناسی موضوع مقاله ارائه کند، هرچند که این دلیل مورد اختلاف باشد، تنها می‌تواند از طریق حذف زمان‌دار یا ویکی‌پدیا:نظرخواهی برای حذف و با اشاره به دلایل عدم سرشناسی حذف شود.
بسیاری از افرادی که برای گسترش نوشتارهای موسیقی در ویکی‌پدیا فعالیت می‌کنند، سرشناسی را یکی از ملزوماتِ یک نوشتار مرتبط با موسیقی (مانند گروه نوازندگان) می‌دانند تا بتوان مقاله‌ای در ویکی‌پدیا بدان اختصاص داد. لطفاً توجه داشته باشید که عدم احراز این شرایط بدین معنا نیست که مقاله‌ای باید حذف شود، همان‌طور که داشتن آنها دلیل بر ماندن آن نیست؛ بلکه این صفحه قواعدی سرانگشتی را بیان می‌کند که بعضی از ویرایشگران بر مبنای آنها تصمیم به حفظ یا حذف مقاله‌ای می‌گیرند.
برای نشان دادن آنکه مقاله‌ای دارای شرایط اثبات‌پذیری و سرشناسی است، باید این موارد در خود مقاله یافت شود. ادعاهای مبهم در نوشتار کافی نیست و همین‌طور نمی‌توان در این مورد به صفحه بحث یا صفحهٔ نظرخواهی برای حذف ارجاع داد، بلکه سرشناسی در مقاله به صورت مستند موجود باشد.
همچنین، رهنمود سرشناسی افراد را برای معیارهای سرشناسیِ مقاله‌های زندگی‌نامه ملاحظه کنید.
نوازندگان و گروه‌ها ویرایش
نوازندگان یا گروه‌های موسیقی (از هر نوع آن: خواننده، ارکستر، دی‌جی، گروه تئاتر موزیکال، و غیره) سرشناس هستند، هرگاه دارای دست‌کم یکی از معیارهای زیر باشند:
- موضوع چند کار منتشرشدهٔ قابل اعتنا باشند که معتبر و مستقل از نوازنده یا گروه باشد.
- این معیار شامل کارهای منتشرشده از هر نوعی (مقاله در روزنامه، کتاب، مجله، برنامه‌های مستند تلویزیونی، و منابع برخط اینترنتی) می‌شود، به جز موارد زیر:
- مواردی که در آن فرد یا گروه نوازنده دربارهٔ خود صحبت کرده یا به تبلیغ برای خودشان می‌پردازند.
- موارد غیرقابل اعتنا، همچون مواردی که صرفاً زمان و مکان اجرای برنامه را نوشته‌اند، یا قطعه‌های یک آلبوم را فهرست کرده‌اند، یا اطلاعات تماس هنرمند را ذکر کرده‌اند.
- مقالاتی که در روزنامه‌های مدارس و دانشگاه‌ها و مانند آن چاپ می‌شوند که (در اکثر موارد) دارای اهمیت خاصی نیستند.
- این معیار شامل کارهای منتشرشده از هر نوعی (مقاله در روزنامه، کتاب، مجله، برنامه‌های مستند تلویزیونی، و منابع برخط اینترنتی) می‌شود، به جز موارد زیر:
- دارای اثری ممتاز در سطح ملی باشند که در جدول رده‌بندی ملی موسیقی یک کشور آمده باشد (نظیر جدول‌های بیلبورد).
- دست‌کم در یک کشور دارای گواهی‌نامه طلایی یا بهتر از آن باشند.
- منابعی معتبر و مستقل راجع به تور بین‌المللی یا ملی آنان به تفصیل بحث کرده باشند.
- دست‌کم دو آلبومشان توسط یک ناشر موسیقی کلان منتشر شده باشد یا توسط یکی از ناشران مستقل معتبر منتشر شده باشد (این شامل آن دسته از ناشران موسیقی است که دست کم چند سال قدمت دارند، و ناشر آثار چندین خواننده یا نوازندهٔ دیگر هم هستند که آنها خودشان به‌طور مستقل سرشناس هستند).
- گروه دارای حداقل یک نوازنده مطرح و سرشناس باشد، یا دست‌کم یکی از اعضای گروه قبلاً عضو دو یا چند گروه سرشناس بوده باشد. این معیار برای سبک‌های مختلف موسیقی باید به تناسب تعبیر شود. به عنوان نمونه اجرای نقش اصلی در دو یا چند اپرا در سالن‌های اپرای مشهور می‌تواند آن هنرمند را سرشناس کند.
- مهمترین نماینده یک سبک مطرح موسیقی باشند، یا به عنوان نمادی مهم از یک شهر شناخته شوند؛ توجه شود که مقاله باید معیارهای دیگر نظیر ویکی‌پدیا:اثبات‌پذیری را نیز احراز کند.
- برنده یا نامزد یک جایزه مهم موسیقی (نظیر جایزه گرمی، جایزه جونو و مانند آن) باشند.
- برنده مسابقه موسیقی مهمی باشند.
- برای یکی از رسانه‌های مطرح، موسیقی اجرا کرده باشند برای مثال موسیقی یک فیلم سرشناس یا یک برنامهٔ تلویزیونی سرشناس را اجرا کرده باشند. اگر این تنها معیار است، بهتر است که به فرد در مقالهٔ مربوط به آن فیلم یا مجموعهٔ تلویزیونی اشاره شود.
- اثرشان در پخش دوره‌ای یک شبکه رادیویی یا تلویزیونی بزرگ (در حد ملی)[۱] قرار گرفته باشد.
- موضوع یک برنامه مطرح در شبکه رادیو یا تلویزیونی ملی باشند.
اعضای یک گروه سرشناس به خودی خود سرشناس نیستند و مقالهٔ آنها باید تغییرمسیر به مقاله گروه داده شود؛ اما کسی که عضو دو گروه سرشناس باشد، معمولاً به اندازهٔ کافی سرشناس هست.
ترانه‌سرایان و آهنگ‌سازان ویرایش
ترانه‌سرایان و آهنگ‌سازان، به شرطی که دست‌کم یکی از معیارهای زیر در موردشان اثبات شود سرشناس هستند:
- آهنگ‌ساز یا ترانه‌سرای یک قطعهٔ هنری سرشناس باشند.
- آهنگ‌ساز موسیقی صحنه‌ای/ تئاتری (مانند اپرا یا تئاترهای موزیکال) باشند که در سالنی مطرح اجرا و موفق به جلب نظر عموم شده باشد.
- اثرشان الهام‌بخش برای آثاری دیگر بوده باشد که دارای شرایط بالا باشند.
- اثرشان در مسابقه‌ای مهم و حرفه‌ای اول (در بعضی موارد دوم یا دیگر مقام‌ها) شده باشد.
- استادِ آهنگ‌ساز یا ترانه‌سرایی سرشناس بوده باشند یا به طرز قابل توجهی بر او تأثیر گذاشته باشند.
- کتاب مرجعی دربارهٔ آن سبک موسیقی به‌تفصیل به وی پرداخته باشد.
تا حد امکان، به آهنگ‌سازان و ترانه‌سرایان غیرسرشناس باید در مقالهٔ اثرشان پرداخته شود.
دیگر موارد ویرایش
در مورد نوازندگان و آهنگسازانی که در رسانه‌های گروهی حضور ندارند:
- در منبعی مطمئن به عنوان فردی اثرگذار ویا استاد صاحب سبک یا تکنیکی معرفی شده باشند.
- دارای اثری قابل توجه بر نوازنده یا آهنگ‌سازی سرشناس بوده باشد.
- در ژانری خاص مکتبی بنا نهاده باشند.
- سازندهٔ تعدادی ملودی، تون یا استانداردهایی باشد که در یک سبک سرشناس، یا به‌طور مرسوم یا در مدارس مورد استفاده قرار گرفته‌است.
- به دفعات نشریه‌هایی که به خرده‌فرهنگی سرشناس می‌پردازند دربارهٔ او نوشته باشند.
آثار ضبط‌شده ویرایش
تمامی مقالاتی که موضوع آنها آلبوم، تک‌آهنگ یا ترانه می‌باشد باید شرایط اصلی سرشناسی را دارا باشند و همچنین موضوع خبری منابع مستقل و معتبر باشند. گذشته از سرشناسی، برای این که یک آلبوم یا ترانه مقاله‌ای جدا داشته باشد باید در مورد آن محتوای کافی برای ایجاد مقاله‌ای با طول مناسب وجود داشته باشد؛ مقاله‌هایی که به نظر نمی‌رسد هرگز از مرحلهٔ خرد بتوان گسترش دادشان، باید با مقالهٔ صاحب اثر یا فهرست آثار او ادغام شوند.
همچنین، یک اثر ضبط‌شده سرشناس است اگر دست‌کم یکی از موارد زیر برای آن اثبات شود:
- موضوع چندین اثر مطرح باشد که معتبر باشند، توسط صاحبان اثر منتشر نشده باشند، و مستقل از خالقان اثر باشند.
- این معیار شامل کارهای منتشرشده از هر نوعی (مقاله در روزنامه، کتاب، مجله، برنامه‌های مستند تلویزیونی، و منابع برخط اینترنتی) می‌شود، به جز موارد زیر:
- مواردی که در آن فرد یا گروه نوازنده دربارهٔ خود صحبت کرده یا به تبلیغ برای خودشان می‌پردازند.
- مقالاتی که در روزنامه‌های مدارس و دانشگاه‌ها و مانند آن چاپ می‌شوند که (در اکثر موارد) دارای اهمیت خاصی نیستند.
- این معیار شامل کارهای منتشرشده از هر نوعی (مقاله در روزنامه، کتاب، مجله، برنامه‌های مستند تلویزیونی، و منابع برخط اینترنتی) می‌شود، به جز موارد زیر:
- اثری ممتاز در سطح ملی باشند که در جدول رده‌بندی ملی موسیقی یک کشور آمده باشد (نظیر جدول‌های بیلبورد).
- دست‌کم در یک کشور دارای گواهی طلایی یا بهتر از آن باشد.
- برنده یا نامزد یک جایزهٔ مهم موسیقی (نظیر جایزه گرمی، جایزه ام‌تی‌وی و مانند آن) باشد.
- برای یکی از رسانه‌های مطرح موسیقی اجرا شده باشد، مثلاً موسیقی یک فیلم سرشناس یا یک برنامهٔ تلویزیونی سرشناس باشد. اگر این تنها معیار است، بهتر است که به این اثر موسیقی در مقالهٔ مربوط به آن فیلم یا مجموعهٔ تلویزیونی اشاره شود.
- به‌طور مستمر و در سطح ملی از رادیو یا تلویزیون پخش شود.
- موضوع یک برنامه مطرح در شبکه رادیو یا تلویزیونی ملی باشد.
آلبوم‌ها ویرایش
سرشناسی آلبوم جداگانه و مستقلاً باید احراز شود و به‌ارث‌رسیدنی نیست. اینکه موسیقی‌دان یا گروه موسیقی سرشناس باشد، به‌خودی خود بیانگر سرشناسی آلبومش نیست؛ متقابلاً چنانچه آلبوم‌ها معیار عمومی سرشناسی را احراز کرده باشند، فارغ از سرشناس بودن یا نبودن هنرمند، سرشناسند. مقالات بسیار خردی دربارهٔ آلبوم که حاوی صرفاً فهرست ترانه‌ها هستند بهتر است با رعایت اندازه مقاله در مقالهٔ هنرمند یا صفحهٔ آلبوم‌شناسی او ادغام شوند.
مقالات و مطالبی که در مورد آلبومی هستند که تاریخ انتشارش در آینده اثبات‌شده می‌باشد، باید منابع معتبری را برای اثبات آن ذکر کنند و در مقاله باید از برچسب آلبوم−آینده استفاده کرد. تا زمانی که منابع کافی ارائه نشده‌اند، این‌گونه مطالب باید در مقالهٔ هنرمند ذکر شوند.
ترانه‌ها ویرایش
بیشتر آوازها شرایط لازم را برای داشتن مقاله‌ای جداگانه ندارند و باید به مقاله مرتبط، مانند آلبوم یا هنرمندی که آن را نوشته یا اجرا کرده (هر کدام که سرشناس‌تر باشد)، تغییر مسیر داده شوند. آوازهایی که دارای رده‌های ملی یا جوایز بزرگی را برده باشند یا توسط چند هنرمند به‌طور مستقل اجرا شده باشند احتمالاً سرشناس می‌باشند. البته در کنار شرط سرشناسی، باید آن قدر مطلب اثبات‌پذیر در این مورد موجود باشد که بتوان مقاله‌ای درخور و با جزئیات قابل قبول در مورد آن نوشت. مقالاتی که احتمال گسترش آنها نمی‌رود و احتمالاً برای همیشه در حد خرد باقی می‌مانند باید با مقاله هنرمند یا آلبوم ادغام شوند.
کنسرت تورها ویرایش
کنسرت تورها در صورتی سرشناس هستند که توسط منابع مستقل و معتبر مورد توجه قرار بگیرند. این منابع ممکن است دربارهٔ اهمیت‌های هنری، تعداد تماشاچی، موفقیت‌ها مالی و سایر موضوعات دیگر پیرامون کنسرت مورد نظر بحث کنند. اگر منبعی فقط ذکر کند که تور یا کنسرتی در حال شکل گرفتن است، سرشناسی آن تور را نرسانده‌است. تور کنسرت‌هایی که حداقل سه منبع مستقل و معتبر دربارهٔ آنها بحث نکرده باشند شرایط لازم برای داشتن یک مقالهٔ جداگانه را ندارند و باید با مقالهٔ هنرمندی که کنسرت را برگزار کرده ادغام شود. اگر یکی از تور کنسرت‌های یک هنرمند شرایط لازم برای داشتن مقاله را داشت، به این معنا نیست که تمام تور کنسرت‌های او شایستهٔ داشتن مقالهٔ جداگانه هستند. تور جهانی سیرک اجرا شده توسط بریتنی اسپیرز در سال ۲۰۰۹ نمونه‌ای از یک کنسرت تور سرشناس است.
منابع برخط ویرایش
- بعضی از منابع برخط خوب عبارتند از:
- برای یافتن مالکیت و متن آوازهای دارای حق تکثیر در آمریکا ASCAP ACE Title Search و BMI Repertoire Search بسیار مفید هستند.
- برای جستجو در مورد عمق و اثرگذاری جستجوی Google book می‌تواند سودمند باشد.
- مواردی که توجه منابع آکادمیک را به خود جلب کرده را می‌توان در Google scholar یافت.
پانویس ویرایش
- ↑ بنا بر اجماع کاربران ویکی‌پدیای فارسی، در ارزیابی سرشناسی نوازندگان یا گروه‌های موسیقی ایرانی، شبکه‌های ماهواره‌ای که مستقر در ایران نیستند اما در ایران پرمخاطب هستند را می‌توان مانند یک شبکه رادیویی یا تلویزیونی در حد ملی درنظر گرفت.