دودمان بطلمیوسی

دودمان بطلمیوسی یا بطالسه (به یونانی: Δυναστεία των Πτολεμαίων) نام دودمانی یونانی‌تبار بود که از سال ۳۰۵ تا ۳۰ قبل از میلاد و نزدیک به سیصد سال بر سرزمین مصر فرمان راندند. پادشاهان بطالسه آخرین سلسله‌ای بودند که بر مصر باستان سلطنت نمودند.

پادشاهی بطلمیوسی Πτολεμαϊκὴ βασιλεία Ptolemaïkè Basileía
۳۰۵ ق. م–۳۰ ق. م
پادشاهی بطالسه   پادشاهی کاساندر   پادشاهی سلوکیان   پادشاهی پرگامون   پادشاهی اپیروس نقشه سرزمین‌های تقسیم شده میان دیادخوی‌ها پس از اسکندر و محدوده تحت سلطه سلسلهٔ بطلمیوسی (رنگ آبی در نقشه).
پایتخت	اسکندریه
زبان(های) رایج	یونانی مصری بربری
دین(ها)	دین یونان باستان دین مصر باستان
حکومت	پادشاهی عصر هلنیستی
فرعون، باسیلئوس
• ۳۰۵–۲۸۳ ق. م	بطلمیوس یکم سوتر (اولین)
• ۵۱–۳۰ ق. م	کلئوپاترای هفتم فیلوپاتور (آخرین)
تاریخ
• بنیان‌گذاری	۳۰۵ ق. م
• فروپاشی	۳۰ ق. م
واحد پول	دراخمای یونان
امروز بخشی از	قبرس مصر اسرائیل لیبی ترکیه فلسطین

این دودمان به دست بطلمیوس یکم یکی از سرداران اسکندر مقدونی و پس از مرگ وی پایه‌گذاری شد. مصریان اینان را به زودی به عنوان فرعون پذیرفتند. شناخته‌شده‌ترین فرد این خاندان کلئوپاترای هفتم بود که نقش عمده‌ای در جنگ‌های رومیان میان ژولیوس سزار و پمپئوس و سپس جنگ میان اکتاویان و مارکوس آنتونیوس داشت. با چیرگی روم بر مصر و خودکشی ملکه کلئوپاترا هفتم دوران این دودمان نیز به پایان رسید.

بطلمیوس، یکی از هفت سوماتوفیلاک (اصحاب بادیگارد)، ژنرال و برادر ناتنی احتمالی اسکندر مقدونی، پس از مرگ اسکندر در سال ۳۲۳ قبل از میلاد به عنوان ساتراپ مصر منصوب شد. در سال ۳۰۵ قبل از میلاد، او خود را فرعون بطلمیوس اول معرفی کرد که بعدها به عنوان سوتر «ناجی» شناخته شد. مصریان به زودی بطلمیوسیان را به عنوان جانشین فراعنه مصر مستقل پذیرفتند. خانواده بطلمیوس تا زمان فتح رومیان در سال ۳۰ قبل از میلاد بر مصر حکومت کردند.

مانند سلسله‌های قبلی مصر باستان، سلسله بطلمیوسی همخونی از جمله ازدواج خواهر و برادر را انجام می‌دادند، اما این امر به‌طور جدی تا نزدیک به یک قرن از تاریخ این سلسله صورت نگرفت. همه فرمانروایان مرد سلسله بطلمیوس نام داشتند، در حالی که ملکه‌های سلطنتی همگی کلئوپاترا، آرسینو یا برنیس نامیده می‌شدند. مشهورترین عضو این دودمان، آخرین ملکه، کلئوپاترا هفتم بود که به خاطر نقشش در نبردهای سیاسی روم بین ژولیوس سزار و پومپه و بعداً بین اکتاویان و مارک آنتونی شناخته شد. خودکشی آشکار او پس از فتح مصر توسط رومیان، پایان حکومت بطلمیوسیان در مصر بود.

بطالسه و همسرانشان

• بطلمیوس اول سوتر (۳۰۳–۲۸۲ قبل از میلاد)[۸] ابتدا با تائیس، سپس آرتاکاما، سپس اوریدیک و سرانجام برنیکس اول ازدواج کرد.
• بطلمیوس دوم فیلادلفوس (۲۸۵–۲۴۶ قبل از میلاد)[۹] با آرسینوی اول و سپس با آرسینوی دوم ازدواج کرد. به‌طور مشترک با بطلمیوس اپیگونوس (۲۶۷–۲۵۹ قبل از میلاد) حکومت کرد.
• بطلمیوس سوم اورگت (۲۴۶–۲۲۱ قبل از میلاد) با برنیس دوم ازدواج کرد
• بطلمیوس چهارم فیلوپاتور (۲۲۱–۲۰۳ قبل از میلاد) با آرسینوی سوم ازدواج کرد
• بطلمیوس پنجم اپیفانس (۲۰۳–۱۸۱ قبل از میلاد) با کلوپاترا یکم ازدواج کرد.
• بطلمیوس ششم فیلومتر (۱۸۱–۱۶۴ قبل از میلاد، ۱۶۳–۱۴۵ قبل از میلاد) با کلئوپاترا دوم ازدواج کرد و برای مدت کوتاهی به‌طور مشترک با بطلمیوس اوپاتور در ۱۵۲ قبل از میلاد حکومت کرد.
• بطلمیوس هفتم نئوس فیلوپاتور (احتمالا هرگز سلطنت نکرد)
• بطلمیوس هشتم فیسکون (۱۷۰–۱۶۳ قبل از میلاد، ۱۴۵–۱۱۶ قبل از میلاد) با کلئوپاترا دوم و سپس با کلئوپاترا سوم ازدواج کرد. به‌طور موقت توسط کلئوپاترا دوم از ۱۳۱ تا ۱۲۷ قبل از میلاد از اسکندریه اخراج شد، سپس در سال ۱۲۴ قبل از میلاد با او آشتی کرد.
• کلئوپاترا دوم فیلومتورا سوتیرا (۱۳۱–۱۲۷ قبل از میلاد)، در مخالفت با بطلمیوس هشتم فیسکون
• بطلمیوس آپیون (حدود ۱۲۰–۹۶ قبل از میلاد)، پسر بطلمیوس هشتم. آخرین پادشاه بطلمیوسی کورنه.
• کلئوپاترا سوم فیلومتر سوتیرا دیکایوسین نیکفوروس (کوکه) (۱۱۶–۱۰۱ قبل از میلاد) به‌طور مشترک با بطلمیوس نهم لاتیروس (۱۱۶–۱۰۷ قبل از میلاد) و بطلمیوس دهم اسکندر اول (۱۰۷–۱۰۱ قبل از میلاد) حکومت کرد.
• بطلمیوس نهم لاتیروس (۱۱۶–۱۰۷ قبل از میلاد، ۸۸–۸۱ قبل از میلاد به عنوان سوتر دوم) با کلئوپاترا چهارم و سپس با کلئوپاترا سلن ازدواج کرد. در اولین سلطنت خود به‌طور مشترک با کلئوپاترا سوم حکومت کرد
• بطلمیوس دهم اسکندر اول (۱۰۷–۸۸ قبل از میلاد) با کلئوپاترا سلن و سپس برنیکس سوم ازدواج کرد. تا سال ۱۰۱ قبل از میلاد به‌طور مشترک با کلئوپاترا سوم حکومت کرد
• برنیس سوم فیلوپاتور (۸۱–۸۰ قبل از میلاد)
• بطلمیوس یازدهم اسکندر دوم (۸۰ قبل از میلاد) قبل از قتل برنیکس سوم با او ازدواج کرد و به‌طور مشترک حکومت کرد. پس از آن به مدت ۱۹ روز به تنهایی حکومت کرد.
• بطلمیوس دوازدهم نئووس دیونیسوس (اولتس) (۸۰–۵۸ قبل از میلاد، ۵۵–۵۱ قبل از میلاد) با کلئوپاترا پنجم تریفنا ازدواج کرد.
• کلئوپاترا ششم تریفنا (۵۸–۵۷ قبل از میلاد) به‌طور مشترک با برنیس چهارم اپیفانیا (۵۸ تا ۵۵ قبل از میلاد) حکومت کرد، احتمالاً با کلئوپاترا پنجم تریفنا (۱۰)
• کلئوپاترا ("Cleopatra VII Thea Philopator"، ۵۱–۳۰ قبل از میلاد) به‌طور مشترک با بطلمیوس سیزدهم تئوس فیلوپاتور (۵۱–۴۷ قبل از میلاد)، بطلمیوس چهاردهم (۴۷–۴۴ قبل از میلاد) و بطلمیوس پانزدهم سزاریون (۴۴–۳۰ قبل از میلاد) حکومت کرد.
• آرسینوی چهارم (۴۸–۴۷ قبل از میلاد)، در مخالفت با کلئوپاترا
• بطلمیوس موریتانی (۱۳ یا ۹ قبل از میلاد – ۴۰ پس از میلاد) پادشاه و فرمانروای مورتانیا برای روم

شجره نامه دودمان بطلمیوسی

لاگوس اهل ائوردآ، مقدونیه

آرسینوی مقدونی

Ptolemy I Soter (Kg 303–282 BC)

برنیس یکم

Philip

آرسینوی دوم

Ptolemy II Philadelphus (Kg. 285–246 BC)

آرسینوی یکم

{{{ماگاز}}}

آپامه دوم

Ptolemy III Euergetes (Kg. 246–221 BC)

Berenice II

Ptolemy IV Philopator (Kg. 221–203 BC)

Arsinoe III

Ptolemy V Epiphanes (Kg. 203–181 BC)

Cleopatra I Syra

Ptolemy VI Philometor (Kg. 181–164 BC, 163–145 BC)

Cleopatra II (Qn. 131–127 BC)

Ptolemy VIII Physcon (Kg. 170–163 BC, 145–116 BC)

Eirene

Ptolemy VII Neos Philopator

Cleopatra III (Qn, 116–101 BC)

Ptolemy Memphites

Ptolemy Apion

Cleopatra IV

Ptolemy IX Lathyros (Kg. 116–107 BC, as Soter II 88–81 BC)

Cleopatra Selene

Ptolemy X Alexander I (Kg. 107–88 BC)

Ptolemy XII Auletes (Kg. 80–58 BC, 55–51 BC)

Berenice III (Qn. 81–80 BC)

Ptolemy XI Alexander II (Kg. 80 BC, for 19 days)

Cleopatra V (Qn. 58–55 BC)

Cleopatra VI (Qn. 58 BC)

Berenice IV (Qn. 58–55 BC)

Ptolemy XIII Theos Philopator (Kg. 51–47 BC)

Cleopatra VII Thea Philopator (Qn. 51–30 BC)

Ptolemy XIV (Kg. 47–44 BC)

Arsinoe IV (Qn. 48–47 BC)

Julius Caesar

Mark Antony

Ptolemy XV Caesarion (Kg. 44–30 BC)

Alexander Helios

Ptolemy Philadelphus

Cleopatra Selene II

Ptolemy of Mauretania

منابع

• Wikipedia contributors, "Ptolemaic dynasty," Wikipedia, The Free Encyclopedia,(accessed June 6, 2008)