جوردی (Geordie) گویش مورد استفاده ساکنان منطقه تاینساید در شمال شرق انگلستان[۱] که در زبان‌شناسی به عنوان انگلیسی تاینساید یا انگلیسی نیوکاسل نیز شناخته می‌شود، است. این اصطلاح در طول تاریخ برای اشاره به مردم منطقه و گاه شمال شرقی انگلستان نیز به کار رفته‌است.[۲][۳]

جوردی
انگلیسی نیوکاسل/انگلیسی تاینساید
زبان بومی درنیوکاسل
گونه‌های نخستین
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹
گلاتولوگهیچ کدام

جوردی ادامه و توسعه زبانی است که توسط مهاجران آنگلوساکسون صحبت می‌شد که در ابتدا توسط بریتون‌های باستانی برای مبارزه با مهاجمان پیکتی پس از پایان حکومت روم در بریتانیا در قرن پنجم به کار گرفته شد.[۲] آنگل‌ها، ساکسون‌ها و جوت‌ها که از طریق مهاجرت‌های بعدی از سرزمین‌های قبیله‌ای در امتداد سواحل دریای شمال سرزمین اصلی اروپا وارد شدند، از نظر سیاسی و فرهنگی بر بومیان بریتانیایی برتری یافتند. پادشاهی‌های آنگلوساکسون که در سده‌های تاریک پدیدار شدند، به‌طور عمده به گونه‌های قابل درک متقابلی از آنچه که امروزه انگلیسی باستان نامیده می‌شود صحبت می‌کردند، که هر کدام از نظر واج‌شناسی، صرف‌شناسی، نحو و واژگان تا حدودی متفاوت بودند.[۴]

در شمال انگلستان و مرزهای اسکاتلند که در آن زمان تحت سلطه پادشاهی نورث‌آمبریا بود، گویش انگلیسی باستانی نورث‌آمبریایی ایجاد شد. مهاجران بعدی ایرلندی احتمالاً از اوایل قرن نوزدهم به بعد بر آواشناسی جوردی تأثیر گذاشتند.[۵]

گویش و هویت جوردی در درجه اول با کسانی که از پیشینه طبقه کارگر هستند مرتبط است. یک نظرسنجی روزنامه در سال ۲۰۰۸ نشان داد که لهجه جوردی «جذاب‌ترین در انگلستان» است.[۶]

منابع ویرایش

  1. "AskOxford.com – a person from Tyneside". Archived from the original on 29 September 2007. Retrieved 1 September 2007.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ "Geordie Accent and Dialect Origins". englandsnortheast.co.uk. 2016. Retrieved 19 August 2017. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «ene» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  3. "Geordie Guide: Defining Geordie". Newcastle University. 13 November 2019. Retrieved 13 November 2019.
  4. Simpson, David (2009). "Venerable Bede". Retrieved 6 August 2010. Bede's Latin poems seem to translate more successfully into Geordie than into modern day English!
  5. "Migration of Irish to Newcastle upon Tyne and Weetslade Northumberland". Retrieved 27 October 2014.
  6. "Scots accent is UK's second favourite - UK - Scotsman.com". The Scotsman. 2008-09-24. Archived from the original on 29 March 2009. Retrieved 2013-06-15.