ضرب خارجی
ضرب خارجی، به عملیاتی در ریاضیات گفته میشود که با استفاده از آن میتوان دو بردار را در فضایی دو یا چند بعدی در هم ضرب کرد. بر خلاف ضرب داخلی، حاصل این نوع ضرب، کمیتی برداری خواهد بود. ضرب خارجی دو بردار a و b را به صورت زیر نشان میدهند.
در ریاضیات، ضرب خارجی (به انگلیسی: Cross Product)، یا ضرب برداری (به انگلیسی: Vector Product)، یک عمل دوتایی (با نماد ×[۱]) بین دو بردار اقلیدسی در فضای سهبعدی است که نتیجهٔ آن برداری است که بر هر دو بردار اولیه عمود است.
تعریفویرایش
بیان ریاضیویرایش
برای بردارهای یکّهٔ پایه تساویهای زیر برقرار اند[۲][۳]:
از تساویهای فوق میتوان فرمول ضرب خارجی را نتیجه گرفت[۲]:
اگر و :
بیان ماتریسیویرایش
برای حفظکردن راحتتر ضرب خارجی میتوان از تساوی زیر کمک گرفت[۲][۳]:
این دترمینان را میتوان با روش ساروس محاسبه کرد که در نهایت به فرمول بیان ریاضی میرسد.
بیان هندسیویرایش
جهت بردارِ حاصل از ضرب خارجی، عمود بر هر دو بردار و است و به کمک قانون دست راست قابل تشخیص است و طول آن برابر مساحت متوازیالاضلاعی با اضلاع بردارهای اوّلیّه است[۴]؛ پس اگر زاویهٔ بین دو بردار باشد[۲]:
اگر بردارها همراستا باشند یا یکی از بردارها صفر باشد، حاصل ضرب خارجی صفر خواهد شد.
خواصویرایش
اتّحاد لاگرانژویرایش
به کمک اتّحاد لاگرانژ میتوان دریافت[۵]:
منابعویرایش
- ↑ "Comprehensive List of Algebra Symbols". Math Vault (به انگلیسی). 2020-03-25. Retrieved 2020-09-06.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ «۱۲٫۴». Thomas' Calculus (14th Edition).
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Weisstein, Eric W. "Cross Product". mathworld.wolfram.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-09-06.
- ↑ "Cross Product". www.mathsisfun.com. Retrieved 2020-09-06.
- ↑ WS Massey (Dec 1983). "Cross products of vectors in higher dimensional Euclidean spaces". The American Mathematical Monthly. The American Mathematical Monthly, Vol. 90, No. 10. 90 (10): 697–701. doi:10.2307/2323537. JSTOR 2323537.