پیش‌نویس:خوشمزه های تاریخ ایران

اسم مجموعه ای است به نویسندگی دکتر حمید عبدالهیان و دکتر عبدالله متولی.

این مجموعه در قطع رقعی و نخستین بار در زمستان سال 1401 در انتشارات خیال انگیز منتشر شد. تا کنون پنج جلد از این کتاب منتشر شده است. این مجموعه به صورت مصوّر و به زبان طنزآمیز و برای گروهی سنی +11 سال نوشته شده است. نویسندگان هدفشان را از این مجموعه آشنایی بچه های دوره ی دبستان و متوسطه با تاریخ ایران اسلامی دانسته اند. هر کدام از جلدهای این مجموعه یکی از سلسله های تاریخی را بررسی می کنند. در هر جلد مهم ترین پادشاه آن سلسله قسمت اصلی کتاب را تشکیل می دهد و به شاه های قبلی و بعدی به اختصار پرداخته شده است. تصویرگری کتاب را سام سلماسی انجام داده و سعی کرده که از طنزهایی در حد متن کتاب استفاده کند. جلدهایی از این کتاب که تا کنون منتشر شده اند، عبارتند از:

1-     یعقوب و دیگ و قابلمه سازها: این کتاب به ظهور و سقوط صفاریان پرداخته است. از کودکی یعقوب شروع کرده تا دوران قدرت گرفتن یعقوب و جنگ ها و فتح های یعقوب تا حمله به بغداد و شکست و بازگشت و بیماری و مرگ وی. بعد از یعقوب عمرو لیث و بعد شاهان دیگر از این سلسله به حکومت می رسند تا بالاخره آخرین فرد این سلسله به وسیله محمود از حکومت کنار گذاشته می شود.

2-     نصر و دماغ گنده ها: این کتاب درباره ظهور و سقوط سامانیان است. سامانیان خود را از فرزندان بهرام چوبینه می دانستند و بهرام به گفته فردوسی در شاهنامه، دماغ بزرگی داشت. سامانیان اخلاقی ترین و ایرانی ترین سلسله ی پادشاهی در ایران بعد از اسلام بودند. سعی می کردند رسم های دوره ی ساسانی را دوباره زنده کنند. مهم ترین شاه این سلسله نصر دوم بود. در زمان نصر حکومت سامانی بزرگ ترین وسعت را داشت. سامانیان مردمانی صلح جو بودند و خدمت بزرگی به فرهنگ و ادب ایران زمین کردند.

3-     محمود و گنده بگ ها: این کتاب درباره ی سلسله ی قدرتمند غزنوی است. غزنوی ها از ترکان آسیای میانه بودند که با بردگی در دربار سامانی ها شروع کردند و به سرعت در غزنه حکومت تشکیل دادند. محمود پادشاه بزرگی شد که تا نیمه های هندوستان رفت و معابد هند را بارها غارت کرد. محمود دربارش را پر از دانشمندان و شاعران کرده بود. کسی جرات و توان مقابله با او را نداشت. بعد از محمود پسرش مسعود بی کفایت بود و به سرعت سرزمین های پدر را از دست داد و از سلجوقیان شکست خورد و خیلی زود کشته شد. شاهان آخر غزنوی بر منطقه ی کوچکی بین غزنه و هند حکومت می کردند و به وسیله ی غوریان و سلجوقیان از بین رفتند.

4-     مَلِک و گله  دارها: این کتاب درباره ی سلسله ی بزرگ سلجوقی است. سلجوقی ها هم از ترک های آسیای میانه بودند که در زمان سلطان محمود به بهانه استفاده از چراگاه های خراسان، وارد ایران شدند. کم کم قدرت پیدا کردند و بالاخره در زمان مسعود خراسان را به دست گرفتند. سلجوقی ها از همان آغاز به دو دسته سلجوقی های خراسان و سلجوقی های عراق تقسیم شدند. چَغری در خراسان و طُغرُل در میانه ی ایران شاه شدند. طغرل فرزندی نداشت و بعد از او آلب ارسلان پسر چغری حکومت کل ایران را به دست گرفت. آلب ارسلان از یکی از باکفایت ترین وزیران ایران یعنی خواجه نظام الملک توسی بهره برد و قلمرو حکومتش را تا دمشق و مصر گسترش داد. سلجوقی ها تنها حکومتی بودند که سرزمینی به وسعت سرزمین های حکومت قبل از اسلام ایران تشکیل دادند. حکومت آن ها هم زمان با ظهور حسن صباح بود. با قتل خواجه نظام قدرت نظامی آن ها رو به زوال رفت. آخرین شاه قدرتمند آن ها سنجر، مدتی در اسارت بود. بعد از آزادی دوباره به شاهی رسید.

7-پنجمین جلد از مجموعه های خوشمزه های تاریخ ایران درباره ی صفویه است. صفویه یک سلسله مذهبی بودند که به شیخ صفی الدین اردبیلی بر می گشتند. صفویه مدت ها قدرت اجتماعی و اقتصادی خود را گسترش دادند تا بالاخره قدرت نظامی به دست آوردند. شاه اسماعیل در اوج جوانی به شاهی رسید، بعد شاه تهماسب و دیگران با دشمنان متعدد از شرق و غرب و جنوب درگیر بودند. بالاخره شاه عباس در جوانی به قدرت رسید و با کاردانی توانست ایران را از شر سه دشمن بزرگ نجات دهد. شاه عباس بیشترین میزان سازندگی و آبادانی را در ایران و به خصوص اصفهان انجام داد. صفوی ها مذهب مردم ایران را به شیعه تبدیل کردند. آخرین شاه های صفوی افرادی بی کفایت و نالایق بودند. افغان ها از بی کفایتی آن ها استفاده کردند و اصفهان را گرفتند و خانواده ی صفوی را برانداختند.