زبان‌های ژرمنی

زبان‌های ژرمنی شاخه‌ای از خانواده زبان‌های هندواروپایی هستند که توسط جمعیتی در حدود ۵۱۵ میلیون نفر گویشور بومی در اروپا، آمریکای شمالی، اقیانوسیه و جنوب آفریقا گفتگو می‌شوند. انگلیسی، با حدود ۲ میلیارد نفر گویشور، پرگویشورترین زبان ژرمنی در جهان است. تمام زبان‌های ژرمنی از نیاژرمنی ریشه گرفته‌اند که در عصر آهن در اسکاندیناوی صحبت می‌شد.

ژرمنی
پراکنش:جهانی، بیشتر در شمال، غرب و مرکز اروپا، قاره آمریکا (آنگلو-آمریکا، جزایر کارائیب هلند و سورینام), جنوب آفریقا و اقیانوسیه
تبار:هندواروپایی
  • ژرمنی
نیا:نیاژرمنی
زیرگروه‌ها:
ژرمنی شرقی (منقرض)
ایزو ۲–۶۳۹ / ۵gem
زبان شناسی52- (phylozone)
گلاتولوگgerm1287[۱]
world map showing countries where a Germanic language is the primary or official language
زبان‌های ژرمنی در جهان
  زبان نخست
  زبان رسمی
  زبان اقلیت چشم‌گیر

زبان‌های ژرمنی غربی شامل سه زبان پرکاربرد ژرمنی هستند: انگلیسی با حدود ۳۶۰–۴۰۰ میلیون گویشور بومی،[۲] آلمانی با بیش از ۱۰۰ میلیون گویشور بومی[۳] و هلندی با ۲۴ میلیون گویشور بومی. زبان‌های دیگر ژرمنی غربی شامل آفریکانس، شاخه‌ای از هلندی، با بیش از ۷٫۱ میلیون گویشور بومی؛[۴] آلمانی سفلی با حدود ۰٫۳ میلیون گویشور بومی و احتمالاً ۶٫۷–۱۰ میلیون گویشور کل[۵] (حداقل ۵ میلیون نفر در آلمان[۶] و ۱٫۷ میلیون در هلند)؛[۷] ییدیش که پیش از جنگ جهانی دوم توسط تقریباً ۱۳ میلیون یهودی در اروپا استفاده می‌شد[۸] و اکنون دارای تقریباً ۱٫۵ میلیون گویشور بومی است؛ اسکاتس، با ۱٫۵ میلیون گویشور بومی؛ گونه‌های لیمبورخی با تقریباً ۱٫۳ میلیون گویشور در مرزهای هلند - بلژیک - آلمان و زبان‌های فریسی با بیش از ۰٫۵ میلیون گویشور بومی در هلند و آلمان هستند.

بزرگترین زبان‌های ژرمنی شمالی سوئدی، دانمارکی و نروژی هستند که تا حدی برای یکدیگر قابل درک و در مجموع حدود ۲۰ میلیون گویشور بومی در کشورهای شمال اروپا و پنج میلیون گویشور زبان دوم دارند. از زمان قرون وسطی، این زبان‌ها به شدت تحت تأثیر زبان آلمانی پایین میانه از شاخه ژرمنی غربی قرار گرفتند و واژگان این زبان حدود ۳۰–۶۰٪ از واژگان آن‌ها را با توجه به برآوردهای مختلف تشکیل می‌دهد. دیگر زبان‌های ژرمنی شمالی فارویی و ایسلندی هستند، که محافظه کارتر از سایرین بوده، هیچ تأثیر قابل توجهی از آلمان پایین نپذیرفته‌اند و دارای دستور زبان پیچیده‌تر و فهم متقابل کمتر نسبت به سایر زبان‌ها هستند.

شاخه ژرمنی شرقی شامل گوتی، بورگوندی و وندالی بود که اکنون همه آن‌ها منقرض شده‌اند. واپسین زبان آن گوتی کریمه‌ای بود که تا اواخر قرن هجدهم در برخی از مناطق منزوی کریمه صحبت می‌شد.[۹]

اتنولوگ ۴۸ زبان مختلف ژرمنی زنده را فهرست کرده‌است که ۴۱ مورد از آن‌ها به شاخه غربی و شش زبان دیگر به شاخه شمالی تعلق دارند. شمار کل زبان‌های ژرمنی در طول تاریخ ناشناخته است زیرا برخی از آن‌ها، به ویژه زبان‌های ژرمنی شرقی، در طی یا پس از دوره مهاجرت‌ها ناپدید شده‌اند. برخی از زبان‌های ژرمنی غربی همانند لومباردی نیز نتوانستند دوره مهاجرت‌ها را پشت سر بگذارند. در نتیجه جنگ جهانی دوم و پس از آن اخراج گسترده آلمانی‌ها، زبان آلمانی بسیاری از مناطق خود را از دست داد و همچنین چندین گویش آن در معرض نابودی و انقراض قرار گرفتند. در قرن بیست و یکم، به دلیل برتری یافتن آلمانی معیار، گویش‌های آن در حال نابودی هستند.[۱۰]

نیای مشترک همه زبانهای این شاخه نیاژرمنی یا ژرمنی مشترک نامیده می‌شود که در اواسط هزاره نخست پیش از میلاد در عصر آهن در اسکاندیناوی صحبت می‌شد. نیاژرمنی، همراه با همه نوادگانش، دارای تعدادی ویژگی زبانی منحصر به فرد است که معروف‌ترین آن‌ها تغییر همخوانی معروف به «قانون گریم» است. گونه‌های نخستین ژرمنیک زمانی وارد تاریخ شدند که قبایل ژرمنی در قرن ۲ پیش از میلاد از اسکاندیناوی به سمت جنوب حرکت کردند و در شمال آلمان امروزی و جنوب دانمارک مستقر شدند.

تاریخ ویرایش

 
پراکندگی زبان‌های ژرمنی در اوایل سده دهم میلادی:

تصور می‌شود که همه زبان‌های ژرمنی از زبان فرضی نیاژرمنی منشعب شده‌اند، که با اتکا به تغییرات صدای قانون گریم و قانون ورنر متحد شده‌اند. این‌ها احتمالاً در عصر آهن پیش از روم در شمال اروپا از حدود سال ۵۰۰ پیش از میلاد رخ داده‌است. نیاژرمنی خود به احتمال زیاد پس از سال ۵۰۰ سال پیش از میلاد گفتگو می‌شده‌است [۱۱] و نیانورس سده ۲ میلادی و پس از آن به بازسازی نیاژرمنی بسیار نزدیک است.

گونه‌های ژرمنی از زمان نخستین بررسی‌ها به سه گروه غربی، شرقی و شمالی تقسیم می‌شدند. تعیین دقیق رابطه آن‌ها از بین شواهد بر جای مانده در کتیبه‌های کمیاب رونی دشوار است.

گروه غربی احتمالاً در اواخر فرهنگ جاستورف شکل گرفته‌است و گروه شرقی نیز از گونه‌های گوتلاندی سده یکم مشتق شده و جنوب سوئد را به عنوان محل اصلی گروه شمالی ترک کرده‌است.

تقریباً در قرن دهم، گونه‌های ژرمنی به اندازه‌ای از هم جدا شدند که درک متقابل میان آن‌ها دشوار بود. تماس زبانی وایکینگ‌های دانلاو با آنگلوساکسون‌ها ردپایی را در زبان انگلیسی به جا گذاشته و گمان می‌رود روند جابه‌جایی انگلیسی باستان را با انگلیسی میانه در سده ۱۲ تسهیل کرده‌است.

زبان‌های ژرمنی شرقی از اواخر دوره مهاجرت به حاشیه رانده شدند. بورگوندی‌ها، گوت‌ها و وندال‌ها از نظر زبانی توسط همسایگان خود تقریباً در سده هفتم جذب شدند، و فقط گوتی کریمه‌ای تا قرن ۱۸ زنده ماند.

در اوایل قرون وسطی، زبان‌های آلمانی غربی با توسعه جزیره‌ای انگلیسی میانه از یک سو و با تغییر همخوان‌های آلمانی علیا در قاره از سوی دیگرهمراه بودند. در اوایل دوران نوین، دامنه اختلافات میان زبان‌های ژرمنی بسیار گسترده‌تر شده و گونه‌های مختلف آن به سختی برای یکدیگر قابل درک بودند.

از طرف دیگر، زبان‌های ژرمنی شمالی تا حدود ۱۰۰۰ سال پس از میلاد یکپارچه باقی مانده‌اند و در واقع زبان‌های اصلی اسکاندیناوی امروزه نیز همچنان دارای درک متقابل هستند. شکاف اصلی در این زبان‌ها بین زبان‌های سرزمین اصلی و زبان‌های جزیره‌ای در غرب به ویژه ایسلندی است که دستور زبان نورس باستان را تقریباً بدون تغییر حفظ کرده‌است، در حالی که زبان‌های سرزمین اصلی نسبت به آن بسیار متفاوت شده‌اند.

دسته‌بندی ویرایش

در طول تاریخ ویرایش

جدول زیر توالی مراحل تاریخی مهم هر زبان (به صورت افقی) و گروه‌بندی تقریبی آن‌ها را در زیرگروه‌ها (به صورت عمودی) نشان می‌دهد.

عصر آهن پیشارومی
۵۰۰ – ۱۰۰ ق. م
عصر آهن رومی
پیشین
۱۰۰ ق. م– ۱۰۰ م.
عصر آهن رومی
پسین
۱۰۰ – ۳۰۰
دوره مهاجرت‌ها
۳۰۰ – ۶۰۰
قرون وسطای آغازین
۶۰۰ – ۱۱۰۰
قرون وسطای میانه
۱۱۰۰ – ۱۳۵۰
قرون وسطای متأخر۲
۱۳۵۰ – ۱۵۰۰
دوران مدرن نخستین
۱۵۰۰ – ۱۷۰۰
دوران نوین امروزی
۱۷۰۰ تاکنون
نیاژرمنی ژرمنی غربی ایرمینونی
(ژرمنی البه)
آلمانی بالای نخستین بالای باستان،
لومباردی۱
آلمانی بالای میانه آلمانی بالای نو
پیشین
گونه‌های آلمانی بالا
آلمانی معیار
ایستوائیونی
(ژرمنی وزر-راین)
فرانکی نخستین فرانکی باستان آلمانی بالای باستان آلمانی مرکزی میانه آلمانی مرکزی نو
پیشین
گونه‌های آلمانی مرکزی
ییدیش
فرانکی پایین باستان
(هلندی باستان)
لیمبورخی پیشین
هلندی میانه
لیمبورخی پسین
هلندی میانه
لیمبورخی پیشین لیمبورخی
هلندی میانه
پیشین
هلندی میانه
پسین
هلندی نوین
پیشین
گونه‌های هلندی
آفریکانس
اینگوائیونی
(ژرمنی دریای شمال)
ساکسونی نخستین
(اینگوائیونی
جنوب شرقی)
ساکسونی باستان آلمانی پایین میانه گونه‌های آلمانی پایین
آنگلو-فریسی
(اینگوائیونی
شمال غربی)
فریسی نخستین فریسی باستان فریسی میانه گونه‌های فریسی
آنگلی نخستین انگلیسی باستان
(آنگلوساکسون)
انگلیسی میانه
پیشین
انگلیسی میانه
پسین
انگلیسی نو
نخستین
گونه‌های انگلیسی
اسکاتس نخستین۳ اسکاتس میانه گونه‌های اسکاتس
ژرمنی شمالی نیانورس نورس باستان
رونی
ایسلندی باستان ایسلندی باستان
پسین
ایسلندی
نروژی باستان فارویی باستان فارویی
نورن باستان نورن منقرض۴
نروژی میانه نروژی
نورس باستان
رونی
دانمارکی باستان
پیشین
دانمارکی باستان
پسین
دانمارکی
سوئدی باستان
پیشین
سوئدی باستان
پیشین
سوئدی
گویش‌های دالکارلی
گوتنیش باستان
رونی
گوتنیش باستان
پیشین
گوتنیش باستان
پسین
گوتنیش۵
ژرمنی شرقی گوتی (گویش‌های گوتی تاییدنشده) گوتی کریمه‌ای منقرض
وندالی منقرض
بورگوندی منقرض

امروزی ویرایش

 
زبان‌های ژرمنی و گروه‌های اصلی گویشی

همه زبان‌های ژرمنی زنده به شاخه غربی یا شمالی تعلق دارند. گروه ژرمنی غربی بزرگ‌تر است و به دو شاخه آنگلو-فریسی و ژرمنی غربی قاره‌ای تقسیم می‌شود. آنگلو-فریسی شامل انگلیسی و تمام گونه‌های آن است، در حالی که شاخه قاره‌ای شامل آلمانی (معیار و گویش‌هایش)، و همچنین هلندی (معیار و گویش‌هایش) است.

دسته‌بندی نوین این زبان‌ها به این شکل است:

ژرمنی غربی ویرایش

ژرمنی شمالی ویرایش

وضعیت نوین ویرایش

 
پراکندگی کنونی زبان‌های ژرمنی در اروپا:
زبان‌های ژرمنی شمالی زبان‌های ژرمنی غربی
  آلمانی (بالا)
نقطه‌ها مناطق چندزبانه را نشان می‌دهند

زبان‌های ژرمنی غربی ویرایش

انگلیسی زبان رسمی بلیز، کانادا، نیجریه، جزایر فالکلند، مالت، نیوزیلند، ایرلند، آفریقای جنوبی، فیلیپین، جامائیکا، دومنیکا، گویان، ترینیداد و توباگو، ساموآ آمریکا، پالائو، سنت لوسیا، گرنادا، باربادوس، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، پورتوریکو، گوام، هنگ کنگ، سنگاپور، پاکستان، هند، پاپوآ گینه نو، نامیبیا، وانواتو، جزایر سلیمان و مستعمرات سابق انگلیس در آسیا، آفریقا و اقیانوسیه است. این زبان همچنین به صورت دفاکتو در بریتانیا، ایالات متحده و استرالیا رسمی و همچنین یک زبان اقلیت به رسمیت شناخته‌شده در نیکاراگوئه و مالزی است.[۱۳] گویشوران انگلیسی آمریکایی بیشینه گویشوران بومی ژرمنی و بیشتر گویشوران شاخه غربی آن را تشکیل می‌دهند.

آلمانی زبان اتریش، بلژیک، آلمان، لیختن اشتاین، لوکزامبورگ و سوئیس است و در ایتالیا، لهستان، نامیبیا و دانمارک دارای وضعیت منطقه‌ای است. زبان آلمانی همچنین به عنوان یک زبان اقلیت توسط جوامع مهاجر در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، مکزیک و استرالیا صحبت می‌شود. یک گویش آلمانی به نام آلمانی پنسیلوانیا، در زندگی روزمره هنوز در میان جمعیت‌های مختلف آلمانی در ایالت پنسیلوانیای آمریکا استفاده می‌شود.

هلندی زبان رسمی آروبا، بلژیک، کوراسائو، هلند، سینت مارتن و سورینام است.[۱۴] هلند استعمارگر اندونزی نیز بوده‌است اما پس از استقلال آن وضعیت هلندی به عنوان زبان رسمی لغو شد و امروزه هلندی در آن کشور فقط توسط افراد کهنسال یا تحصیل‌کرده سنتی استفاده می‌شود. هلندی تا سال ۱۹۸۴ زبان رسمی در آفریقای جنوبی بود که در آن سال با آفریکانس، زبان دختر هلندی و تا حدی قابل فهم برای آن، جایگزین شد.[۱۵]

زبان آفریکانس یکی از ۱۱ زبان رسمی آفریقای جنوبی است و زبان میانجی نامیبیا نیز به‌شمار می‌رود. این زبان در سایر کشورهای آفریقای جنوبی نیز استفاده می‌شود.

آلمانی سفلی مجموعه‌ای از گویش‌های بسیار گوناگون است که در شمال شرقی هلند و شمال آلمان صحبت می‌شوند.

اسکاتس در مناطق غیرکوستانی اسکاتلند و مناطقی از اولستر (جایی که گویش محلی با نام اسکاتس اولستری شناخته می‌شود) صحبت می‌شود.[۱۶]

فریسی در میان نیم میلیون نفر فریسی در حاشیه جنوبی دریای شمال در هلند و آلمان گفتگو می‌شود.

لوکزامبورگی یک گویش فرانکونی موزلی است که عمدتاً در دوک‌نشین لوکزامبورگ تکلم می‌شود و زبان رسمی آن به‌شمار می‌رود.[۱۷] گونه‌های مشابه موزلی در بخش‌های کوچکی از بلژیک، فرانسه و آلمان صحبت می‌شوند.

ییدیش که زمانی زبان مادری حدود ۱۱ تا ۱۳ میلیون نفر بود، امروزه دارای حدود ۱٫۵ میلیون گویشور در جوامع یهودی در سراسر جهان، عمدتاً در آمریکای شمالی، اروپا، اسرائیل و دیگر مناطق با جمعیت یهودی است.[۸]

گونه‌های لیمبورگی در مناطق لیمبورگ و راینلند، در امتداد مرز هلند، بلژیک و آلمان، گفتگو می‌شوند.

زبان‌های ژرمنی شمالی ویرایش

سوئدی علاوه بر رسمی بودن در سوئد، توسط اقلیت سوئدی‌زبان فنلاند که بخش عمده‌ای از جمعیت ساحل غربی و جنوبی فنلاند را تشکیل می‌دهند، به صورت بومی گفتگو می‌شود. سوئدی همچنین به همراه فنلاندی یکی از دو زبان رسمی فنلاند و تنها زبان رسمی در جزایر الند است. برخی از افراد در استونی نیز به سوئدی گفتگو می‌کنند.

دانمارکی زبان رسمی دانمارک و جزایر فارو است و تا سال ۲۰۰۹ یکی از زبان‌های رسمی گرینلند بود که امروزه در آنجا به عنوان زبان میانجی و آموزشی به کار می‌رود. دانمارکی، زبان اقلیت به رسمیت شناخته شده و بومی ایالت شلسویگ-هولشتاین آلمان نیز هست.

نروژی زبان رسمی نروژ است. نروژی همچنین زبان رسمی در سرزمین‌های خارجی نروژ مانند سوالبار، یان ماین، جزیره بووه، سرزمین شهبانو ماود و جزیره پتر یکم است.

ایسلندی زبان رسمی ایسلند است.

فارویی زبان رسمی جزایر فارو است و همچنین توسط اقلیتی در دانمارک نیز گفتگو می‌شود.

آمار ویرایش

نسبت زبان‌های ژرمنی (زبان‌های ژرمنی غربی به رنگ زرد-قرمز و ژرمنی شمالی به رنگ‌های آبی هستند):

  انگلیسی (۶۹٫۹٪)
  آلمانی (۱۹٫۴٪)
  هلندی (۴٫۵٪)
  آفریکانس (۱٫۴٪)
  سایر ژرمنی غربی (۱٪)
  سوئدی (۱٫۸٪)
  دانمارکی (۱٫۱٪)
  نروژی (۱٪)
  سایر ژرمنی شمالی (۰٫۱٪)
زبان‌های ژرمنی بر پایه شمار گویشوران بومی (میلیون)
زبان گویشوران بومی
انگلیسی (English) ۳۶۰–۴۰۰[۲]
آلمانی (Deutsch) ۱۰۰[۱۸]
هلندی (Nederlands) ۲۴[۱۹]
سوئدی (Svenska) ۱۱٫۱[۲۰]
آفریکانس (Afrikaans) ۷٫۱[۲۱]
دانمارکی (Dansk) ۵٫۵[۲۲]
نروژی (Norsk) ۵٫۳[۲۳]
ییدیش (ייִדיש) ۱٫۵[۲۴]
اسکاتس (Scots) ۱٫۵[۲۵]
لیمبورخی (Lèmburgs) ۱٫۳[۲۶]
فریسی (Frysk/Noordfreesk/Seeltersk) ۰٫۵[۲۷]
لوکزامبورگی (Lëtzebuergesch) ۰٫۴[۲۸]
آلمانی سفلی (Platt/Neddersassch/Leegsaksies) ۰٫۳[۲۹]
ایسلندی (Íslenska) ۰٫۳[۳۰]
فارویی (Føroyskt) ۰٫۰۷[۳۱]
سایر زبان‌های ژرمنی ۰٫۰۱
کل حدود ۵۱۵

نوشتار ویرایش

 
مرز زبانی ژرمنی-رومی:[۳۲]
• اوایل قرون وسطی  
• اوایل قرن بیستم  

نخستین شواهد در مورد زبان‌های ژرمنی نام‌هایی هستند که در سده یکم میلادی توسط تاسیتوس ثبت شده‌اند اما نخستین نوشته‌های ژرمنی مربوط به قرن دو پیش از میلاد هستند. [۳۳]

تقریباً از سده ۲ میلادی، گروه‌های خاصی از گویشوران ژرمنی نخستین، شکل اولیه الفبای رونی را توسعه دادند. کتیبه‌های نخستین رونی نیز تا حد زیادی محدود به نام‌های شخصی بوده و تفسیر آن‌ها دشوار است. زبان گوتی برای نخستین بار در سده چهارم با الفبای گوتی ساخته شده توسط اسقف اولفیلاس برای ترجمه کتاب مقدس، نوشته شد.[۳۴] بعداً کشیش‌ها و راهبان مسیحی که علاوه بر گونه‌های ژرمنی بومی خود به زبان لاتین نیز تسلط داشتند، آغاز به نوشتن زبان‌های ژرمنی با حروف اصلاح‌شده لاتین کردند. با این حال، در طول دوره وایکینگ‌ها، الفبای رونی در اسکاندیناوی رایج باقی ماند.

علاوه بر خط معیار لاتین، بسیاری از زبان‌های ژرمنی از حرکت‌های مختلف و حروف اضافی استفاده می‌کنند، از جمله ß، IJ، Ø، Æ، Å، Ä، Ü، Ö، Ð، Ȝ، Þ و Ƿ.

ییدیش با استفاده از الفبای عبری تطبیقی نوشته می‌شود.

مقایسه واژگان ویرایش

جدول زیر برای مقایسه واژگان زبان‌های ژرمنی ارائه شده‌است. چندین اصطلاح در آن دارای تغییر معنایی هستند.

انگلیسی اسکاتس فریسی غربی آفریکانس هلندی لیمبورخی آلمانی سفلی لوکزامبورگی آلمانی ییدیش گوتی ایسلندی فارویی سوئدی دانمارکی نروژی
(بوکمل)
نروژی
(نینورسک)
apple aipple apel appel appel appel Appel Apel Apfel עפּל
(epl)
𐌰𐍀𐌻𐌿𐍃
(aplus)
epli epli[۳۵] äpple æble eple eple
bear beir bear beer beer bear Baar Bier Bär בער
(ber)
𐌱𐌰𐌹𐍂𐌰 (Baira) björn bjørn björn bjørn bjørn bjørn
beech beech boeke beuk beuk beuk Böök Bich Buche ביטש
(bitsh)
𐌱𐍉𐌺𐌰
(bōka),[۳۶]
-𐌱𐌰𐌲𐌼𐍃
(-bagms)
beyki bók
(artræ)
bok bøg bok bok, bøk
blood bluid bloed bloed bloed blood Blood, Bloot Blutt Blut בלוט
(blut)
𐌱𐌻𐍉𐌸
(blōþ)
blóð blóð blod blod blod blod
board buird board bord boord bórdj Boord Briet Brett[۳۷] ברעט
(bret)
𐌱𐌰𐌿𐍂𐌳
(baúrd)
borð borð bord bord bord bord
book beuk boek boek boek book Book Buch Buch בוך
(bukh)
𐌱𐍉𐌺𐌰
(bōka)
bók bók bok bog bok bok
breast breest boarst bors borst boors Bost Broscht Brust ברוסט
(brust)
𐌱𐍂𐌿𐍃𐍄𐍃
(brusts)
brjóst bróst, bringa bröst bryst bryst bryst
brown broon brún bruin bruin bruun broen brong braun ברוין
(broyn)
𐌱𐍂𐌿𐌽𐍃
(bruns)
brúnn brúnur brun brun brun brun
church kirk tsjerke kerk kerk kèrk Kark Kierch Kirche קירך
(kirkh)
kirkja kirkja kyrka kirke kirke kyrkje
day day dei dag dag daag Dag Dag Tag טאָג
(tog)
𐌳𐌰𐌲𐍃
(dags)
dagur dagur dag dag dag dag
daughter dochter dochter dogter dochter dóchter Dochter Duechter Tochter טאָכטער
(tokhter)
𐌳𐌰𐌿𐌷𐍄𐌰𐍂
(dauhtar)
dóttir dóttir dotter datter datter dotter
dead deid dea dood dood doed doot dout tot טויט
(toyt)
𐌳𐌰𐌿𐌸𐍃
(dauþs)
dauður deyður död død død daud
die, starve dee, stairve stjerre sterf sterven stèrve staarven stierwen sterben שטאַרבן
(shtarbn)
𐌳𐌹𐍅𐌰𐌽
(diwan)
deyja doyggja døy, starva
devil deevil, deil duvel duiwel duivel duvel Düwel Däiwel Teufel טײַוול
(tayvl)
𐌳𐌹𐌰𐌱𐌰𐌿𐌻𐌿𐍃
(diabaulus)
djöfull djevul djävel, djävul djævel djevel djevel
eight aicht acht agt acht ach acht aacht acht אַכט
(akht)
𐌰𐌷𐍄𐌰𐌿
(ahtau)
átta átta åtta otte åtte åtte
enough eneuch genôch genoeg genoeg genóg noog genuch, genug genug גענוג
(genug)
𐌲𐌰𐌽𐍉𐌷𐍃
(ganōhs)
nóg nóg, nógmikið nog nok nok nok
finger finger finger vinger vinger veenger Finger Fanger Finger פֿינגער
(finger)
𐍆𐌹𐌲𐌲𐍂𐍃
(figgrs)
fingur fingur finger finger finger finger
five five fiif vyf vijf vief fiev fënnef fünf פֿינף
(finf)
𐍆𐌹𐌼𐍆
(fimf)
fimm fimm fem fem fem fem
give gie jaan gee geven geve geven ginn geben געבן
(gebn)
𐌲𐌹𐌱𐌰𐌽
(giban)
gefa geva ge, giva give gi gje(va)
glass gless glês glas glas glaas Glas Glas Glas גלאָז
(gloz)
glas glas glas glas glass glas
gold gowd, goold goud goud goud goud, góldj Gold, Guld Gold Gold גאָלד
(gold)
𐌲𐌿𐌻𐌸
(gulþ)
gull gull guld, gull guld gull gull
good guid goed goed goed good goot gutt gut גוט
(gut)
𐌲𐍉𐌸(𐌹𐍃)
(gōþ(is))
góð(ur), gott góð(ur), gott god god god god
انگلیسی اسکاتس فریسی غربی آفریکانس هلندی لیمبورخی آلمانی سفلی لوکزامبورگی آلمانی ییدیش گوتی ایسلندی فارویی سوئدی دانمارکی نروژی
(بوکمل)
نروژی
(نینورسک)
hand haund hân hand hand hand Hand Hand Hand האַנט
(hant)
𐌷𐌰𐌽𐌳𐌿𐍃
(handus)
hönd hond hand hånd hånd hand
head heid holle, haad hoof,[۳۸] kop[۳۹] hoofd, kop[۳۹] kop[۳۹] Hööft, Kopp[۳۹] Kopp,[۳۹] Kapp[۳۹] Haupt, Kopf[۳۹] הויפט, קאָפּ
(hoypt, kop)[۳۹]
𐌷𐌰𐌿𐌱𐌹𐌸
(háubiþ)
höfuð høvd, høvur huvud hoved hode hovud
high heich heech hoog hoog hoeg hooch héich hoch הויך
(hoykh)
𐌷𐌰𐌿𐌷
(háuh)
hár høg, ur hög høj høy, høg høg
home hame hiem heim,[۴۰] tuis[۴۱] heem, heim,[۴۰] thuis[۴۱] heem, thoes[۴۱] Tohuus,[۴۱] Heem Heem Heim(at) היים
(heym)
𐌷𐌰𐌹𐌼𐍉𐌸
(háimōþ)
heim heim hem hjem hjem, heim heim
hook, crook heuk heak haak haak haok Haak Krop, Kramp, Hoken Haken האַק
(hak)
*𐌺𐍂𐌰𐌼𐍀𐌰
(*krampa)
haki, krókur krókur, ongul hake, krok hage, krog hake, krok hake, krok[۴۲]
house hoose hûs huis huis hoes Huus Haus Haus הויז
(hoyz)
𐍂𐌰𐌶𐌽
(razn), -𐌷𐌿𐍃
(-hūs)
hús hús hus hus hus hus
ice ice iis ys ijs ies Ies Äis Eis אײַז
(ayz)
ís ísur is is is is
many mony mannich, mennich baie, menige veel, menig minnig veel, männig vill manch, viel מאַנכע
(mankhe)
𐌼𐌰𐌽𐌰𐌲𐍃
(manags)
margir mangir, nógvir många mange mange mange
milk milk molke melk melk mèlk Melk Mëllech Milch מילך
(milkh)
𐌼𐌹𐌻𐌿𐌺𐍃
(miluks)
mjólk mjólk mjölk mælk melk, mjølk mjølk
moon muin moanne maan maan maon Maan Mound Mond לבנה
(levone)
𐌼𐌴𐌽𐌰
(mēna)
máni, tungl máni måne måne måne måne
mouse moose mûs muis muis moes Muus Maus Maus מויז
(moyz)
mús mús mus mus mus mus
night nicht nacht nag nacht nach Nacht Nuecht Nacht נאַכט
(nakht)
𐌽𐌰𐌷𐍄𐍃
(nahts)
nótt nátt natt nat natt natt
no, nay nae nee nee nee(n) nei nee nee(n) na, nee, nein, nö ניין
(neyn)
𐌽𐌴
(nē)
nei nei nej, nä nej, næ nei nei
old (but elder, eldest) auld âld oud oud (old), gammel (decayed) aajt (old), gammel (decayed) oolt (old), gammelig (decayed) aal alt אַלט
(alt)
𐍃𐌹𐌽𐌴𐌹𐌲𐍃
(sineigs)
gamall (but eldri, elstur), aldinn gamal (but eldri, elstur) gammal (but äldre, äldst) gammel (but ældre, ældst) gammel (but eldre, eldst) gam(m)al (but eldre, eldst)
one ane ien een één ein een eent eins איין
(eyn)
𐌰𐌹𐌽𐍃
(áins)
einn ein en en en ein
ounce unce ûns ons ons óns Ons Eng kéier, Eemol Unze אונס
(auns)
𐌿𐌽𐌺𐌾𐌰
(unkja)
únsa únsa uns unse unse unse, unsa
right richt rjocht reg recht, rechts rèch recht riicht, riets recht, Recht רעכט
(rekht)
𐍂𐌰𐌹𐌷𐍄𐍃
(raihts)
réttur rættur rätt, rät ret rett rett
seven seiven sân sewe zeven zeve söven siwen Sieben זיבן
(zibn)
𐍃𐌹𐌱𐌿𐌽
(sibun)
sjö sjey sju syv sju, syv[۴۳] sju
shoe shae skoech skoen schoen sjoon Schoh Schong Schuh שוך
(shukh)
𐍃𐌺𐍉𐌷𐍃
(skōhs)
skór skógvur sko sko sko sko
sing sing sjonge sing zingen zinge singen sangen singen זינגען
(zingen)
𐍃𐌹𐌲𐌲𐍅𐌰𐌽
(siggwan)
syngja syngja sjunga synge synge syngja
snow snaw snie sneeu sneeuw sjnie Snee Schnéi Schnee שניי
(shney)
𐍃𐌽𐌰𐌹𐍅𐍃
(snáiws)
snjór kavi, snjógvur snö sne snø snø
انگلیسی اسکاتس فریسی غربی آفریکانس هلندی لیمبورخی آلمانی سفلی لوکزامبورگی آلمانی ییدیش گوتی ایسلندی فارویی سوئدی دانمارکی نروژی
(بوکمل)
نروژی
(نینورسک)
stone stane stien steen steen stein Steen Steen Stein שטיין
(shteyn)
𐍃𐍄𐌰𐌹𐌽𐍃
(stáins)
steinn steinur sten sten stein stein
that that dat daardie, dit dat, die dat, tot dat, dü dat das דאָס
(dos)
𐌸𐌰𐍄𐌰
(þata)
það tað det det det det
two, twain twa twa twee twee twie twee zoo, zwou, zwéin, zwee zwei, zwo צוויי
(tsvey)
𐍄𐍅𐌰𐌹
(twái)
tveir, tvær, tvö tveir, tvey, tvær, tvá två, tu to to to[۴۴]
way wey wei weg weg waeg Weg Wee Weg וועג
(veg)
𐍅𐌹𐌲𐍃
(wigs)
vegur vegur väg vej veg, vei veg
who wha wa wie wie wee wokeen wien, ween wer ווער
(ver)
𐍈𐌰𐍃
(ƕas)
hver hvør vem hvem hvem kven
word wird wurd woord woord waord Woord Wuert Wort וואָרט
(vort)
𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳
(waurd)
orð orð ord ord ord ord
worm wirm wjirm wurm worm weurm Worm Wuerm, Mued Wurm, Made וואָרעם
(vorem)
𐌼𐌰𐌸𐌰
(maþa)
maðkur, ormur maðkur, ormur mask, orm[۴۵] orm makk, mark, orm[۴۵] makk, mark, orm[۴۵]
year year jier jaar jaar jaor Johr Joer Jahr יאָר
(yor)
𐌾𐌴𐍂
(jēr)
ár ár år år år år
انگلیسی اسکاتس فریسی غربی آفریکانس هلندی لیمبورخی آلمانی سفلی لوکزامبورگی آلمانی ییدیش گوتی ایسلندی فارویی سوئدی دانمارکی نروژی
(بوکمل)
نروژی
(نینورسک)

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Germanic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ "Världens 100 största språk 2010" [The world's 100 largest languages in 2010]. Nationalencyklopedin (به سوئدی). 2010. Retrieved 12 February 2014.
  3. SIL Ethnologue (2006). 95 million speakers of Standard German; 105 million including Middle and Upper German dialects; 120 million including Low German and Yiddish.
  4. "Afrikaans". Retrieved 2016-08-03.
  5. Saxon, Low Ethnologue.
  6. "Gechattet wird auf Plattdeusch". Noz.de. Retrieved 2014-03-14.
  7. The Other Languages of Europe: Demographic, Sociolinguistic, and Educational Perspectives by Guus Extra, Durk Gorter; Multilingual Matters, 2001 – 454; page 10.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ Dovid Katz. "YIDDISH" (PDF). YIVO. Archived from the original (PDF) on March 22, 2012. Retrieved 20 December 2015.
  9. "1 Cor. 13:1–12". lrc.la.utexas.edu. Retrieved 2016-08-03.
  10. Heine, Matthias (16 November 2017). "Sprache und Mundart: Das Aussterben der deutschen Dialekte".
  11. Ringe (2006), p. 67.
  12. Aitken, A. J. and McArthur, T. Eds. (1979) Languages of Scotland. Edinburgh,Chambers. p. 87
  13. The Miskito Coast used to be a part of British Empire
  14. "Feiten en cijfers – Taalunieversum". taalunieversum.org.
  15. Dutch-speakers can understand Afrikaans with some difficulty, but Afrikaans-speakers have a harder time understanding Dutch because of the simplified grammar of Afrikaans, compared to that of Dutch, http://www.let.rug.nl/~gooskens/pdf/publ_litlingcomp_2006b.pdf
  16. "List of declarations made with respect to treaty No.  148". Conventions.coe.int. Archived from the original on 9 July 2011. Retrieved 9 September 2012.
  17. "Lëtzebuergesch – the national language" (به انگلیسی). Archived from the original on 21 November 2019. Retrieved 2018-02-14.
  18. Vasagar, Jeevan (18 June 2013). "German 'should be a working language of EU', says Merkel's party" – via www.telegraph.co.uk.
  19. "Nederlands, wereldtaal". Nederlandse Taalunie. 2010. Retrieved 2011-04-07.
  20. ناسیونال انسکلوپدین "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
  21. Census 2011: Census in brief (PDF). Pretoria: Statistics South Africa. 2012. ISBN 978-0-621-41388-5. Archived (PDF) from the original on 13 May 2015.
  22. "Danish". ethnologue.com.
  23. "Befolkningen". ssb.no (به نروژی).
  24. Jacobs (2005).
  25. "Scots". ethnologue.com.
  26. "Limburgish". ethnologue.com.
  27. "Frisian". ethnologue.com.
  28. See زبان لوکزامبورگی.
  29. "Low German". Ethnologue.
  30. "Statistics Iceland". Statistics Iceland.
  31. "Faroese". ethnologue.com.
  32. van Durme, Luc (2002). "Genesis and Evolution of the Romance-Germanic Language Border in Europe". In Treffers-Daller, Jeanine; Willemyns, Roland (eds.). Language Contact at the Romance–Germanic Language Border (PDF). Multilingual Matters. p. 13. ISBN 978-1-85359-627-8. Archived from the original (PDF) on 29 November 2020. Retrieved 4 January 2021.
  33. Todd (1992).
  34. Cercignani, Fausto, The Elaboration of the Gothic Alphabet and Orthography, in "Indogermanische Forschungen", 93, 1988, pp. 168–185.
  35. The cognate means 'potato'. The word for "apple" is 'Súrepli'.
  36. Attested meaning 'letter', but also means beech in other Germanic languages, cf. Russian buk 'beech', bukva 'letter', maybe from Gothic.
  37. Brett is used in the South, Bord is used additionally in the North
  38. Now only used in compound words such as hoofpyn (headache) and metaphorically, such as hoofstad (capital city).
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ ۳۹٫۳ ۳۹٫۴ ۳۹٫۵ ۳۹٫۶ ۳۹٫۷ From an old Latin borrowing, akin to "cup".
  40. ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ Archaic: now only used in compound words such as 'heimwee' (homesickness).
  41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ ۴۱٫۲ ۴۱٫۳ From a compound phrase akin to "to house"
  42. ongel is also used for fishing hook.
  43. syv was inherited from the Danish language from which Bokmål is partially derived, but was replaced in the official language norm by its Norwegian cognate sju in 1951. However, the Danish form remained in use alongside the Norwegian form and was reintroduced as an alternative spelling in 2005. This form is therefore linked to a more conservative and/or formal style of writing and is more likely to be used by writers who retain other Danish forms (e.g. hverken, tyve, tredve and efter)
  44. Dialectally tvo, två, tvei
    (m), tvæ
    (f), tvau
    (n).
  45. ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ ۴۵٫۲ The cognate orm usually means 'snake'.
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی

پیوند به بیرون ویرایش