پارگی آئورت
پارگی آئورت (انگلیسی: Aortic rupture) به پارگی سرخرگ آئورت که بزرگترین سرخرگ بدن است، گفته می‌شود. این پارگی نادر اما بسیار خطرناک است. شایع‌ترین دلیل آن، پارگی خودبه‌خود آنوریسم آئورت شکمی است. پارگی آئورت با دیسکسیون آئورت فرق دارد که طی آن، لایهٔ درونی دیوارهٔ این رگ پاره شده و ممکن است جلوی جریان خون به قلب و سایر احشاء شکمی را بگیرد.
| پارگی آئورت | |
|---|---|
 | |
| بخش‌های مختلف آئورت، که بخشِ قفسه سینه‌ای آن با رنگ سبز مشخص شده‌است. | |
| تخصص | جراحی عروق، کاردیولوژی، طب اورژانس |
| نشانه‌ها | درد شکمی، درد پهلو، یا درد پشت |
| عوارض | شوک، کم‌خونی |
| دورهٔ معمول آغاز | فوری (حاد) |
| علت | پارگی آنوریسم آئورت، ضربه/تروما |
| درمان | ترمیم جراحی |
| پیش‌آگهی | بد |
| مرگ‌ها | تا ۹۰٪ موارد |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
پارگی آئورت بر حسب علت به‌وجودآورنده آن، به دو گروه اصلی زیر تقسیم می‌شود:
- پارگی تروماتیک آئورت (در اثر ضربه یا فشار)
- پارگی آئورت ثانویه به آنوریسم آئورت[۱]
علائم و نشانه‌ها ویرایش
علائم ویرایش
- درد بسیار شدید شکافنده در شکم، پهلوها، کشالهٔ ران یا پشت
- کاهش سطح هوشیاری
نشانه‌ها ویرایش
- فشار خون پایین به دلیل شوک هیپوولمیک
- تاکی‌کاردی
- آبی‌شدن رنگ پوست (سیانوز)
- تغییر در سطح هوشیاری
- خون‌مردگی پهلوها (نشان گری ترنر) که نشاندهندهٔ خونریزی پشت‌صفاقی است.
- مرگ
دلایل ویرایش
شایع‌ترین علت پارگی آئورت، پاره‌شدن آنوریسم آئورت است. دلایل دیگر شامل تروما و مشکلات درمان‌زاد است.
مکانیسم ویرایش
دیوارهٔ آئورت، ساختاری ارتجاعی دارد که نیازمند یکپارچگی و استحکام است. علت پارگی آسورت، از دست رفتن استحکام دیواره آن تا حدی است که فشار خون از قدرت دیواره‌ای بیشتر شود، یا آنکه دیواره بیرونی رگ در اثر ضربه یا فشار تومور آسیب ببیند. خونریزی ممکن است داخل صفاقی یا پشت صفاقی باشد.
تشخیص ویرایش
تشخیص معمولاً در بیمارانی داده می‌شود که ضربهٔ شکمی خورده و نزدیک به مرگ هستند. این تشخیص با سونوگرافی یا سی‌تی اسکن قابل تأیید است.
پیشگیری ویرایش
یک راه پیشگیری از پارگی آسورت، غربال‌گری بیماری‌های سیاهرگ آئورت است.
درمان ویرایش
درمان این پارگی از طریق جراحی عروق، جراحی باز آئورت، و جراحی ترمیم آنوریسم آئورت (فارغ از اینکه علت پارگی چه بوده) قابل انجام است.
پیش‌آگهی ویرایش
میزان مرگ‌ومیر ناشی از پارگی آئورت تا حدود ۹۰٪ است. ۶۵ تا ۷۵٪ بیماران تا قبل از رسیدن به بیمارستان و ۹۰٪ تا پیش از رسیدن به اتاق عمل می‌میرند.[۲]
منابع ویرایش
- ↑ Ruptured Aortic Aneurysm بایگانی‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine at Patient UK. Original Author: Laurence Knott. Current Version: Gurvinder Rull. Peer Reviewer: Hannah Gronow. Last Checked: 16/05/2012
- ↑ Brown, LC; Powell, JT (September 1999). "Risk factors for aneurysm rupture in patients kept under ultrasound surveillance. UK Small Aneurysm Trial Participants". Annals of Surgery. 230 (3): 289–96, discussion 296-7. doi:10.1097/00000658-199909000-00002. PMC 1420874. PMID 10493476.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Aortic rupture». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۲۱.