سرین/ترئونین کیناز ۱۱ (انگلیسی: Serine/threonine kinase 11) یا با اختصار «STK11» که با نام‌های کیناز بی۱ کبد (LKB1) و آنتی‌ژن NY-REN-19 کارسینوم کلیه هم شناخته می‌شود، یک آنزیم پروتئین کیناز است که در انسان توسط ژن «STK11» کُدگذاری می‌شود.[۴] این ژن به خانوادهٔ پروتئین کینازهای اختصاصی سرین/ترئونین تعلق دارد که قطبیت سلول را تنظیم کرده و همچون یک «سرکوب‌گر تومور» عمل می‌کنند. جهش در این ژن سبب سرطان‌زایی می‌گردد.[۵]

STK11
ساختارهای موجود
PDBجستجوی هم‌ساخت‌شناسی: PDBe RCSB
معین‌کننده‌ها
نام‌های دیگرSTK11, LKB1, PJS, hLKB1, serine/threonine kinase 11
شناسه‌های بیرونیOMIM: 602216 MGI: 1341870 HomoloGene: 393 GeneCards: STK11
هم‌ساخت‌شناسی
گونه‌هاانسانموش
Entrez
آنسامبل
یونی‌پروت
RefSeq (mRNA)

NM_000455

NM_001301854، NM_011492، NR_126043، XM_006513439، XR_003948638، XR_004936136 NM_001301853، NM_001301854، NM_011492، NR_126043، XM_006513439، XR_003948638، XR_004936136

RefSeq (پروتئین)

NP_000446

NP_001288783، NP_035622، XP_006513502 NP_001288782، NP_001288783، NP_035622، XP_006513502

موقعیت (UCSC)ن/مChr : 79.95 – 79.97 Mb
جستجوی PubMed[۲][۳]
ویکی‌داده
مشاهده/ویرایش انسانمشاهده/ویرایش موش

اهمیت بالینی

ویرایش

حداقل ۵۱ جهش بیماری‌زا در این ژن کشف شده است.[۶] مثلاً جهش ژنی در سلول‌های زایا سبب سندرم پوتز-جگرز می‌گردد که در آن پولیپ‌های فراوان در دستگاه گوارش، ماکول‌های تیره رنگ پوستی-دهانی و نئوپلاسم‌های دیگر به وجود می‌آید.[۷][۸][۹] با این حال، جهش‌های منفرد این ژن در سرطان ریه با منشأ پراکنده نیز دیده شده که عمدتاً آدنوکارسینوم بودند.[۱۰] علاوه بر این، مطالعات اخیر تعداد زیادی جهش سوماتیک در این ژن را که در سرطان دهانه رحم، سرطان پستان،[۱۱] سرطان روده، سرطان بیضه، سرطان لوزالمعده و سرطان پوست وجود دارد، کشف کرده‌اند.[۱۲][۱۳]

این پروتئین به عنوان یک هدف بالقوه برای القای بازسازی سلول‌های ماهیچهٔ قلب پس از آسیب در نظر گرفته شده است زیرا امکان بازسازی قلب در پستانداران بالغ اندک است. سرکوب این ژن در قلب موش، فسفوریلاسیون AMPK را مهار کرد و پروتئین وابسته به YES را فعال کرد، که متعاقباً تکثیر سلول‌های ماهیچه‌های قلب را افزایش داد.[۱۴]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000003068 - Ensembl, May 2017
  2. "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
  3. "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
  4. Jenne DE, Reimann H, Nezu J, Friedel W, Loff S, Jeschke R, et al. (January 1998). "Peutz-Jeghers syndrome is caused by mutations in a novel serine threonine kinase". Nature Genetics. 18 (1): 38–43. doi:10.1038/ng0198-38. PMID 9425897. S2CID 28986057.
  5. Scott KD, Nath-Sain S, Agnew MD, Marignani PA (June 2007). "LKB1 catalytically deficient mutants enhance cyclin D1 expression". Cancer Research. 67 (12): 5622–7. doi:10.1158/0008-5472.CAN-07-0762. PMID 17575127.
  6. Šimčíková D, Heneberg P (December 2019). "Refinement of evolutionary medicine predictions based on clinical evidence for the manifestations of Mendelian diseases". Scientific Reports. 9 (1): 18577. Bibcode:2019NatSR...918577S. doi:10.1038/s41598-019-54976-4. PMC 6901466. PMID 31819097.
  7. Hemminki A, Tomlinson I, Markie D, Järvinen H, Sistonen P, Björkqvist AM, et al. (January 1997). "Localization of a susceptibility locus for Peutz-Jeghers syndrome to 19p using comparative genomic hybridization and targeted linkage analysis". Nature Genetics. 15 (1): 87–90. doi:10.1038/ng0197-87. PMID 8988175. S2CID 8978401.
  8. Hemminki A, Markie D, Tomlinson I, Avizienyte E, Roth S, Loukola A, et al. (January 1998). "A serine/threonine kinase gene defective in Peutz-Jeghers syndrome". Nature. 391 (6663): 184–7. Bibcode:1998Natur.391..184H. doi:10.1038/34432. PMID 9428765. S2CID 4400728.
  9. Scott R, Crooks R, Meldrum C (October 2008). "Gene symbol: STK11. Disease: Peutz-Jeghers Syndrome". Human Genetics. 124 (3): 300. doi:10.1007/s00439-008-0551-3. PMID 18846624.
  10. Sanchez-Cespedes M, Parrella P, Esteller M, Nomoto S, Trink B, Engles JM, et al. (July 2002). "Inactivation of LKB1/STK11 is a common event in adenocarcinomas of the lung". Cancer Research. 62 (13): 3659–62. PMID 12097271.
  11. Andrade-Vieira R, Xu Z, Colp P, Marignani PA (2013-02-22). "Loss of LKB1 expression reduces the latency of ErbB2-mediated mammary gland tumorigenesis, promoting changes in metabolic pathways". PLOS ONE. 8 (2): e56567. Bibcode:2013PLoSO...856567A. doi:10.1371/journal.pone.0056567. PMC 3579833. PMID 23451056.
  12. Sanchez-Cespedes M (December 2007). "A role for LKB1 gene in human cancer beyond the Peutz-Jeghers syndrome". Oncogene. 26 (57): 7825–32. doi:10.1038/sj.onc.1210594. PMID 17599048.
  13. "Distribution of somatic mutations in STK11". Catalogue of Somatic Mutations in Cancer. Wellcome Trust Genome Campus, Hinxton, Cambridge. Archived from the original on 2012-04-02. Retrieved 2009-11-11.
  14. Qu, Shuang; Liao, Qiao; Yu, Cheng; Chen, Yue; Luo, Han; Xia, Xuewei; He, Duofen; Xu, Zaicheng; Jose, Pedro A.; Li, Zhuxin; Wang, Wei Eric (2022-05-25). "LKB1 suppression promotes cardiomyocyte regeneration via LKB1-AMPK-YAP axis". Bosnian Journal of Basic Medical Sciences (به انگلیسی). 22 (5): 772–783. doi:10.17305/bjbms.2021.7225. ISSN 1840-4812. PMC 9519156. PMID 35490365. S2CID 248465561.

برای مطالعهٔ بیشتر

ویرایش