کاک
کاک نوعی شیرینی سنتی کرمانشاهی است. این شیرینی در لیست میراث معنوی استان کرمانشاه ثبت شده است.[۱] این شیرینی سوغات شهر کرمانشاه محسوب میشود.[۲] پخت کاک از کرمانشاه فراتر رفته و در استانهای همجوار مانند ایلام، کردستان و لرستان نیز پخته میشود.[۳] همچنین نوعی شیرینی مشابه کاک به نام یوخه در شیراز پخته میشود.
![]() کاک سوغات کرمانشاه | |
گونه | شیرینی سنتی |
---|---|
خاستگاه | ![]() |
منطقه | کرمانشاه |
مواد اصلی | آرد گندم، شکر، تخم مرغ، دارچین، هل و روغن حیوانی |
خوراکیهای مشابه | یوخه |
شیرینی کاک از لایههای بسیار نازک خمیر است که با استفاده از ساچهای مخصوص درست میشود. کاک، سبک، خوشمزه و پرانرژی است. کاک را از آرد گندم، شکر یا آرد قند، تخم مرغ، دارچین، روغن، هل و آب درست میکنند. برای زیباتر شدن و افزودن طعم به این شیرینی، روی آن را با پودر پسته، نارگیل و خلال بادام تزیین میکنند.[۲]
پروندهٔ طرز تهیه شیرینی محلی «کاک» کرمانشاهی در جریان برگزاری هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاستگذاری ثبت آثار معنوی به لیست میراث معنوی استان کرمانشاه پیوست.[۴]
ریشهٔ واژه
ویرایشواژهٔ کاک از واژهٔ عربی کعک (به معنی بیسکویت، کوکی) گرفته شده که آن نیز از واژهٔ آرامی کعکا (כַּעְכָּא/ܟܥܟܐ - kaʿkā، به معنای کیک، نان) و آن نیز به نوبهٔ خود از واژهٔ اکدی کُککو (𒈖 - kukku، به معنای کیک، نان، شیرینی، تکه خمیر) و نهایتاً آن نیز از واژهٔ سومری گوگ (𒈖 - gug، به معنای پیشکش، کیک) گرفته شده است. این کلمات و کلمات سرگردان گستردهای که در بسیاری از خانوادههای زبانی یافت میشود، کک و ـق (ꜥkk و ꜥq، نوعی نان) در زبان مصری و واژهٔ نیاهندواروپایی گَگ-/گُگ- (*gag- / *gōg-، به معنای جسم گرد و توپی شکل، تکه، توده) احتمالاً همخانوادههای دور واژهٔ انگلیسی کیک (Cake) نیز باشند.[۵][۶]
شیرینیهای مشابه
ویرایشنوعی شیرینی مشابه کاک در شیراز پخته میشود که به آن یوخه یا نان یوخه گفته میشود. هرچند کاک کرمانشاه و یوخه شیراز به هم شبیه هستند، نحوهٔ تهیه این دو شیرینی تفاوتهایی دارد و ضخامت لایههای یوخه شیراز نیز کمتر از کاک کرمانشاه است.
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ ««کاک» کرمانشاهی در لیست میراث معنوی». ایسنا. ۲۰۱۳-۰۱-۳۰. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «سوغات کرمانشاه». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافتشده در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ شادابی، فرهنگ مردم لرستان، ۴۸.
- ↑ ««کاک» کرمانشاهی در لیست میراث معنوی». خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا). ۱۱ بهمن ۱۳۹۱. دریافتشده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۱.
- ↑ Fraenkel, Siegmund (1886) Die aramäischen Fremdwörter im Arabischen (in German), Leiden: E. J. Brill, page 35.
- ↑ Steingass, Francis Joseph (1884) “کعک”, in The Student's Arabic–English Dictionary, London: W.H. Allen, page 888.
منابع
ویرایش- شادابی، سعید (۱۳۷۷). فرهنگ مردم لرستان. خرمآباد: انتشارات افلاک. شابک ۹۶۴-۶۴۳۱-۱۴-۳.