استان دهوک

استان دهوک (به کردی: پارێزگەها دھۆکێ) (به عربی: محافظة دهوك) از استان‌های کردنشین کشور عراق است که در شمال این کشور و در منطقه خودگردان کردستان قرار دارد.زبان مردم این استان، کردی کرمانجی می‌باشد. ریشه واژه دهوک از کلمه کُردی _ فارسی ده یا روستا گرفته شده است و دهوک به معنی ده کوچک است. استان دهوک به همراه استان‌های اربیل، حلبچه و سلیمانیه چهار استان اقلیم نیمه‌خودمختار کُرد عراق را تشکیل می‌دهند.

استان دهوک کردی: پارێزگای دھۆک عربی: محافظة دهوك
استان
جایگاه استان دهوک در عراق
جایگاه استان دهوک در اقلیم کردستان عراق
مختصات: ۳۷°۳′ شمالی ۴۳°۹′ شرقی
کشور	عراق
منطقه خودمختار	کردستان عراق
مرکز	دهوک
مدیریت
• استاندار	علی تتر نیروی
مساحت
• کل	۱۰۹۵۶ کیلومتر مربع (۴۲۳۰ مایل مربع)
جمعیت  (۲۰۱۸)
• کل	۱٬۲۹۲٬۵۳۵
منطقه زمانی	یوتی‌سی ۳+
پیش‌شماره(های) تلفن	۶۲ ۹۶۴+
کد ایزو ۳۱۶۶	IQ-DA
زبان رسمی	کردی آشوری عربی

بیشتر ساکنان دهوک کردهای سنی‌مذهب هستند و اقلیتی از آشوری‌ها نیز در آن زندگی می‌کنند.

تاریخچه

نام این منطقه در زبان آسوری نوهادرا است و پیش از ۱۹۶۹ میلادی بخشی از استان نینوا به شمار می‌رفت و استان موصل هم نامیده می‌شد. استان دهوک بهمراه استان نجف در تاریخ ۱۹۶۹/۰۴/۲۸ به صورت رسمی بعنوان هدیه تولد ۳۲ سالگی صدام حسین تأسیس شدند.

در خلال جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱، شهر دهوک تخلیه شد و به اشغال نیروهای بعثی درآمد اما به فاصله اندکی دوباره توسط نیروهای بارزانی تصرف شد.

از زمان سرنگونی صدام حسین در سال ۲۰۰۳، دهوک از رونق افتاده است.

جغرافیا

شهرستان‌های استان دهوک

استان دهوک به هفت شهرستان تقسیم شده است: عمادیه، دهوک، سمیل، زاخو، عقره، شیخان و برده‌رش.

شهر دهوک مرکز استان و زاخو از دیگر شهرهای مهم استان دهوک است.

شهرها و روستاهای استان دهوک عبارتند از: لالش، هاریکا آقا، بامارنی، شارمین، ارادن، اوزروگ، بردرش، ببدی، باختمه، دهی، داوودیه، دهوک، هارماش، هزنی، سرسنگ، زاویته، شاریا و خانکه.

منابع

مشارکت‌کنندگان Duhok Governorate، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (نسخهٔ ۴ می ۲۰۲۱).